لەناو رووداوەکاندا

کودەتا بە یادی ئەفسەرانی ئازادیخواز

09:53 - 2022-08-01
ئازاد ئیبراهیم ئەحمەد
540 خوێندراوەتەوە

لە 22ی تەممووزی ساڵی 1952دا، گروپێک چەکدار بە سەرکردایەتی (جەمال عەبدولناصر) دەسەڵاتی پاشایەتییان لە میسر گۆڕی، ئەم گروپە ناویان لە خۆیان نابوو (ئەفسەرانی ئازادیخواز). لەساڵی 1958 و لە رۆژی 14ی تەممووزدا، دیسان گروپێک لە عیراق بەناوی (ئەفسەرانی ئازادیخواز) کە ئیلهامیان لە رووداوەکەی میسر وەرگرتبوو، دەسەڵاتی پاشایەتییان لە عیراق رووخاند و سەرنگومیان کرد، بەڵام کودەتاکەی عیراق زۆر لە کودەتاکەی میسر خوێناویتر بوو. یەکێک لە هۆیەکانی بەرپابوونی کودەتاکەی عیراق، شەپۆلێکی ناڕەزایەتی بوو دژی کۆڵۆنیالیزم. دوای نزیکەی 64 ساڵ لەو کودەتایە و گۆڕینی سیستم لە پاشایەتییەوە بۆ کۆماری و پاشان بۆ دیموکراسی، دۆخی سیاسی عیراق وا دێتە پێشچاو کە سەید موقتەدا سەدر بیەوێت لەژێر ناوی «شەپۆلێک دژی کۆڵۆنیالیزم»  دەسەڵاتی ئێستای عیراق بگۆڕێت.
دۆخی سیاسی عیراق باش نایەتە بەرچاو، کودەتا و کوشتارگەکردنی عیراق هیچ سوودێکی نابێت جگە لەوەی بارودۆخی عیراق دەچێتەوە سەروبەندێک وەک مێژوونووس (حەننا بەتاتۆ) لەبارەیەوە دەڵێت «لە دوای کوشتنی فەیسەڵ ئیدی سەردەمی فەرمانڕەوایی تەندروست لە عیراقدا کۆتایی هاتووە»، بە کردار و بە گوفتار هەموو پێکدادانە سیاسی و ئەمنییەکەی عیراق بە ناونیشانی بەرەو حکومڕانییەکی باشە، کەچی لە دوای دەسەڵاتی پاشایەتی و  تاکو ساڵی 2003 کە دەسەڵاتی دیکتاتۆری لە عیراق روخا، هیچ پێکدادانێک نەبووە مایەی بەرهەمهێنانی فەرمانڕەواییەکی ژیر و دنیادیدە بۆ عیراقییەکان، تەواوی فەرمانڕەواکان یەک وێنەی کار و فرمانیان پیشانداوە کە هیچی لە پێش خۆی جودا نییە، بۆیە کاتێکیش کابینەی نوێی عیراقمان بەر گوێ دەکەوێت، تەنها بە شکڵ نوێیە، ئەگینا عەقڵێکی نوێ نایەتە پێشەوە و دەرناکەوێت کە هەموو عەقڵە کۆنەکانی پێش خۆی، ڕابماڵێت.
ئێستاشی لەگەڵدا بێت، گرتنەبەری رێگاکانی کوشتن، تێکدانی دۆخی ئەمنی، جووڵاندنی شەقام و خوێنڕشتن تا دەگاتە کودەتا، هیچیان دەرگای بەهەشتێکی دنیایی بە رووی گەلانی عیراقدا ناکەنەوە و خاکی عیراق بۆ ئەو بەهەشتە دەست نادات، بە پێچەوانەوە عیراقییەکان ئەزموونیان هەیە لەگەڵ دەرەنجامەکانی کودەتادا کە چۆن عیراقی خەڵتانی خوێن کردووە، تەنانەت ژنە خۆرهەڵاتناس (فریا ستارک) دەڵێت « کودەتا دەرگاکانی دۆزەخی بەسەر عیراقدا کردەوە، تا رۆحی تێکدان و تیرۆر و تۆقاندن بە هەموو لایەکدا بڵاوبکاتەوە».
لە کۆنەوە تا ئەمڕۆ، هیچ توندوتیژییەک لە عیراقدا خۆشی و ئارامی بەرهەم نەهێناوە، دوای 64 ساڵ لە کودەتای ئەفسەرانی ئازادیخواز، هەر کودەتا و خوێنڕشتنێک بەو یادەوە لە عیراقدا سەر هەڵبدات و کەسێک و لایەنێک بیانەوێت، جگە لە خوێنڕشتن و کردنەوەی دەرگای دۆزەخێک هیچی دیکە نییە، ئەمەش پێماندەڵێت عیراق پێویستی بە کودەتا و خوێنڕشتن و جووڵاندنی شەقام نییە بەڵکو پێویستی بە عەقڵی نوێیە. واتە بۆ ئەوەی عیراقی نوێمان هەبێت دەبێت تاکی عیراقی نوێخوازمان هەبێت، کە دژی خوێنڕشتن و کردنەوەی دەرگای دۆزەخ بێت بەسەر عیراقییەکاندا.

وتارەکانی نوسەر