نوێگەریی لە کاردا

10:02 - 2025-05-04
ئەرسەلان مەحمود
78 خوێندراوەتەوە

کۆنفڕانسی مەکتەبەکان و دووەم دیدار، یەکێتی بەرەو گۆڕانکارییەکی قووڵ و بنەڕەتی لە کار و پراکتیزەکردندا دەبەن. ئەمە وەرچەرخانێکی گرنگە لە فەلسەفەی رێکخستنەوە بەرەو فەلسەفەی کرداری نوێ یان لە تیۆرییەوە بۆ جیهانی واقیع.
نوێگەری بۆ یەکێتی، مەسەلەیەکی رووکەشی نییە، بەڵکو پێداویستییەکی حەتمی ژیاری و ژیانی جووڵەی هاوچەرخە. نوێگەری شکڵی تێدەپەڕێنێت و ئامانج نوێگەریی جەوهەرییە، واتا گۆڕانکاریی راستەقینە لە کاکڵەی کاری حزبی و سیاسیدا کە دەبێت خۆی لە کردار و بڕیار و رەفتاری رۆژانەی بەرپرسان و ئەنداماندا ببینێتەوە.
کەلتوری رەخنەیی
کەلتوری کار، گرنگترین فاکتەری سەرکەوتنی هەر گۆڕانکارییەکە. یەکێتی پێویستی بە تێپەڕاندنی زیاتری هەندێک نەریتی کار هەیە، وەک تێپەڕاندنی کەلتوری دانپێدانان بۆ کەلتوری رەخنەیی، واتا لەبری هەڵسەنگاندن بەپێی نزیکی، کارایی و بەرهەمداری بکرێتە پێوەر. تێپەڕی وەلائی پێشینەیی بۆ کارامەیی - تێکۆشەرەکان سیمبولن، بەڵام لێهاتوویی بۆ ئەم قۆناغە نابێ فەرامۆش بکرێت و کۆدەنگی لە بڕیاردا، لە رێگەی دامەزراوەکانەوە گرنگە وردتر بە بنەما بگیرێت.
پەیوەندیی حزب لەگەڵ خەڵک پێویستی بە دووبارە پێناسەکردنەوە هەیە. مۆدێلی «خەڵک بۆ حزب» چیتر باوی نەماوە، «حزب بۆ خەڵک» چییە ئەمە کرۆکی باسە، حزب دەبێت بپرسێت چۆن دەتوانێ خزمەتی خەڵک بکات. ئەمە پێویستی بە میکانیزمی راستەقینە هەیە بۆ وەرگرتنی راوبۆچوونی خەڵک و رەنگدانەوەیان لە بڕیارەکاندا. تێگەیشتن لە گۆڕانی دیمۆگرافی بەهایەکی گرنگە، نەوەکانی ئەمڕۆ خواست و پێداویستیی جیاوازیان هەیە.
هونەری سیاسەت
بڕیاردان لە سیاسەتدا هونەرێکە پێویستی بە زانست و شیکردنەوەی وردە. بڕیارەکان دەبێت لەسەر بنەمای راستی و ژمارەی واقیعبینانە بن، نەک هەست یان سیستماتیکی وشک. هەر بڕیارێک پێش ئەوەی لە ئاستی گشتیدا جێبەجێبکرێت، گرنگە لە بازنەیەکی بچووکدا تاقیبکرێتەوە. یەکێتی دەرفەتی هەیە مۆدێلێکی نوێی حوکمڕانی پیادە بکات، پەرەپێدانی زیاتری سیستمی ئەلیکترۆنی کە رێگە لە رۆتین و گەندەڵی دەگرێت، دامەزراندنی ناوەندێک بۆ داهێنان و گەشەپێدانی سیاسەتی گشتی و پەرەپێدانی زیاتری شەفافییەت بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ سامان و داهاتی گشتی.
پێویستە، سیستمی هەرەمی کۆن، جێگە بۆ سیستمی تۆڕ ئاسا چۆڵ بکات. لە سیستمی تۆڕییدا، پێکهاتە لۆکاڵییەکان دەسەڵاتی زیاتریان دەبێت، کەناڵی پەیوەندی راستەوخۆ دەکرێتەوە لە نێوان پێکهاتەکاندا، ئەمە بێگەڕانەوە بۆ ناوەند و میکانیزمی هاوبەشکردنی سەرچاوە فەراهەم دەکرێت، نوێکردنەوەی پرۆسەی پەروەردەی سیاسی گرنگە وەک کۆتاییهێنان بە(موحازەرە) و دەستپێکردنی راهێنانی پراکتیکی، ئاشناکردنی کادر بە تەکنیکی نوێی بەڕێوەبردن و پەرەپێدانی بەهرەی سەرکردایەتی لە ئاستە جیاوازەکاندا.
نوێگەری هەمیشە بەرەنگاریی دەبێت. هەن بەرژەوەندییان لەگەڵ سیستمی کۆندایە، بەڵام ئەم بەربەستانە نابێ ببنە مایەی وەستاندنی پرۆسەکە. پێویستە وەبەرهێنان لە سەرچاوەی مرۆیی و داراییدا بکرێ، راستە گۆڕانکاریی کاتی دەوێت، بەڵام هەندێکجار دۆخەکە داوای چارەسەری خێرا دەکات، کەواتا نابێت رۆمانسیانە مامەڵە لەگەڵ گۆڕانکارییەکان بکرێت.
چی گرنگە بکرێت؟
بۆ سەرکەوتنی نوێگەری، ئەم خاڵانە گرنگن: سەرکردایەتی دەبێت نموونەی بەرجەستە بێت بۆ گۆڕانکاری، نەک تەنها باسی بکات، پرۆسەکە دەبێت لە رێگەی راوێژی راستەقینە لەگەڵ هەموو ئاستەکانی حزبدا بێت، مەبەستی هەر گۆڕانکارییەک دەبێ بە روونی شیکار بکرێت و دەستپێکردن بە هەنگاوی بچووک و خێرا بۆ زیادکردنی متمانە بە پرۆسەکە.
یەکێتی، کە رۆڵێکی سەرمەشقی مێژوویی لە گۆڕانکارییە سیاسییەکانی کوردستاندا گێڕاوە، ئەمڕۆ دەتوانێ جارێکی تر پێشەنگی نوێگەری بێت، نەک تەنها بۆ بەرژەوەندیی حزبی، بەڵکو بۆ گشت کۆمەڵگەی کوردی. کاتێک یەکێتی لە مەیدانی کرداردا نوێگەری پیادە دەکات، شێوازێکی نوێی کاری سیاسی بنیات دەنێت کە دەتوانێت مۆدێلێک بێت بۆ هەموو هێزە سیاسییەکانی تر. یەکێتی بەمە دەیسەلمێنێت کە مێژوو تەنها رابردوو نییە، بەڵکو بریتییە لە وانەی رابردوو بۆ داهێنانی داهاتوویەکی باشتر.

وتارەکانی نوسەر