عەزیز یاوەر
ئەوەی لە دۆسێی تیروركردنی بەکر سدقی دڵتەزین و ئازار بەخشە ئەوەیە كە بە دەستی كورد کراوە.
لەوەش دڵتەزێنتر زۆربەی نووسین و لێكوڵینەوەكانمان ئەو كارە بە ئاراستەیەك دەبەن، گوایە ئاساییە ئەگەر وێنە و میژووی بەکر سدقیش ناشرین بكات.
واشدەبینین زۆربەی نووسەرەكانمان كەوتوونەتە ژێر ركێفی نووسینەكانی میژوو نووسی ناسراو (كەمال مەزهەر) بە تایبەتی ئەوەی لە كتێبی (صفحات من تاریخ العراق المعاصر) هاتووە، كاتێك دەڵێت: ئەوەی دەربارەی هەستی نەتەوایەتی بەکر سدقی دەوترێت، راست نییە و كێشەی كوردیش بە لایەوە گرنگ نەبووە، بەڵام بێ ئەوەی بە بەڵگە پشتڕاستی بكاتەوە.
هەندێک لە نووسەرانی عەرەب نەیاری بوون
ئەمە و لە كاتێكدا هەر كەسێك بە وردی سەرچاوە عەربییەكان بخوێنێتەوە، لاپەرەیەكی جیاواز و پێچەوانە دەبینێت و بە ئاسانی دەردەكەوێت جەند زوڵم لە مێژوی پاك و بێ گەردی ئەو كەڵە پیاوە كوردپەروەرە كراوە.
بە مەرجێكیش خاوەنی ئەو سەرچاوانە زۆربەی زۆریان عەرەب و نەیار و دوژمنی بەکر سدقی بوون، بەڵام سەرەڕای ئەوەش، بەکر وەكو بلیمەتێكی سەربازیی ئازا و داهێنەرێكی نەخشەسازی گەورە پیشان دەدەن و دەڵێن عەیبە گەورەكەی تەنها ئەوە بووە لە پشتی پەردەوە و جارجاریش بە ئاشكرا هەنگاوی ناوە لەپێناوی دامەزراندنی دەوڵەتێكی كوردیی سەربەخۆ، تەنانەت نەخشەكەشی لە زاخۆوە بووە تا خوارووی مەندەلی.
کەسێکی سەربازیی دوور لە سیاسەت
لەو بارەیەوە كەسایەتی ناسراوی ئەڵمانی (فریتز گرۆبا) كە نزیكەی 10 سال وەك (وزیر مفوض) لە بەغدا و ناوچەكە كاری دیبلۆماتی كردووە، لە كتێبی (رجال و مراكز قوی فی الشرق) و لە لاپەرە 277 دەڵێت: بەکر لە سیاسەت دوور دەكەوتەوە و تەنها گرنگی بە سوپا دەدا لەپێناوی زیادكردنی رەگەزی كوردی بە مەبەستی ئامادەكاری و زەمینەسازی بۆ دامەزراندنی دەوڵەتێكی كوردی، گروبا دوپاتی دەكاتەوە و دەڵێت: بە مەبەستی بەرگری لەو دەوڵەتە عەقید روكنێكی ئەڵمانی بە ناوی(هاینز) هێناو دوو جاریش چوونەتە سنووری نێوان ئێران و عیراق بۆ دروستكردنی هێڵێكی بەرگری، بەتایبەتیش پێشوەخت بڕیاری دابوو كەركوك بكات بە پایتەختەکەی.
* صلاح الدین سەباغ لە بیرەوەریەكانیدا دەڵێت(قتلة الجیش حفظآ لعروبه العراق)
* لە كتێبەكەی فاضل البراك (دور الجیش العراقي فی حكومة الدفاع الوطني والحرب مع بریطانیا 1941ـ صفحات من التاریخ العسكري العراقي) ئەم بڕگە گرنگە هاتوە:
(في تاریخ العراق الحدیث هناك نقطة جوهریة تفصل بین مرحلتین: مرحلة التصدی للا‌حتلال البریطاني ثم مرحلة الا‌نتقال من الفكر الوطني الی الفكر القومي ولحظة النقطة الجوهریة تاریخها المحدد هو(11 ی‌ب 1937) في ذلك الیوم نجحت مجموعة من الجباط العراقیین الذین عرفوا باتجاههم القومي في تنفیذ المرحلة الاولی من خطتهم الواسعة: لقد دبروا اغتیال بکر صدقي و كان نجاح هذه الخطوة الاولی یحمل دلالات كبیره لا لحركة التحریر الوطني في العراق وحدها، بل أیضآ لحركة التحریر علی الصعید العربي، لان القضا‌ء علی بکر صدقی یؤكد استمرار التیار القومي)) .
پاش شۆڕشی 14ی تموز عبد الكریم قاسم بڕیاریدا بكوژانی بەکر و دوو هاوڕێكەی دەستگیر بکرێن (ئەگەر لە ژیاندا ماون) و لە سەر كێلی قەبرەكانیانیش ناوی شەهید بنووسرێت.
ئەوەی گرنگیی بە مێژوو بدات و راستییەكانی ئەم بابەتە بخوێنێتەوە، دەزانێت چۆن بە دەستی خۆمان مێژووی درەوشاوەی قارەمانێكی خۆمان تاریك دەكەینەوە.
بەکر سدقی بە دەستی كورد لە 11 ئابی 1937 تیرۆر كرا و چووە ریزی شەهیدانی نەتەوەكەمانەوە.
پێش تیروركردنی بە چەند كاتژمێرێك لەگەڵ حیكمەت سڵێمان و چەند هاوڕێیەكی لە فڕۆكەخانەوە دەیانویست بەرەو توركیا بچن، بەڵام لە موسڵ ماوەیەكی كورت دەمینێتەوە و دەبێتە هۆی تیرۆركردنی.
فەریق بەکر سدقی لە سەردەمی مەلیک غازیدا
