بۆ دەربازبوون لەم قەیرانە گەورەیە، چارەسەر یەکخستنەوەی ماڵی کورد خۆیەتی، یەکڕیزیی سەرکردایەتیی کورد و لایەنە سیاسییەکانە، چونکە هیچ پایە و پێگەیەک لە کوردبوون و قەوارەی هەرێم پیرۆزتر و مەزنتر نییه
زۆرێک لەو وڵاتانەی کە فیدراڵین و هەرێمێک یان چەند هەرێمێکیان هەیە، گرفتیان هەیە، بۆ هەرێمی کوردستان کارێکی ئاسان نییە، بێ کێشە و گرفت بێت، لەگەڵ بەغدا و حکومەتی فیدراڵ، چونکە پاشخان و پێشخانی قووڵ لەنێوان عیراق و هەرێمدا هەیه، لەڕووی جوگرافیا، زمان، نەتەوە، شوناس تادەگاتە، ئابووری و دەسەڵاتی کارگێڕی .
هەرێمی کوردستان کە زۆرینەی دانیشتوانی کورد زمانن، بەردەوام لەگەڵ رژێم و حکومەتە یەک لەدوای یەکەکانی عیراق کێشەی هەبووە، لە قۆناغی چەکداری تا قۆناغی دیموکراسی و پەرلەمانی، ئەم کێشانە بەردەوام بوون، ئێستاش کە عیراق لە چوارچێوەی دەستووردا فێدراڵییە و تاڕادەیەکی زۆر کورد دانی بەو دەستوورەدا ناوە، بەڵام دەستووریش نەیتوانی ببێتە سەکۆی چارەسەر، چونکە خۆی لە خۆیدا بەر شەپۆلی سڕکردن و وەلانان کەوتووە، ئەمەش سەرچاوەی سەرەکیی کێشەکانە.
هەرکاتێک بەغدا بەهێز بووبێت، هەوڵیداوە، کێشەی قووڵ بۆ هەرێم دروست بکات، کە پێموایە ئێستا لەو قۆناغەداین.
ئەوەی جێی هەڵوەستە و رامانە، سەرکردایەتی کوردە، هەتا نەیارەکانمان، بە تەواوی پێکهاتە جیاوازەکانەوە تەبابن، سەرکردایەتی کورد بارتەقای تەبایی ئەوان لێک دوورن و زیاتریش ناتەبا دەبن. جا ئەمە فاکتی سەرەکیی ئەو داڕمان و ماڵوێرانییەیە، کە رووی لە هەرێم کردووە، ئیتر با گەندەڵی و خۆخۆری و تاڵانی و شتی تر لەولاوە بوەستێت، کە گورزی کوشەندەی قەیرانەکانە، بە تەوێڵی حکومڕانییەوە و پێموایە تەبایی و گوتاری کوردبوون چارەسەری دەکات.
ئێستا حکومەتی هەرێم حکومەتێکی هەڵواسراو و مۆلەقە (وەستاو)ە، دووپایەی گرنگی گورزی بەرکەوتووە.
یەکەم، پایەی ئابووری، ئەم پایەیەی داڕماوە، نەوتی راگیراوە، هۆکاری زۆرە، چ دەرەکی چ ناوخۆیی، ئێستا سەرچاوەی داهاتی ئەم هەرێمە لق و پۆپی لابەلان کە پێموایە بەم سیاسەت و بەرنامەیە بێت، درێژ مەودا نییە و زۆر نابات هەرەس دەهێنێت.
دووەم، پایەی کارگێڕی و ئیداری، تاڕادەیەک حکومەتی هەرێم سەرباری قەیران و داڕمانی ئابوورییەکەی، ئەم پایەی دووەمەی، جڵەوی بەردەوامیی دابووە حکومەت و هێواش هێواش لەگەڵ قەیرانەکان رێی دەکرد، تاڕادەیەک هێزی دەدایە حکومەتەکە و وزەی هەنگاوەکانی بوو.
بەداخەوە بە هەوڵی حکومەتی فیدراڵ، ئەم پایەیەی حکومەتی هەرێمیش لەکار کەوت و داڕما، راگرتنی پلەبەرزکردنەوە، دامەزراندنی پێویست، گواستنەوەی راژە، ئاڵوگۆڕ، گۆڕینی هەیکەلی دامەزراوەکان... هتد، ئەمانە رۆح و وزەی حکومەتن، بە بڕیار و رێنمایی راگیران، کەوابوو، ئێستا حکومەت تەواوی پایەکانی وەستاون، ئەوەی هەیە خولانەوەیە، لەناو بازنەیەکی خۆکوژیدا، چۆن دەبێت حکومەتێک پایە کارگێڕی و ئیدارییەکانی رابگیرێت؟
پێموایە هەڵەی گەورە ئەو بڕیارەیە، کە لەسەر داوای حکومەتی فیدراڵ بوو، پرسیارە جەوهەرییەکە ئەمەیە، حکومەتی هەرێم لەسەر داوای حکومەتی فیدراڵ ئەم بڕیارەی دەرکرد، لەپێناوی چارەسەری کێشەی مووچە و بودجە، ئایا کێشەی مووچە چارەسەرکرا؟ بێگومان نەخێر، کەوابوو ئەمەش پیلان بوو بۆ داڕمانی حکومەتی هەرێم کە پێموایە ئەگەر بەزوویی ئەو رێنمایی و بڕیارە رانەگرێت، زۆرنابات، دەسەڵات و قەوارەی هەرێمیش دەکەوێتە، بەر مەترسی گەورە.
پێویستە دامەزراوەکانی حکومەت چالاک بکرێنەوە، لەچوارچێوەی یاسا و رێنمایی ئاسایی و یاسایی کاری خۆیان بکەن، ئەم بابەتە، هیچ پەیوەندیی بە قەیران و نەبوونی پارەوە نییە، چونکە، بودجەیەکی وەهای ناوێت، تا کار بکاتە سەر داهات.
هەمیشە نەیاران، بۆ شکستپێهێنانی حکومەتی رکابەری، لە دوو پایەی دەدەن، ئابوورییەکەی لەگەڵ کارگێڕی و ئیدارییەکەی، کە بەداخەوە حکومەتی هەرێم بۆ پایە ئابووری و کارگێڕییەکەی خۆی هۆکار بوو، هۆکارەکەش بێ پلانی و بێ دیراسە بوو، لەئایندەشدا، هەڵاوسانی گەورە رووبەڕووی هەرێم دەبێتەوە، هەروەک خانەنشینکردنی سێ موالید و توێژ بەیەک بڕیار.
بۆ دەربازبوون لەم قەیرانە گەورەیە، چارەسەر یەکخستنەوەی ماڵی کورد خۆیەتی، یەکڕیزی سەرکردایەتی کورد و لایەنە سیاسییەکان، چونکە هیچ پایە و پێگەیەک لە کوردبوون و قەوارەی هەرێم پیرۆزتر و مەزنتر نییه، کەوابوو، دەروازەی رزگاربوون تەبایی و یەکڕیزییە، دەبێت تێبگەن، دوژمن و نەیار لە درزی ناتەباییەوە هاتووەتە ژوورەوە، بۆچارەسەری ریشەیی تەبایی و یەکڕیزیتانە.
ئەم حکومەتە بەهەڵواسراوی ناڕوات بەڕێوە، پێویستە بەو داری سێدارەوە داگیرێت، گەر وابڕوات، قەوارەکەش دەکەوێتە مەترسییەوە، لێدان لە حکومەت، سەرەتای لێدانە لە قەوارە دەستوورییەکە، یەکڕیزیی تەبایی، دەرگای ئازادی و چارەسەریی کێشەکانە.
