لە ساڵانی هەشتاكانەوە تا ئێستا كە جێگری لێپرسراوی مەڵبەندی رێكخستنی پێشمەرگەیە لە كایەی سیاسەتدایە، بەڵام خۆی بە كەسێكی سیاسی نابینێت و دەڵێت وەك ئەندامێكی حزبی ئیشی خۆم دەكەم، چەقی ئیشوكاری رۆژانەی سیاسەتە، لەگەڵ پێشمەرگەو كادراندا هەر خەریكی سیاسەتە، بەڵام لە حاڵەتی ئاساییدا بابەتە ئەدەبییەكان و كەمێكیش مێژوو، گفتوگۆكانی داگیر دەكات، لە ناو كتێبخانەكەیدا تا كتێبێكی سیاسی دەدۆزیتەوە، چەندین كتێبی ئەدەبی و مێژوویی و لێكۆڵینەوە دەكەوێتە بەرچاوت.
ئەكاونتی فەیسبووكی نییە و تەنیا یەك ژمارە تەلەفوونیشی هەیە، بەڵام ناوێكی فەرمی و سێ نازناوی هەیە.
خالید محەمەد محەمەدئەمین، خالیدی سكرتاریەت، مامۆستا خالید، سەید خالید شەهابەدینی، ساڵی 1968 لە گوندی ( بێتوات)ی سەر بە قەزای چوارتا لە دایكبووە، لە بنەڕەتدا خەڵكی گوندی (شابەدین)ی شارباژێڕە، بەهۆی ئەوەی باوك و باپیری مامۆستای ئاینی بوون و دێ بەدێ گەڕاون، بۆیە منداڵەكانیان جیابەجیا هەریەكەو لە گوندێك لە دایكبوون.
بۆ خوێندن چۆتە سلێمانی و لە دوا قۆناغیشدا چۆتە زانكۆ و دەرچووی بەشی یاسایە، دەرچووی پەیمانگەی كادرانی یەكێتییە.
ساڵی 1984 لە رێگەی هەڤاڵ (سەربەست باڵخی)یەوە پەیوەندیكردووە بە رێكخستنەكانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانەوە.
ئێستا یەكێكە لە جێگرانی لێپرسراوی مەڵبەندی رێكخستنی پێشمەرگە و لێپرسراوی بەشی رێكخستنیشە، بەردەوامیش سەرقاڵ و سەرپەرشتی بەشێك لە كارەكانی ئەو خولانەیە كە لە چوارچێوەی گۆڕانكارییەكانی هێزی پێشمەرگە لە بنكەكانی مەشق كراونەتەوە بۆ هێزەكانی 70 و كادرەكانی مەڵبەندی رێكخستنی پێشمەرگە، لەو چوار بنكەی مەشقەی فەرماندەیی كە لە ناوچە جیاكاندا هەیە، ئەو دانراوە بۆ بنكەی مەشقی سلێمانی.
ئەمەو وردەكاریی زۆر باس و بابەتی تر لەم دۆسێیەدا، بڵاوكراوەتەوە.
*چۆن پێناسەی كادر دەكەی؟
-من كادری جەماوەری نیم و لە ناو هێزی پێشمەرگەم، بۆیە بەگشتی باسی كادر ناكەم و تەنیا لەبارەی هێزی پێشمەرگەوە دەدوێم.
كادری سیاسیی ناو پێشمەرگە دەبێ كۆمەڵێك خەسڵەت و تایبەتمەندیی جیاوازی تێدابێت، دەبێ لە پێشمەرگە دانەبڕێت و لەناویاندا بێت، لەكاتی شەڕیشدا هەر لەگەڵیاندا بێت، خاوەن هۆشیارییەكی هەمەلایەنەی ئاست بەرزبێت، كەسێكی متەوازع بێت، لە خۆبایی نەبێت، خۆی لە ئەفسەرانی دیكەو فەرماندەكان جیانەكاتەوە، دەبێ خاوەن كەسێتییەكی بەرزو ناوبانگ باشبێت، دوور بێت لەهەر گەندەڵیی و لادانێك، لە دەست تێكەڵكردن لەگەڵ ئەو فەرماندانەی (ئەگەر هەبن) خۆشەویست نین یان گونجاونین و دەبێ خۆی لێیان بەدووربگرێت، ئەبێ لەناو هێزەكەدا هاوسەنگی رابگرێت، ناوچەچێتی نەكات، هەوێنی تەبایی بێت، ببێتە راوێژكارێك بۆ فەرماندەی ئەو یەكەی ئەو ئیشی تیا دەكات.
*جیاوازییەكانی كادری سیاسی لە نێوان قۆناغی شۆڕش و ئێستادا چۆن دەبینی؟
-جیاوازییەكە زۆر زۆرە، سەردەمی ئێستا بە هی رابردوو بەراورد ناكرێت، تێگەیشتنی خەڵكیش لەگەڵ هی ئەو سەردەمەدا جیاوازی هەیە.
ئەوكاتە كادری سیاسی لە خوێندنەوەی كتێبێك یان پەخشنامەیەك كە خەڵك نەیبینیبوو، دەبووە خاوەن قسەی نەبیستراو، دەبووە شارەزا، بەڵام ئێستا هەموو زانیارییەك پێش كادری سیاسی دەگاتە خەڵك، بۆیە جیاوازییەكە زۆرە.
زوو كە كۆبوونەوەیان پێدەكرین لە 20 خولەكدا شتێكیان بۆ باسدەكرین وەك خۆراك پێیان دەداین، بەشی ماوەیەكی زۆری دەكرد و بەردەوامیش كتێب دەخوێندرایەوە، بەوهۆیەشەوە ئاستی تێگەیشتن و رۆشنبیری كادری سیاسی و ئەندام بە ئاستێكی باش دەچووە پێشەوە، بەگشتی خەڵك دەیخوێندەوەو هۆشیاری زۆر بوو، بەڵام ئێستا هەرچەندە سەرچاوەی زانیارییەكان زۆرن، كەچی لە زۆر حاڵەتیشدا ئاستی رۆشنبیری نزمە، ئێستا بەهۆی ئەم (میدیای گیرفان)ەوە خەڵك لە كتێب خوێندنەوە دوور كەوتوونەتەوە، لە سیاسەت و رۆچوونە ناو باسەكان دووركەوتوونەتەوە، بە رووكەش شتەكان دەبینن و دەخوێننەوە، بۆیە بەگشتی كادری سیاسی ئێستا زۆر جیاوازە لەوەی پێشوو.
بۆنمونە: زۆرینەی كادری سیاسی ئێستا بەجۆرێكن ئەگەر لە ریزی چەند ئەفسەرو فەرماندەیەك دابنرێن نازانرێت كامە كادرە سیاسییەكەیە، چونكە هەموویان لەیەك ئاستدا دەڕۆن و دەدوێن بەهۆی میدیاوە، خولی بەرزیش نییە بۆ پێگەیاندن، زۆرجار بڕوانامەی خوێندنیش دەوری نابێت لە پیشاندان و دیاریكردنی ئەوەی كامە كادری سیاسیەو كامەش كادری سیاسی نییە.
لە كەیەوە لەناو هێزی پێشمەرگەدا وەك كادری سیاسی كاردەكەی؟
ساڵی 1993 بەفەرمانی جەنابی مام جەلال لەگەڵ كاك دكتۆر موحسین كە ئێستاش هاوڕێمە، چوینە لیوای سكرتاریەت و لەوێ بوومە ئەفسەری هۆشیاری نیشتمانی، لەوكاتەوە تا ئێستا بە بەردەوامی وەك كادری سیاسی لەناو هێزی پێشمەرگەدام.
*جیاوازی چییە لە نێوان كادری جەماوەری و كادری سیاسی ناو پێشمەرگە؟
-لە رووی سەربەستی حزبایەتی و بینینی خولەكان لە پەیمانگەی كادران وەك یەكن، بەڵام لە چەند روویەكەوە ئەركیان جیاوازە.
كادری جەماوەری ناچێت بۆ شەڕەكان و ناچێتە ناوهێزی پێشمەرگەوە، كادری جەماوەری هەوڵی رازیكردن و راكێشانی خەڵك دەدات بۆ ناو ریزەكانی یەكێتی، بەڵام كادری سیاسی ناو پێشمەرگە كار لەسەر (هۆشیاری نیشتمانی) و رۆحی گیانفیدایی و خۆبەختكردن لە پێناو وڵآتدا دەکات، ئەبێت ئەو كادرەسیاسییە ئەفسەر بێت و ساڵانێك لەناو هێزی پێشمەرگەدا بووبێت، ئاستێكی خوێندەواری باشی هەبێت.
بەداخەوە رەنگە بەشێكی لەوانەی دانراون، ئەو مەرجانەیان تێدا نەبێت و وەك پێویست لە ئاست ئەركەكەدا نەبن.
بەڵام بەگشتی ئێمە لە مەڵبەندی رێكخستنی پێشمەرگە سێ خاڵمان كردووە بە بنچینە بۆ دانانی كادری سیاسی، ئەویش: ئەفسەر بێت، خوێندەوارییەكی باشی هەبێت، كەسێكی ئازابێت، ئەگەر ئەم سێ خەسڵەتەی تیا نەبێت ناتوانێ ئەركەكەی خۆی جێبەجێ بکات.
*بۆ دەبێت ئەفسەر بێت؟
-رێبەری سیاسیمان هەیە لە سریە و فەوج و لیوا و لە كەتیبەكان و هێزەكانی پشتیوانی دوو، لە وەزارەتی پێشمەرگەو لەناو وەزارەتی پێشمەرگە، دیارە ئەو یەكەو شوێنانە چەندین ئەفسەری پلە جۆراو جۆریان هەیە، بۆیە ئەگەر كادری سیاسی ئەفسەر نەبێت ناتوانێت كۆبوونەوە بە ئەفسەران بكات، ئەگەر بیشیكات رەنگە ئیلتزامێكی وای پێوە نەكرێت و نەتوانێت رۆڵی خۆی ببینێت، ئەگەر ئەفسەر نەبێت ناتوانێت بچێتە كۆبوونەوەی فەوجەوەو ئاگای لە بڕیارەكانی فەوج نابێت، یاخود لەروی عەسكەرییەوە ئەو كادرە سیاسییەی فەوج كە پایەكەی لە فەرماندەی فەسیلێك بەرزترە، بەڵام دەبێت ئیلتزام بە فەرماندەی فەسیلەكەوە بكات، ئەمە هۆكارەكەیە، دەنا پێشمەرگە هەیە ئاستی خوێندەواری و تێگەیشتن و زانستەكەی لە سەروو ئاستی زۆرێك لە ئەفسەرانەوەیە و ئەویش باشتر موعاناتی پێشمەرگە دەزانێت وەك لە ئەفسەرێك.
زۆرجار مەڵبەندی پێشمەرگە گیرۆدەی یاسا سەربازییەكەشە، بۆ نمونە: مەرجە كادری سیاسی ئەفسەر بێت، لەم تەشكیلە تازەیەشدا ئەگەر پلەكەی عەمید بێت نابێ چیتر رێبەری سیاسی لیوا بێت، دەبێ رائید یان مقەدەم بێت، جاری واهەیە كەسمان نییە لەو پلەدا بێت، یان كەسێكمان هەیە لەو پلەیەدا كە رەنگە كەسێگی گونجاویش نەبێت بۆ ئەركی كادری سیاسی، بەڵام ناچارین شوێنەكەی پێ پڕبكەینەوە.
یەكێك لەو خەسڵەتانەی كە دەبێت كادری سیاسی هەستی پێبكات ئەوەیە كاتێك كۆبوونەوەی كرد بە پێشمەرگە دەبێ بزانێ لەو پێشمەرگانەی ئەو كۆبونەوەیان پێدەكات تیایاندا هەیە ئاست و توانای لەو بەرزترە، بەڵام دەرفەتێكی بۆ درووست نەبووە بچێتە پێشەوە.
لە ئاستی فەرماندەكانیش هەروایە، ئێستا لەناو هێزەكەدا پێشمەرگە هەیە زۆر ئازاو بەغیرەت و چاونەترسە و لە فەرماندەكەی ئازاترە، بەڵام خۆ هەمووی سەرناكەوێت، جاری واش هەیە ناتوانین ئەو كەسە بدۆزینەوە.
*ئاستی خوێندەواری لەناو هێزی پێشمەرگەدا چۆنە؟
-ساڵانی پێشوو زۆر كەم بوو، دەگەڕاین بۆ دەرچوویەكی كۆلێژ دەستمان نەدەكەوت، بەڵام ئێستا نەوەیەكی نوێ و رێژەیەكی زۆر خوێندەواری باش و رۆشنبیر هاتۆتە نێو هێزی پێشمەرگەوە، هەزاران كەسی بەتواناو خاوەن بڕوانامەی زانكۆو پەیمانگەو تەنانەت دكتۆراو نووسەر و شاعیرو چیرۆكنووس و هونەرمەند لە ریزی پێشمەرگەدا هەن.
من لە سنووری زاخۆوە تا كەلارو كفری بەتایبەتی بۆ هێزەكانی 70 و وەزارەتی پێشمەرگە، هەموو سەنگەرەكانم بەسەر كردۆتەوە و گەڕاوم، بۆم دەركەوتووە پێشمەرگەی زۆر بەتوانامان هەیە، یان كە مەشق دەكەن جاری واهەیە پرسیارێكیان لێدەكەم وەڵامەكانیان زۆر باشە.
*ئەگەر بڕوانامە بەرزیش بێت خاوەنەكەی خوێنەر نەبێت پێتوایە سودێكی دەبێت، یان پێشمەرگە و كادری سیاسی خاوەن بڕوانامەش گیرۆدە نەبوون بەدەست سۆشیال میدیاوە وەك خەڵكی دیكە؟
-بەداخێكی زۆرەوە تا رادەیەك و بۆ هەندێك لە بڕوانامەكان وایە، بەهۆی سۆشیال میدیاوە كڕینی كتێب كەم بۆتەوە و كادرەكانمان كەم دەخوێننەوە.
لەسەر ئەو بابەتەی تۆ دەیڵێی ئێمە وەك تاقیكردنەوە پێشبڕكێیەكمان بۆ كۆمیتەكانی سەر بە مەڵبەندی پێشمەرگە رێكخست، لەو پێشبڕكێیەدا ئاستی بەشێكی كادرەكانی مەڵبەندمان زانی و بۆمان دەركەوت كادری سیاسیمان هەیە رێبەری سیاسی سریە یە ئاستێكی زۆر باشی هەیە و لە رووی هۆشیارییەوە لە بەرپرسەكەی بە تواناترە.
هەروەها رێبەری سیاسیمان هەیە لە كەناڵەكانی راگەیاندن بانگ دەكرێت و شرۆڤەی سیاسی دەكات، بەڵام ئەفسەر نییە و لەم تەشكیلاتەی كە وا دەكرێت بۆ رێكخستنەوەی پێشمەرگە، توشی كێشە دەبێتەوە.
*زۆرجار لێپرسراوی یەكە سەربازییەكان رێگری لە كادرە سیاسی دەكەن، ئایا ئێوە خۆتان كردووە بە خاونی ئەو كادرانە؟
-پرسیارەكەت دوو وەڵامی هەیە، یەكەم: چارەسەری ئەوە بەدەست كادرەسیاسییەكە خۆیەتی و تا چەند بتوانێ بوونی خۆی بسەلمێنێت لەناو هێزەكەیدا و لە خۆشی و ناخۆشیدا لەگەڵیان بێت، هیچ فەرماندەیەك رێگەی لێناگرێت، بگرە فەرماندەكان دەسەڵاتی زیاتریشی پێدەدەن.
دووەم: كەمجار رێككەوتووە فەرماندەیەك رێگری لە كادرێكی سیاسی بكات، ئەوەش یان ململانێی سیاسی هەبووە یاخود كێشەی كەسییان هەبووە، ئەگەر پێویستیش بووبێت بەڵێ خۆمان كردووە بە خاوەنی ئەو كادرانە.
من دووجار كێشەی كادری سیاسی و فەرماندەی لیوام هاتۆتە بەردەست، كە لێم كۆڵیوەتەوە پەیوەندیی بە كۆبوونەوەو كاری عەسكەرییەوە نەبووە.
جاری واش هەیە فەرماندەكە دەیەوێ هەر خۆی خۆشەویست بێت لەناو پێشمەرگاداو هەر خۆی بڕیار بەدەست و دیار بێت و رۆڵی یەكەم بۆ خۆی دادەنێت.
*لە مەفرەزە سەرەتاییەكاندا كادری سیاسی رۆڵی سەرەكی بینیوە، تەنانەت لە هەشتاكان و تا ساڵی 2000یش پێگەیەكی گرنگی هەبووە، بەڵام دوای ئەوە وەك پەراوێزێك دەبیندرێت لە دوای فەرماندەی یەكەكەوە، بۆ؟
-ناتوانم راستییەكەی نەڵێم، تا چوونی جەنابی مام جەلال بۆ بەغداو تا نەخۆشكەوتنیشی، كادری سیاسی ناو پێشمەرگە دەسەڵاتی هەبوو خاوەن بڕیاربوو، ئێستاش نووسین و رێنمایی بەڕێزی ماوە لەبارەی گرنگی كادری سیاسی ناو پێشمەرگە، بەڵام لەوە بەدواوە كادری سیاسی ناو هێزی پێشمەرگە ئەو دەسەڵات و هەژموونەی نەما، پەیوەندی بەوەوە هەیە جەنابی مام جەلال بە بەردەوامی لەگەڵ مەڵبەندی پێشمەرگەدا كۆدەبۆوە لە مانگێكەوە بۆ سێ مانگ، ئەمانتوانی باسی شتەكان بكەین و بەدەنگانەوە دەهاتن، بەڵام ئێستا لەبەر ئەوەی هێزی پێشمەرگە جۆرێكی تر رێكخراوەتەوە و هەر هێزەكە خۆی كێشەی زۆرەو هەم كادرە سیاسییەكان بەشێكیان بۆ ئەوەی تووشی كێشە نەبن لە ناچاریدا بۆ هەندێك شت بەداخەوە بێدەنگییان هەڵبژاردووە، جاری واهەیە تەشكیلاتێك دەكرێت مەڵبەندی پێشمەرگە ئاگادار ناكرێتەوە، ئەوانەی تەشكیلاتەكە دەكەن تەنانەت فەرماندەكانیش باش ناناسن، یان جاری واهەیە لەناو لیوایەكدا تەشكیلاتێك دەكرێت رێبەری سیاسی ئاگای لێ نییە، یان پرسە گورگانەی پێدەكەن، یاخود رێبەری سیاسی دەخەنە مەوقیفێكەوە ناچار دەبێت رازیبێت، كادری سیاسیشمان هەیە رازی نەبووە و تووشی كێشە بووە، گواستراوەتەوە بۆ شوێنێكی تر و ئیتر لەوەوە تێگەیشتووە دەبێ خۆی بگونجێنێت.
*بەرنامەی مەڵبەندی پێشمەرگە لە كوێی ئەو گۆڕانكارییەكانەی هێزی پێشمەرگەدایە كە دەستی پێكراوە؟
-بەرنامەی وردو پێویستمان هەیە، وەك چۆن فەرماندەیی گشتی دەستی كردووە بە گۆڕانكاری لە لیواكاندا و دەیەوێ بەشێك لە فەرماندەی لیواكان و فەوج و بەشەكان گەنج و كەسانی ئەكادیمی بن، ئێمەش بەر ئەو پڕۆسەیە دەكەوین، دەبێ بەپێی پلە مامەڵە لەگەڵ كادرە سیاسییەكان بكەین، ئەوانەی پلەیان بەرزە كۆتایی بە راژەكەیان دەهێندرێت، نابێ رێبەری سیاسی لیوا یان فەوج عەمید و عەقید بن، بۆیە دەمانەوێ پێش گۆڕانكارییەكانی هێزی پێشمەرگە ئێمە ئامادەكارییمان كردبێت.
خولێكمان كردۆتەوە لەگەڵ ئەكادیمیای كادران تەنها ئەو لێپرسراوی كۆمیتانەمان بەشداریی پێكردووە كە پلەیان لە مقەدەم بۆ خوارەوەیە، ئەوانەی عەقید و عەمیدن بەشدارییان پێنەكراوە، تا كە گۆڕانكارییەكان دەستی پێكرد ئێمە لێپرسراوی كۆمیتەكانمان ئامادەكردبێت، هەوڵیش دراوە خاوەن كەسێتی باش و خاوەن رۆشنبیرییەكی پێویست بن.
*چارەنووسی ئەو كادرە سیاسیانەی بەهۆی بەرزی پلەكانیانەوە لە یەكە سەربازییەكان نامێنن چی دەبێت؟
-ئەوانە دووبەشن، بەشێكیان بە پێی یاسا خانەنشین دەبن و دەچنەوە ماڵی خۆیان، بەڵام لە زاری بەڕێز لێپرسراوی مەڵبەندەوە دەرگای مەڵبەندیان بۆكراوەتەوە، دەشتوانن خۆیان بگوازنەوە بۆ مەڵبەندەكانی سنووری خۆیان یان بێنەوە ناو مەڵبەندی پێشمەرگە و لە یەكێك لە بەش و ناوەندەكان ئیش بكەن.
بەشەکەی تریش ئەوانەی ئیشیان پێدەكرێت دێنەوە ناو مەڵبەندی پێشمەرگە.
*بەڵام مەڵبەندی پێشمەرگە خۆی كادری سیاسیی زۆرە، دەوترێ 25 جێگرو دەیان كارگێڕی هەیە، ئایا ئەم بەڕێزانەش نابنە سەربار؟
-بە بڕوای من دەبێ هەڵبژاردن ئەمە یەكلا بكاتەوە.
بەڵام راستییەك هەیە سەبارەت بە ژمارەی جێگرو كارگێڕ كە هێشتا كەمە، ئەوەی شارەزای پێكهاتەی مەڵبەند نەبێت نازانێت، چونكە ئەو جێگرو كارگێڕانە هەمووی لەناو مەڵبەنددا كۆنەبوینەوە، ئێمە ناوەندێكمان هەیە لە هەولێر و پێنج لە جێگرەكانمان لەوێ ئیش دەكەن، یەكێكیان بۆ سەرپەرشتی رێكخستنی هێزەی 70 و یەكێك بۆ سەرپەرشتی وەزارەتی پێشمەرگە و یەكێك بۆ لیواكانی سەرۆكایەتی كۆمار و هێزی عیراق و پاسەوانی سنووری هەولێر و سلێمانی دانراون، دوو هەڤاڵیش چاودێری و پشكنینن.
هەروەها لە كەركوك و سنووری ئیدارەی راپەڕین یەكی ناوەندێكمان هەیە و لە زۆر شوێنی تر ئەو بەش و شوێنانەی مەڵبەند جێگرو كارگێڕەكان بەڕێوەی دەبەن، مەڵبەندی پێشمەرگە زۆر فراوانە، باوەڕكەن ئەگەر بمانەوێ ئیش بكەین هێشتا كادر كەمە.
*لە چوارچێوەی گۆڕانكارییەكانی هێزەكانی 70 چەند خولێك كراونەتەوە، ئەوانە چین؟
-ئێستا گۆڕانكاری لە هێزەكانی 70 دەستی پێكردووە، سەرۆكایەتی ئەركان درووستكراوە، پێشتریش لیوا بە لیوا مەشقیان پێكراوە، ئێمە بۆ هەموو ئەو مەشقانەی دەكرێت وانەی تایبەتمان هەیە بۆی، وانەی سیاسی و رۆشنبیری، مێژوویی و مێژووی شۆڕشەكانی كورد، ئازایەتی و فیداكاری و نیشتمانپەروەری و زۆی تر.
لە بنكەی مەشقی سلێمانی بە بەردەوامی خول هەیە و ئێمەش بە بەردەوامی وانەمان هەیە.
دیارە لە بنكەكانی دیكەش هەر بەوجۆرەیە، عەمید زانا بەپرسی بنكەکەیە زۆر هاوكارمانە.
وانەبێژی ئەو وانانەش هەم خۆمانین و هەم خەڵكی پسپۆڕ بانگ دەکەین بۆ هەندێك بابەتی تایبەت، ئەو وانەبێژانەی بانگیان دەكەین لە هەموو ئاستەكاندان و من بە راوێژ لەگەڵ لێپرسراوی مەڵبەند دەستنیشانیان دەكەین، هەندێكجاریش لەسەر خواستی ئەفسەرو پێشمەرگەكان كە داوای بابەتێك دەكەن، كەسی پسپۆڕ بانگ دەكەین.
لەو خولانەی كە لەم ماوەیەدا كرانەوە خولێك بوو بۆ مساعید فەوجەكانی هێزی 70، هەفتانە دوو وانەمان هەیە، زۆرجاریش لەسەر داوای خۆیان بۆ وانەیەك ئێمە پسپۆڕێكیان بۆ بانگ دەكەین، بۆ نموونە: داوای بابەتی وانەی جەنگی دەروونیان كرد، ئێمە لە زانكۆی سلێمانی بەڕێز دكتۆر ئاراس زەینەڵ-مان داوەتكرد و بەڕێزی بەدەنگمانەوە هات و وانەكی بەسوودی پێشكەش كرد، هەروەها داوای خولی فریاگوزاری سەرەتایی كرا، دكتۆرێكی تایبەتمەندمان لە نەخۆشخانەی شۆڕشەوە داوەتكرد.
*با بێینە سەر واستە، پێشتر بەواستە خەڵك دانراوە بە كادری سیاسی، ئەوە كۆتایی دێت؟
من لەدوای كۆنگرەی چوارەوە تەحەدا دەكەم یەك كەس بە واستە دانرابێت.
ئێستا بەشی رێكخستن باشتر رێكخراوەتەوە، منیش بەتەنیا نیم و لەگەڵ هەڤاڵەكانم كار دەكەین، پێنج لە جێگرانی لێپرسراوی مەڵبەند و چەند كارگێڕێك سەرپەرشتی بەشەكە دەكەین، هەر راپۆرتێك لەهەر ئۆرگانێكەوە دێت بۆمان، ئێمە لە بەشەكە هەڵسەنگاندنی بۆ دەكەین و پاشان هەتا لێپرسراوەی بەشەكانی پشكنین و ئیدارەو ئامار ئیمزای لەسەر نەكەن، ئەو كەسە فەرمانی بۆ دەرناكرێت.
بۆیە شەرمە رێگە بەوەبدرێت كادر بەواستە دانرابێت، پێشتر كە كراوە رەنگە لە ناچاریدا كرابێت یان هۆیەك هەبوبێت، بەڵام ئێستا بە دڵنیاییەوە رێگە بەوە نادرێت.
*بەوپێیەی ساڵانێكە تۆ لەناو هێزی پێشمەرگەدایت و ناسراویت، سەردانی بارەگای یەكەكان و سەنگەرەكانیشت كردووە، پێت وایە خۆشیان دەوێی یان رقیان لێتە؟
-من خۆم كارم لەسەر ئەوە كردووە كە پێشمەرگە و فەرماندەو كادری سیاسی خاوەن هەستی خۆشەویستی و رێز بن لەگەڵ یەكتریدا، بۆیە خۆشم ئەوەندەی بۆمكراوە لەگەڵ هەڤاڵانی پێشمەرگەدا پەیوەندیم باش بێت و لە بری رق خۆشیان بوێم، یان هیچ نەبێت كە سەرنج و رەخنەیەكیان هەبێت نەیشارنەوە و راستەوخۆ پێم بڵێن، چونكە ئەگەر قسەیەك لەناخی كەسێكدا درووستببێت و تۆ بواری ئەوەی پێنەدەی بیكات، ئەوە دەبێتە خۆخواردنەوەو دواتریش رق، بەڵام كە قسەكەی كرد و بەنەرمی وەڵام و گفتوگۆ هەبێت، دوایی دەبێتە خۆشەویستی، بۆیە پێم وایە من ئاوا ئیشم كردووە.
تاقیكردنەوەیەكیشم هەیە لەسەر خۆشەویستیم بۆ پێشمەرگە، تا ئێستا یەكجار هەڵبژاردن لەناو هێزی پێشمەرگەدا كراوە بۆ كۆنگرە، ئەویش لە كۆنگرەی دووی یەكێتی بوو، من لێپرسراوی كۆمیتەی لیوای سكرتاریەت بووم و لەناو هێزی پێشمەرگەدا خۆم كاندید كرد دەنگی یەكەمم هێنا، كە ئەوكاتە پارەم لە بەردەست نەبووە و توانای مۆڵەتدانیشم نەبووە، دەسەڵاتێكی سەربازیشم نەبوو، بەڵام لەناو ئەو هەموو فەرماندە دێرینە دەنگی یەكەمی پێشمەرگەم بەدەست هێنا.
با بەڕوونی پێت بڵێم، من زۆر دەچمە ناو پێشمەرگە، سەردانی هەموو بەرەكان و سەنگەرەكانم كردووە، ئێستاش لە هەر مانگێكدا چەندین شەو لەناو بارەگا دەمێنمەوە، بەشێكی زۆری هێزی پێشمەرگە دەمناسن و زۆری فەرماندەكانیش هەروا، مەرجیش نییە هەموو كەس تۆی خۆشبوێت، بەڵام ئەوە دەزانم من ئەگەر زۆر خۆشەویستیش نەبم ئەوا لە ناوەند-ی بابەتەكەدام و وەك بەشێك لە بەرپرسان و فەرماندەكان نیم كە لای پێشمەرگە هەرگیز خۆشەویست نین.
*لەگەڵ سۆشیال میدیا و بەتایبەت لەگەڵ فەیسبوك نێوانت چۆنە؟
-تا ئێستا فەیسبوكم نییە و تەنیا یەك ژمارەی تەلەفوونیشم هەیە، جوابی هەموو كەسێكیش دەدەمەوەو ئەگەر لە كۆبونەوەشدابم چەند تەلەفوونم بۆ بێت دوایی خۆم بۆیان دەكەمەوە، پێموانییە یەك كەس هەبێت گلەیی وەڵامنەدانەوەم لێبكات، عەیبەیەكی زۆر گەورەیە وەڵامی تەلەفوون نەدرێتەوە.
من لە بری سەرقاڵبوونم بە سۆشیال میدیاوە هەر خەریكی خوێندنەوەی كتێبم، رەنگە بەلای خەڵكەوە سەیر بێت كە ماوەی 15 ساڵە هەموو رۆژانێكی پێنج شەممە و هەینی و شەممەیەك لەماڵی خۆم نیم و هەر لە قەڵاچوالان دەمێنمەوە، مەگەر نەخۆشبووبێتم یان هاتبێتمەوە بۆ پرسەی خزم و هەڤاڵ و ناسیاوێك، دەنا ئەو چەند رۆژو شەوە لە بارەگا دەبم و لەماڵەوە چەند كتێبێك دەبەم كەشێكی ئارامم بۆ دەڕەخسێت بۆ خوێندنەوەیان.
بەڵام جیهانی سۆشیال میدیاش بەشی خۆی پێویستە، بۆیە من ئەگەرچی فەیبسبووكم نییە بەڵام بۆ ئاگاداربوون لەو بابەتە و گەڕان بۆ هەندێ بابەتی پیێویست، فەیسبووكی كوڕەكەم بەكار دەهێنم بۆ ماوەكی دیاریكراو.
*چەند كتێبت هەیە؟
-نازانم، كتێبخانەكەم لە نهۆمی سەرەوەیە و پڕبووە، لە ژووری میوانیش كە لەخوارەوەیە كتێبم هەیە، ساڵانە 50 بۆ 80 كتێب دەكڕم.
*ئەو ژمارەیە زۆرە، ئایا بۆ جوانی یان بۆ خوێندنەوە كتێب دەكڕی؟
-لە راستیدا كتێب و كتێبخانە هەر جوانە لەماڵەوە هەبێت، بەڵام من ئەگەر كتێبێك مەبەستم خوێندنەوەی نەبێت نایكڕم، با ئەوەش بڵێم بوارو دەرفەت زۆر كەمبۆتەوە بۆ خوێندنەوە، بۆیە هەندێك لەو كتێبانەی كڕیومن هێشتا فریای خوێندنەوەیان نەكەوتووم.
*تۆ لە هەشتاكانەوە تا ئێستا سەرقاڵی سیاسەتیت، بەڵام سەرنجمدا كتێبەكانت ئەوەندەی ئەدەبی و بابەتەکانی ترن، ئەوەندە سیاسیی نین، بۆ؟
ئێجگار وانییە، تۆ نایبینی، كتێبی سیاسی گرنگم هەیە، بۆنمونە: كتێبەكەی هێنری كیسنجەرم هەیە كە تا ئەو كتێبەم نەخوێندەوە ئاوا بە وردی نەمزانی رێككەوتنی جەزائیر چۆن كراوە.
بەڵام حەزێكی زۆرت بۆ ئەدەبیات و لەناو ئەوەشدا بۆ رۆمان هەیە، كتێبەكانت ئاماژەیە بۆ ئەوە.
راستە كتێبە سیاسییەكانم هێندەی كتێبی ئەدەبی و لێكۆڵینەوەو بوارەكانی تر نییە، خۆشم بە كەسێكی سیاسی لە قەڵەم نەداوە، بەڵكوو كادرێكی ناوەندیم و لە بورای سیاسەتدا ئیش دەكەم، بەشی ئەوەش سەروكارم لەگەڵ سیاسەت و بڵاوكراوە سیاسییەكاندا هەیە، بۆنمونە: رۆژنامەی كوردستانی نوێ لە كۆنەوە بە ئێستاشەوە وەك رێبەرێكی سیاسی وایە بۆمن بۆ كاری سیاسی، هەموو ژمارەكانی (گۆڤاری سیاسەتی دەولی)م هەیە كە گۆڤارێكی سەنگینە، زۆری تریش.
*لام وایە مادام گیرۆدەی سۆشیال میدیا نیت، دەبێ شەوان زوو بخەویت؟
-هەموو شەوێك سەعات 11:30 بۆ 12 دەخەوم، بەیانیانیش سەعات 6-بۆ 7 هەڵدەستم، كەمیش سەیری تەلەفزیۆن دەكەم ئەویش بۆ هەواڵەكان.
*تۆ هیچ كات مامۆستا نەبوویت، بۆ پێت دەڵێن مامۆستا؟
-كاتی خۆی كە بۆ پێشمەرگایەتی چووم بۆ سكرتاریەت، چونكە دەرچووی پەیمانگە بووم، چاكەت و پانتۆڵ و كراسی سپی و بۆینباخی سوورم پۆشیبوو، ئەوانەش كە لەوێ بوون، هەموویان پێشمەرگەی دێرین و ئازاو خەڵكی ماندووبوون، منیش گەنجتر بووم، بووم بە رێبەری سیاسی، ئیتر پێیان دەوتم مامۆستاو ناوەكەم بە سەردا بڕا.
جگە لەوە، خالید، خالیدی سكرتاریەت و سەید خالید شەهابەدینیشم پێدەڵێن.
*رات چییە لەسەر شێركۆ بێكەس؟
-تا ئێستاش وەك پێویست و وەك ئەوەی هەیە نە خەڵكی كوردستان و نە یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانیش قەدری ئەو شاعیرەمان نەزانیوە، پێم وایە دوای زیاتر لە 100 ساڵی دیكە ئینجا تواناو كاریگەرێتی ئەو شاعیرەمان بۆ دەردەكەوێت.
*بە كام لە زنجیرە دیوانەكانی شێركۆ سەرسامی و بۆچی؟
-گۆڕستانی چراكان، زۆرجار دەمگرێنێ.
ئەم دیوانە باسی ئەنفال دەكات، بەس چۆن باسكردنێك؟! جیاواز لەو گێڕانەوانەی لە خەڵكی تری دەبیستی، جیاواز لەوانەی دەیخوێنیتەوە، شێركۆ بە شیعر وێنەیەكی واقیعی كارەساتەكەت پیشان دەدات.
