لێكدانەوەی لۆمەی عەشق

 نیاز ئەبوبەكر 

لایەنی دەروونی لە شەش پارچە شیعری شاعیر جوتیار قادردا بە ناونیشانی (سەفەر، ترس، نەماوە دەرد، نامەوێ، كۆچ و پەشیمانی، مردنی عەشق)، لە هەردوو دیوانی (پایز) و (پێكی یادەوەری تۆم بەسە)دا. 
شاعیر لە رابردوویەكی تاڵی پڕ دەردەسەری سەردەمی لاوێتی كچە كوردێك دەبێتە خەیاڵی نەبڕاوەی، سەرەتا ئەم عەشقە هەردوولایەنەی نێوان شاعیر و ئەوی (كچ) دەسپێكێكی پڕ لە پاكی و بێگەردی و خۆشەویستییەكی نەبڕاوەی هەردووكیان بووە، بەڵام بارودۆخی سیاسی ئەو سەردەمە و تەمەنێكی گەنجی شاعیر رێگەی نەداوە بەردەوام بن  و نزیك ببنەوە.
خەیاڵێكی فراوان ئەم شیعرانەی نووسیوە
 لە بەشی یەكەمدا لە رووی زانستی زمان و وێژەی كوردییەوە شیعرەكان هەڵ دەسەنگێنم، ناونیشانی شیعرەكان لەگەڵ ناوەڕۆك تەواوكەری یەكترن، بەپێوەری بڕگەی پەنجەی خۆماڵی بڕگە دەكرێ كە زیاتر بڕگەی (4، 8، 12،10) لە خەیاڵێكی فراوان ئەم شیعرانەی نووسیوە، بەشێوەی شیعری ئازاد لاوانەوەی خۆشەویستی لە ئاوازی خوێندنەوەی شیعركان هەستی پێ دەكرێ و شاعیر هەندێ لە خەیاڵەكانی شەوانە راپێچی لای ئەوی دەكات، ئەمەش وەك تایبەتمەندی رێبازی رۆمانسی ئاماژە  بە  شیعركانی دەدات، بەڵام هەندێكی تر لە خەیاڵەكانی لەناو ژیانی راستەقینەیە وەك خۆی باسی دەكات ئەمجۆرە شیعرانە لە رێبازی  ریالیزمدا خۆی دەنوێنێ، وشەكانی سادە و ساكارن، بەڵام  هەندێ وشە غەریب بوون لەو زمانەی كە لە دیالێكتی منی توێژەر پێی دەدوێم و دەنووسم،  یەكێتی بابەت لەناو دەقی وێژەیدا تا رادەیەك پارێزراوە، هونەری رەوانبێژی وەك لێكچواندن ئەویش بە(دەرد، كۆرۆنا، گوڵاڵەسوورە، ئێوارەی ئەرخەوانی، پایز .....هتد ). لە بەشی دووەمدا ریزبەندی شرۆڤەكردنی شەش پارچە لە شیعركانی جوتیار قادر. 
 سەفەر 
لەگەڵ گەڵاكانی پایز
سەفەرت كرد 
وا پایز خۆی گەڕایەوە
رەشەباش خۆی كرد بە شارا
لقی دار وا رووتایەوە
تەپوتۆز شاری داپۆشی 
نمە باران دابارییەوە 
شوێنەواری جێژوانەكان 
بۆ دووبارە سڕایەوە ...
هەندێجار دابڕانێكی سەخت بە سەفەری رۆح ناودەبرێ، شاعیر بە ئەو دەڵێ تۆ لەگەڵ  گەڵاكانی پایزدا سەفەری خۆتت كرد و من بێ گوڵ و گەڵا و خۆشەویستی مامەوە، وەرزی پایز وەرزی زەردبوون و وەرینی گەڵاكانە، پێدەچێت ئەو وەرزی پایزە سەفەری رۆحی كردبێ یان بەدەر لە وەرزی پایز رۆیشتبێ، بەڵام شاعیر بەوەرزی پایز دەیچوێنێ، چونكە لێكترازانی رۆح لە ئازاری دەرهێنانی ددانێكی بە ئازار بەئازار ترە، خەم و ناسۆر و ئاستەنگییە قورسەكانی نێوانیان گەورەتر و قورستر دەبێ، رووتانەوەی دار و لق مەبەستی نەمانی خۆشبەختی و ئەو كامەرانییەی هەردووكیانی لە ئامێزگرتبوو لە رابردوودا، لە دوای تۆ شار وەك گۆڕستانێكی كۆنی تەپ و تۆزاوی داڕماو دەبینێ كاتێ مرۆڤ خۆشەویستەكەی لێدادەبڕێ، هەموو دنیا لەبەرچاوی كۆڵانێكی تەنگەبەری پێچاوپێچێكی داخراوە بۆ هەر شوێنێ بڕوا دەرگاكانی خۆشبەختی بەڕوویدا داخراوە، چونكە ئەوی لەلانییە، وا چەندین وەرزی باران بارین و پایز و بەهار هاتنەوە لە سەفەری دابڕان گوڵەكانیان ماچ كردەوە، كەچی تۆ دیار نەبووی ئەو كات زانیم ئەم بارانە جێژوانمانی سڕیوەتەوە. شاعیر وەك سەرسەختێكی چاو لەڕێی  بیستنی باسێكە لەسەر تۆ كەچی هیچم نەچنییەوە و تۆش نەگەڕایتەوە  .
 ترس
دەترسم بەدیدارت رانەگەم 
ئەمشەو پێش خۆت باران هات.
بەڵام گەڵایەكم  نەدی
ببێ بە قوربانی دڵۆپە بارانێ ...
نووسەر لە ئەگەری  بێ هیوایی و نەهاتنەوەی ئەو ترسی دابڕان لە ناخ و دەروونیدا دەچەسپێ لە بارودۆخێكی نائارام  و پڕ  لە ترسی نەهاتنەوەی یەكجارەكی ئەودا، دڵەڕاوكێ تەنگی بە شاعیر هەڵچنیووە، دەترسێ جارێكیتر نەیبینێتەوە، دەڵێ  ئەمشەو پێش تۆ باران هات، هیوایەكی بە شاعیردا، كەچی ئەو نەهات، گەڵایەكی نەدی ببێتە قوربانی دڵۆپێ باران، شاعیر هێندە چاوەڕوانی ئەوەیە، بێتەوە دوای ئەم هەموو ساڵ و دووری و تەمەنە كە ئێستا سەردەمی كۆرۆنایە، دەترسێ كۆرۆنا یەخەی مەرگ بە خۆڕاگری شاعیر بگرێ و بیوەرێنێ.
نامەوێ
نامەوێ بۆت بنێرم
هەست وسۆزم كە چەند  بیرت  دەكەم
دەترسم 
لە خەجاڵەتیا 
ببی بە نەخۆشی كۆرۆنا و... 
 دوای ئەو هەموو  ئازارچەشتنە شاعیر نایەوێ‌ دوای تەمەنێ نامەی بۆ بنێرێ هەست و سۆزی خۆی وەك جاران بۆ دەرببڕێ، لەهەمانكاتدا نایەوێ باسی ئازاری دووری بۆ بكات بەبیریا بهێنێتەوە، شاعیر هێندە مرۆڤانە مامەڵەی خۆشەویستی و دابران دەكات لەگەڵیدا وەك نایەوێ خەجاڵەتی بێوەفایی بەڕووی ئەودا هەڵ بداتەوە، بەڵام دڵنیایە لەوەی  دەترسێ دەستی رۆژگار چەپۆكی نەخۆشییەكی وەك كۆرۆنای بەسەر ئەودا بسەپێنێ. 
نەماوە  دەرد
نەماوە  دەرد  لەم وڵاتە 
تا بیگرم
هەمووی بەش بەش كراوە 
گوڵم
تەنها دەردی دووریت نەبێ...
 شاعیر لە ژیانیدا دەردە سەری و تاڵی ژیانی چەشتووە لەگەڵ خۆیدا دەدوێ، بە تێر و تەسەلی بیر لە رۆژگارە تاڵ و ناخۆشەكانی تەمەنی دەكاتەوە و دەڵێت هەرچی ناسۆر و خەمە یەخەی گرتم، بەڵام نەمردم، دەردەسەرییەكانم بۆ بەش بەش كرا وەك خشتەی بەڕێكردنی تەمەن، بەڵام تەنها دەردی دووری تۆ نەبێت ئەویش بەش ناكات بۆ مردن.
كۆچ و پەشیمانی 
دەست و پەنجەت بە خوێنی دڵ 
سوور كردووە
چاوەكانت مۆركی تاوانێكی  
رەشیان هەڵگرتووە
بۆ بەیانی 
بەرگی ئاشتی لەبەر دەكەی ...
شاعیر لەم شیعرەدا بێچارەیە، هەواڵی شوكردنی ئەوی بیستووە، وەك كۆچەرییەكی كاتی ناوی دەبات، چونكە دڵنیایە پەشیمانییەكی هەتاهەتایی یەخەی دەگرێ، لەم شیعریەدا باسی شەوی خەنەبەندانی دەكات كە هەردوو دەستی بەخوێنی دڵی ئەم سووركردووە، رەشكردنی چاوەكانی وەك نیشانەیەكی پڕ لەتاوانی  هەڵگرتووە، بۆ بەیانی كە دەچێتە كەژاوەی زێڕین لای شاعیر بەبەرگی ئاشتی ناوی دەبات.
مردنی عیشق
نەوڕەسێك لە دەریا دەخنكێ كاتێ
باڵەكانی نەیفڕێنێ
یەختێك لەدەریا نقووم دەبێ
كە شەپۆلێ  تێكدەشكێنێ
ئەو كاتە دەمرێ عیشق 
كە مەعشوق  عیشقی نەمێنێ 
شاعیر دەگاتە ئەو بڕیارەی ئەگەری مردنی عەشقێ لەناخیدا ورتە دەكات، چونكە كاتێ نەوڕەسێك لە دەریا دەخنكێ چونكە باڵەكانی نایفڕێنێ، شاعیر وەك مەحاڵییەك دەڕوانێتە ئەو و خۆشەویستی، هەركات تووڕەیی شەپۆلەكان یەختێكی تێكشكاند، ناتوانێ بەڕێ بكەوێ، شاعیریش بە تووڕەیەكی بۆ خۆشەویستی دەڵێ عیشق دەمرێ كاتێ ئەم ئیشی بە عیشق نامێنێ، كەواتە كاتێ خۆشەویستی دوولایەنە بوو عیشق نامرێ هەر كات یەكێكیان ئەوی تری لەنیوەی رێگا جێهێشت  ئەو كات عیشق دەمرێ  .