تایبەت بە کوردستانی نوێ
ئۆپۆزسیۆنی سوریا، كە هەر لە سەرەتاوە گوێڕایەڵی خواست و ئەجێندای توركیا بووە، (بە ئەنجومەنی سەلجوقییە كوردەكانیشەوە)، بە هۆكاری رەگەزپەرستی و تایەفەگەری قێزەون، هەڵبژاردنی ئیدارەی خۆسەری خۆرهەڵاتی فوراتی رەتكردەوە، هەرچەندە ئێمەش تێبینیمان هەیە لەسەری، بەڵام ئایا ئۆپۆزسیۆنی سوریا لە قەبارەی ئەو ناپاكییە سیاسی و ئەخلاقییە تێگەیشتووە كە تێوەی گلاوە؟ لەخۆی پرسیوە بۆچی گێلانە كەوتۆتە داوی قسەكانی ئەردۆگان كە دەڵێ: ئەو هەڵبژاردنە تەنیا پێشەكییەكە بۆ جیابوونەوە؟
ئایا لە خۆی پرسیوە بۆچی ئەردۆگان بۆتە هاوسەنگەری بەشار ئەسەد و یەك هەڵوێستیان هەیە و دژی هەڵبژاردنن؟
ئێستا هەورەكە رەوییەوە و ئەو پڕشنگە درۆیینەیەش نەما كە بیانووی جیابوونەوەی كردبووە هۆكار بۆ ئەوەی هەمووان لە یەك بەرەدا دژی هەڵبژاردن كۆبكاتەوە.
ئاسایی بوونەوەی پەیوەندییەکانیان
پاڵنەرەكەی ئەوان لە یەك پرسیاردا كورت دەبێتەوە، ئەویش: ئایا ئەردۆگان و ئەسەد، ئەگەر دۆخێكی ئیداری شەرعیەتی هەڵبژاردنی بسەپاندایە بەسەر ناوچەكەدا، ئەگەرچی شێواویش بوایە، دەیانتوانی لەسەر ئەو سەودا و مامەڵەیە بەردەوام بن كە لە نێوانیاندا هەیە سەبارەت بە ئاساییكردنەوە؟
ئایا هەنگاوێكی لەو جۆرە نیازی هاوبەشیانی تێك نەدەدا سەبارەت بە ئاساییكردنەوە، بە لەدەستدانی كارتی سەرەكی یەكسانی و پاڵنەری قووڵ بۆ ئاساییكردنەوە، مەبەست لە كارتی باكووری خۆرهەڵاتی فورات و هێزەكانی قەسەدەیە؟
من وای دەبینم ئەردۆگان و ئەسەد، كە ئاوا بە پەلە و بە خواستی هاوبەش و پەرۆشییەكی لە رادەبەدەرەوە دژی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن وەستانەوە، بۆ ئەوە بوو كە نەبێتە بەربەستێكی سیاسی و وەك ئامرازێكی رێگر لەبەردەم ئامانجی هاوبەشیاندا بۆ ئاشتبوونەوە قوت بێتەوە، چونكە هیچ گرنگییەكی نەدەما ئەگەر هەرێمێك یان قەوارەیەكی خاوەن شەرعیەتی سیاسی لە ئارادا بوایە.
هەردووكیان هەمان تاکتیکیان بەكارهێنا، سەرەتا وایان پیشان دەدا كە رقیان لەیەكە، لە كاتێكدا مەحكومن بە عەشقی یەكتر
ئۆپۆزسیۆنیش هاوڕان لەگەڵیان
رەنگە ئەمەش ئەو نهێنییە بێت كە وای لە ئۆپۆزسیۆن كردووە بچێتە پاڵ ئەردۆگان و ئەسەد لە رەتكردنەوەی هەڵبژاردندا و بەرەو ئەو مەترسییە درۆیینەیەی بردبن كە ناویان لێناوە مەیلی جوداخوازی لای قەسەدە، چونكە دامەزراندنی هەر جۆرە شەرعیەتێكی ئیداری چەند شێواو و پڕ لە كەموكووڕیش بێت، دەتوانێ كارتە گەورەكەی سەودا و مامەڵە لە دەستی هەردوو سەرۆکەكە بسێنێتەوە، ئەو سەودا و مامەڵەیەی كە رێخۆشكەرە بۆ سازشكردن لەسەر قوربانیدانی چەندین ملیۆن هاووڵاتی سوری و رێگەش بۆ ئەردۆگان خۆش دەكات بەڵێنەكەی بباتەسەر كە دەیووت لە مزگەوتی ئەمەوی نوێژ دەكات، هەڵبەت بە كەمێك گۆڕانكارییەوە، چونكە ئەم جارەیان بەشار ئەسەد پێشنوێژییەكەیان بۆ دەكات.
هەڵبژاردن نەک جیابوونەوە
ناكرێ قەناعەت بە هیچ كەسێك بكرێت، بە هەر بیانوویەك بێت، كە لە سایەی دۆخێكی پڕ لە ئاژاوە و ململانێی ناوخۆیی و نەبوونی دامەزراوەكانی دەوڵەتدا، هەڵبژاردنی ئیدارەیەك بۆ بەڕێوەبردنی كاروباری كۆمەڵگەیەكی ناوخۆیی، زیان بە سەروەری دەوڵەت دەگەیەنێت، یان بەرەو جیابوونەوە دەچێت.
ئەمە ئەوپەڕی ساویلكەییە، مەگەر زیان بەوانە بگەیەنێت كە نیازی گڵاویان هەیە و دەیانەوێ ئاژاوە و شەڕی ناوخۆ بەردەوام بێت.
ئەردۆگان لەوەدا سەركەوتوو بوو كە توانی هاتوهاواری ئۆپۆزسیۆنی سوریا بۆ لای خۆی رابكێشێت، ئەویش بە بەكارهێنانی نیگەرانییە نەتەوەچێتی و مەزهەبییەكانیان، كە لەگەڵ گوتاری ئاکپارتی یەك دەگرێتەوە دژی كورد و كەمینەكانی سوریا، ئەردۆگان توانی وایان لێبكات رێگا بۆ خودی ئەردۆگان و ئەسەدیش تەخت بكەن بۆ گەیشتن بە ئامانجی كۆتایی، واتە بۆ ئەوەی لە كۆتاییدا ئەو دوانە بە یەك شاد ببنەوە و باوەش بە یەكدا بكەن، تەنانەت ئەگەر لەسەر ئێسك و پروسكی هەزاران هاووڵاتی سوریاش بێت.
ئایا ئۆپۆزسیۆنی سوریا لە قەبارەی ئەو ناپاكییە سیاسی و ئەخلاقییە تێگەیشتووە كە تێوەی گلاوە؟ لەخۆی پرسیوە بۆچی گێلانە كەوتۆتە داوی قسەكانی سەرۆکی تورکیا كە دەڵێ: ئەو هەڵبژاردنە تەنیا پێشەكییەكە بۆ جیابوونەوە؟
دوو رکابەری هاورەفتار
هەر لە سەرەتاوە بەشار ئەسەد و ئەردۆگان هەستیان بەوە دەكرد كە، لەم ململانێ خوێناویەدا پێویستیان بە یەكترە، هەریەكەیان ئەوی دیكەی بە ئاستەنگ و بەربەست لەبەردەم خۆیدا دەزانی، بەڵام دەشیانزانی كە پێویستیان بە یەكتر دەبێت.
هەردوو لا شەڕیان بوو لەسەر یەك پێگە و هەریەكە دەیوست ئەو پێگەیە قۆرغ بكات بۆ خۆی، لە هەمان كاتدا هەریەكەشیان دەیزانی ناتوانێ دەستی بگات بەو پێگەیە بێ ئەوی دی، كە بەندە بە چارەنووسییەوە.
هەردووكیان هەمان تاکتیکیان بەكارهێنا، سەرەتا وایان پیشان دەدا كە رقیان لەیەكە، لە كاتێكدا مەحكومن بە عەشقی یەكتر و نەشیان دەتوانی ئازادانە ئەم عەشقە حەرامە هەڵبژێرن، هەر یەكە لە دڵی خۆیدا تەمەنای مانەوەی ئەوی دی دەكرد و نەشیان دەتوانی یەكتر لە كۆڵ خۆیان بكەنەوە. هەر یەكەیان دەیزانی پێویستی بەوی دییە و ناچارە شوێنكەوتەی بێت، لەبەر ئەوەی باوەڕی تەواوی بەوە هەبوو كە چارەنووسی بەندە بە چارەنووسی ئەوی دییەوە و بە تەنیا ناژی.
لە كۆتاییشدا ئەردۆگان خوی بەشار ئەسەدی گرت و لەسەر رێچكەی ئەو وڵاتی بەڕێوە دەبرد، زۆر سوودی لە ئەزموونی هاوتا سورییەكەی وەرگرت بۆ بەڕێوەبردن، لەگەڵ هەموو ئەو رەخنە و هێرشانەش كە دەیكردە سەر ئەسەد و بە بكوژ و تیرۆریست لەقەڵەمی دەدا.
لە كاتێكدا ئەسەدیش هەموو بیانووەكانی چۆنێتی مامەڵەی لەگەڵ گەلەكەی و توندوتیژییەكانی لە ئەردۆگانەوە سەرچاوەی دەگرت، مانەوەی لە دەسەڵات و بەهێزكردنی پایەكانی دەسەڵاتی پەیوەست بوون بەوەوە، بە واتایەكی دیكە هەر یەكێك لەمانە نەیدەتوانی بە تەنیا ئەوی دی تێپەڕێنێت و خۆی لە دۆخێكدا دەبینییەوە كە ناچار بوو لە كۆتاییدا لەگەڵ ئەوی دی ئاشت بێتەوە، بەو مەرجەی لایەنی سێیەم نەبێت ویستی خۆی بەسەریاندا بسەپێنێت و كەرنەڤاڵی ئاشتبوونەوەیان لێتێكبدات، ئەو كەرنەڤاڵەی پێكەوە ئامادەكارییان بۆ كردووە، ئەویش لە ناوجەرگەی كوشتاری خەڵكی سوریادا كە تا ئێستاش بەردەوامە.
گەلی کورد لە رۆژئاوای کوردستان، مافی خۆیەتی بە هەڵبژاردن نوێنەرانی خۆی دیاریبکات
