لەدوای رزگاركردنی پارێزگای هەولێر بە هەموو شار و شارۆچكەكانییەوە، مەشخەڵ و راسانی راپەڕین و رووبەڕووبونەوە و راماڵینی بەعس، بەپێی ئەو پلانەی بە ئەندازیاری یەكێتی و لەژێر چەتری بەرەی كوردستانی داڕێژرابوو، گەیشتە دەڤەری بادینان و هاوشێوەی شار و شارۆچكەكانی دیكەی كوردستان، جەماوەری تینووی ئازادیی دەڤەرەكە بە پشتیوانیی مەفرەزە پارتیزانەكانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان و شانە چەكدارەكان، ئازایانە بادینانیان لەژێر چنگی رژێمی بەعسی دڕندە رزگاركرد.
رزگاركردنی دەڤەری بادینان و سڕینەوەی بەعس لەسەر نەخشەی جوگرافی ناوچەكە، گرنگی و تایبەتمەندیی خۆی هەبوو، چ بۆ بادینان و چ بۆ هەموو هەرێمی كوردستانیش، هەڵبەت گرنگییەكەش لە چەند خاڵێكدا بەرجەستە دەبیت:
- كردنەوەی دەروازەی نێودەوڵەتیی ئیبراهیم خەلیل بەڕووی جیهانی دەرەوەدا، بەتایبەتی بەڕووی میدیاكارانی جیهانی، كە بۆ رووماڵ و گواستنەوەی دەنگی كورد هاتنە ناو باشووری كوردستان و رووماڵی سەركەوتنەكان و رووداوەكانی راپەڕینیان كرد.
- كۆتاییهێنان بە پرۆسەی خوێندن بە زمانی عەرەبی لەسەرجەم خوێندنگەكانی پارێزگاكە، كە بە بڕیارێكی زاڵمانە بوو لەلایەن رژێمی بەعسەوە و بە زۆر بە سەر خەڵكی بادیناندا سەپێنرا بوو.
- كۆتاییهێنان بە بڕیارێكی دیكەی ستەمكارانە كە بەزۆر ئێزدییەكانی شێخان و سێمێل، شاریا، خانكێ و شوێنەكانی دیكەی پارێزگای دهۆك بە عەرەب ناونووس كرابوون.
- كۆتاییهێنان بەو سیاسەتەی كە ناوچەی بادینان لە هەموو روویەكەوە لە پارێزگاكانی دیكەی هەرێمی كوردستان دابڕێنرا بوو، تەنانەت رێگەیەكی راستەوخۆی هاتووچۆ لەنێوان پارێزگای دهۆك و پارێزگای هەولێر نەبوو، دهۆك راستەوخۆ بەسترابوو بە شاری موسڵەوە و هێڵی كارەبای دهۆك بە كارەبای موسڵەوە، بەسترابوو.
كۆتاییهێنان بەسیاسەتی تەعریب لە دەڤەری شێخان و سێمێل و دەشتی سلێڤانی تا دەگاتە فیشخابور و بەستنەوەی هێڵی كارەبای دهۆك بە كارەبای هەرێمی كوردستانەوە، بۆیە راپەڕینی دەڤەری بادینان وەرچەرخانێكی مێژوویی و وێستگەیەكی گرنگ و نوێ بوو، چ بۆ دەڤەری بادینان چ بۆ هەموو گەلی كوردستان.
-بۆ یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانیش راپەڕینی دەڤەری بادینان دەستكەوتێكی گەورە بوو، چونكە :
-هاوشێوەی ناوچەكانی دیكەی هەرێمی كوردستان بەرنامەی تایبەت داڕێژرابوو بۆ راپەڕینی دەڤەری بادینان، كە پارتیزانەكانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان لە سنووری پارێزگای دهۆك رۆڵیكی سەرەكییان هەبوو لە راپەڕینەكەدا.
-گەیاندنی نامەی هەڤاڵ مام جەلال و مەكتەبی سیاسی بە زۆرینەی سەرۆك هۆزەكانی بادینان بۆ ئەوەی بەشداری لە راپەڕینی دەڤەرەكەدا بكەن.
-شانە چەكدارەكانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان لە ناو شاری دهۆك و هەندێك شارۆچكەی دیكە، دەستیان گرت بەسەر زۆرترین دامەزراوەكانی رژێمی بەعسی رووخاودا.
-سەرۆك مام جەلال لەڕێی سوریاوە گەیشتە پارێزگای دهۆك و سەرپەرشتی ئەو سنوورەی دەكرد و لە چەندین شار و شارۆچكەی پارێزگای دهۆك لە كۆبوونەوەی فراوانی جەماوەریدا وتاری پێشكەش دەكرد، ئەمەش بوو بە هۆی بەرزكردنەوەی ورەی جەماوەر و هێزی پێشمەرگەی كوردستان.
-رادیۆی دەنگی گەلی كوردستان هاوشێوەی شوێنەكانی دیكە رۆڵێكی گرنگ و كاریگەری هەبوو لە هاندان و جۆشدانی جەماوەر و هێزی پێشمەرگەی كوردستان.
-رزگاركردنی پارێزگای دهۆك و كۆنترۆڵكردنی دەروازەی نێودەوڵەتیی ئیبراهیم خەلیل، بوو بەهۆی دابڕانی رژێم لە توركیاوە بەرەو ئەووروپا، ورەی رژێمی بەعسی دابەزاند و زەمینەیەكی باشتری رەخسان كە راپەڕینی شاری كەركوك بە سەركەوتووانە ئەنجام بدرێت.
ئەوەی جێگەی هەڵوێستە لەسەركردنە، ئەمڕۆ لە یادی 34هەمین ساڵیادی رزگاركردنی دەڤەری بادینان، بەهۆی شەڕ و دۆخی ئەمنییەوە، دۆخی دەڤەری بادینان تا رادەیەك ناسەقامگیرە و سەدان گوندی دەڤەرەكە چۆڵكراون و نەتوانراوە وەك پێویست ژیانێكی شایستەتر بۆ جەماوەری دەڤەری بادینان فەراهەم بكرێت.
سڵاو لە جەماوەری دەڤەری بادینان
