دوای هه‌فته‌یه‌ك له‌ زه‌ماوه‌ند، شه‌هید كرا

01:06 - 2022-08-08
ڕاپۆرت
1433 جار خوێندراوەتەوە

 پشتیوان محه‌مه‌د

شه‌هید ره‌زا گه‌نجێكی چاونه‌ترس و ئازابوو، له‌ ماوه‌یه‌كی كه‌می پێشمارگایه‌تیدا چه‌ندین پله‌ی بڕیووه‌، ئه‌وكاته‌ی شه‌هیدكرا هه‌فته‌یه‌ك بوو ژنی هێنابوو.
هه‌ڤاڵ ره‌شید فه‌تاح محه‌مه‌د ناسراو به‌ ره‌شید هه‌ڕێنه‌یی له‌ باره‌ی شه‌هیده‌وه‌ وتی: ساڵی 1995 شه‌هید ره‌زا به‌ گواستنه‌وه‌ (نقل) هاته‌ لای من كه‌ ئه‌وكاته‌ فه‌رمانده‌ی تیپ بووم له‌ له‌شكری 19ی حه‌مرین بووم، به‌ڵام هه‌ر زوو نیشانه‌ی ئازایه‌تی لێ به‌دیكرا.
وتیشی: كوڕێكی به‌هه‌ڵمه‌ت و خاوه‌ن بیروباوه‌ڕێكی تایبه‌ت بوو، هه‌ركات پلانێكمان دابنایه‌ بۆ هێرشكردنه‌ سه‌ر ره‌بایه‌كانی به‌عس، ئه‌و له‌ ده‌سته‌ی هێرشبردندابوو، هه‌میشه‌ ئاماده‌ ده‌بوو، دیاره‌ ئه‌و كات ناوبه‌ناو له‌ ره‌بایه‌كانی به‌عسمان ده‌دا و زۆرجار به‌نهێنیش ده‌چووینه‌ كه‌ركوك چالاكیمان ئه‌نجام ده‌دا، ئه‌و هه‌ندێكجاریش سه‌ربه‌خۆ چالاكی ده‌كرد. رژێم زۆرجار به‌هاوه‌ن و دۆشكا و چه‌كی دژه‌ ئاسمانی57 ملم خه‌ڵكی چه‌مچه‌ماڵ و ناحیه‌ی شۆڕشی هه‌راسان ده‌كرد و زیانی به‌ هاووڵاتیان ده‌گه‌یاند، ئه‌و ره‌فتاره‌ی به‌عس شه‌هید ره‌زای توڕه‌ ده‌كرد و وه‌ك تۆڵه‌كردنه‌وه‌ هێرشی بۆ ره‌بایه‌كانی بانی مه‌قان ده‌برد و زیانی گه‌وره‌ی پێده‌گه‌یاندن.
 له‌ هه‌ر قۆڵێكی هێرشبردنه‌وه‌ بوایه‌ سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست ده‌هێنرا، ئه‌سته‌م بوو پاشه‌كشه‌ بكات.
ئه‌و فه‌رمانده‌یه‌ وتیشی: جوامێری شه‌هید ره‌زا كه‌موێنه‌بوو، تا شه‌هیدبوونی زۆربه‌ی كات له‌گه‌ڵ مندا بوو، به‌هۆی ژنهێنانه‌وه‌ مۆڵه‌تی وه‌رگرت و ده‌بوو ماوه‌یه‌كی زۆر له‌ماڵه‌وه‌ بێت، به‌داخه‌وه‌ ئه‌وكاته‌ شه‌ڕی ناوخۆ زۆر گه‌رم بوو، بروسكه‌مان بۆ هات كه‌ بڕۆین، ئه‌ویش هاته‌وه‌ مۆڵه‌ته‌كه‌شی زۆری مابوو، من رازینه‌بووم، ئه‌ویش وتی ناكرێ هاوڕێكانم له‌ شه‌ڕبن و منیش له‌ ماڵه‌وه‌ بم، قه‌ناعه‌تم پێهێنا كه‌ نه‌یات و بڕواته‌وه‌.
ئێمه‌ گه‌یشتینه‌ سنووری شه‌ڕه‌كه‌ له‌ بالیسان، بینیم كاك ره‌زاش هاتووه‌، وتم بۆچی هاتیت له‌كاتێكدا تۆ مه‌ڵه‌تیت و پێویست ناكات لێره‌بیت، وتی كاك ره‌شید زۆر هه‌وڵمدا و بیرم كرده‌وه‌ نه‌متوانی له‌ماڵه‌وه‌ بم له‌كاتێكدا ئێوه‌ له‌ناو شه‌ڕدا بن و من له‌ماڵه‌وه‌ بم.
ئه‌و فه‌رمانده‌یه‌ باسی له‌وه‌شكرد شه‌هید ره‌زا له‌ دانانی نه‌خشه‌ی هێرشبردندا به‌شدار بووه‌ و قۆڵێكی هێرشه‌كه‌ی بۆخۆی داناوه‌، به‌ڵام ئه‌و رێگه‌ی پێنه‌داوه‌.
وتیشی: شه‌و هێرشمان برد و شوێنه‌كه‌ گیرا، هه‌واڵم بۆ هات وتیان ره‌زا بریندار بووه‌، وتم چۆن؟ وتیان  هه‌ر شه‌و خۆی كردۆته‌ ده‌سته‌ی هێرشه‌وه‌ و له‌گه‌ڵ ده‌ستپێكردنی شه‌ڕه‌كه‌دا هاتبووه‌ هاوشانمان، به‌داخه‌وه‌ له‌و شه‌ڕه‌دا شه‌هید بوو.
دواتر ئێمه‌ش كه‌ گه‌ڕاینه‌وه‌ چووین بۆ سه‌ره‌خۆشی له‌ بنه‌ماڵه‌كه‌ی، به‌ پێشمه‌رگه‌كانم وت هه‌ڤاڵان ئاگاداربن ئێستا مام حه‌مه‌ ئه‌مین ( باوكی شه‌هید ره‌زا) دێت، هه‌رچییه‌كی وت و كرد نیگه‌ران مه‌بن، چونكه‌ ئه‌و كوڕی له‌ده‌ستداوه‌، دوای خوێندنی سوره‌تی فاتیحه‌ و ده‌ربڕینی هاوخه‌می، وتم: مام حه‌مه‌ئه‌مین ئێمه‌ داوای لێبوردن ده‌كه‌ین بۆ له‌ ده‌ستدانی شه‌هید ره‌زا، هه‌موومان به‌داخین بۆی، به‌ڵی كوڕی تۆ بوو به‌ڵام پشتوپه‌نا و برای ئێمه‌ش بووه‌.
مام حه‌مه‌مین كه‌ زۆر سه‌نگین و خاوه‌ن هه‌ڵوێست و شه‌هامه‌ت بوو، له‌ وه‌ڵامدا وتی ئه‌ی كوڕێك له‌ پێناو كوردستاندا شه‌هید نه‌بێت كه‌ی كوڕه‌؟، ئه‌و هه‌ڵویسته‌ی مام حه‌مه‌ ئه‌مین تا مردن له‌به‌ر چاومه‌ و هه‌رگیز له‌ یادم ناچێته‌وه‌.

وره‌ی ده‌به‌خشییه‌ له‌شكرێك
موقه‌ده‌م حاتم نه‌جم ناسراو به‌ ئاراز قه‌ره‌وه‌یسی كه‌ یه‌كێكه‌ له‌ هاوڕێكانی شه‌هید ره‌زا، وتی: ساڵی 1991 له‌گه‌ڵ شه‌هید ره‌زا پێكه‌وه‌ بووینه‌ پێشمه‌رگه‌، پاشماوه‌یه‌ك ده‌ستمانكرد به‌ چالاكی و چه‌ندجارێك په‌لاماری هێزه‌كانی به‌عسمان ده‌دا له‌ سنووری كه‌ركوك، ئه‌وه‌ی له‌ شه‌هید ره‌زا به‌دیده‌كرا له‌كاتی هێرش بردندا له‌ هیچ پێشمه‌رگه‌یه‌ك نه‌مبینی بوو، ئه‌و بووه‌ هۆی ئه‌وه‌ی وره‌ به‌ له‌شكرێك ببه‌خشێت، له‌ سه‌ره‌تای پێشمه‌رگایه‌تییه‌وه‌ تا شه‌هیدبوونی هه‌میشه‌ له‌ ریزی پێشه‌وه‌ و له‌ ده‌سته‌ی هێرشبردندا بوو، ئازایه‌تی و جوامێری و هه‌ڵمه‌ت بردنی ده‌نگی له‌ناو هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ دایه‌وه‌.
وتیشی: ره‌زا گه‌نجێكی له‌خۆ بردوو بوو، سه‌رباری خه‌می خاك و نیشتیمان، هه‌میشه‌ خه‌می هه‌ژارانیشی بوو، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا زۆربه‌ی كات خۆی ته‌رخانكردبوو بۆ چاره‌سه‌ركردنی ئه‌و كێشانه‌ی له‌نێوان هاوڕێكانی رووی ده‌دا، به‌رده‌وام ده‌چووه‌ له‌و سه‌رده‌مه‌ی كه‌ ئێمه‌ پێشمه‌رگه‌ بووین به‌رده‌وام و زۆرترین كات له‌ سه‌نگه‌ردا بووین، كه‌مترین كات دابه‌زینمان هه‌بوو بۆ ماڵ بۆ ئه‌وه‌ی له‌ هه‌واڵی یه‌كتر ئاگاداربین، به‌ڵام ئه‌و كه‌ ده‌هاته‌وه‌ بۆماڵ ده‌رفه‌تی مانه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ دایك و باوكی كه‌متر بوو به‌رده‌م له‌ خه‌می چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌ی هاوڕێكانیدا بوو، كه‌سێكی قسه‌ خۆش و كۆمه‌ڵایه‌تی و وه‌فادا بوو.
 له‌ شه‌ڕه‌كانی بانی مه‌قان و چیمه‌ن قه‌ره‌هه‌نجیر و كه‌ركوك رۆڵێكی كاریگه‌ری بینی و  به‌ حه‌ماسه‌وه‌ هێرشی بۆسه‌ر ره‌بایه‌كانی به‌عس ده‌برد، زۆر جار ئه‌وه‌نده‌ له‌ دووژمن نزیك ده‌بویه‌وه‌ ده‌مان وت ئێستا شه‌هید ده‌كرێت، هه‌ر به‌هۆی ئه‌و وره‌ به‌رزییه‌وه‌ توانی له‌هه‌موو هێرشه‌كانیدا سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست بهێنێت، له‌ مێژووی پێشمه‌رگایه‌تیدا هه‌رگیز نه‌بووه‌ پاشه‌كشه‌ بكات.

ژیاننامه‌كه‌ی
شه‌هید ره‌زا حه‌مه‌ئه‌مین حه‌مه‌ ساڵح ناسرا وبه‌ ره‌زا كچانی، ساڵی 1973 له‌ گوندی (كچان)ی ناحیه‌ی سه‌نگاو له‌دایكبووه‌، ساڵی 1989 په‌یوه‌ندیكردووه‌ به‌ رێكخستنه‌كانی ی.ن.ك له‌ سنووری گه‌رمیان ده‌كات، له‌ رێكخستنیدا چه‌ندین كاری پێده‌به‌خشرێت و ئه‌ركه‌كانی به‌باشی راده‌په‌ڕێنێت، ساڵی 1991 بووه‌ به‌ پێشمه‌رگه‌ و به‌شداری راپه‌ڕینی كردووه‌ تا ئازادكردنی شاری كه‌ركوك، له‌به‌ر ئازایه‌تی و به‌باشی راپه‌ڕاندنی ئه‌ركه‌كانی، به‌زووی پله‌كانی پێشمه‌رگایه‌تی بڕیووه‌، ماوه‌یك چۆته‌ به‌تالیۆنی 111 ی قادركه‌ره‌م و دواتر چۆته‌ فه‌رماده‌یی 3ی كه‌ركوك و دواجاریش له‌ له‌شكری 19ی حه‌مرین ده‌كرێته‌ جێگری فه‌رمانده‌ی تیپ.
به‌داخه‌وه‌ شه‌وی 12\13/ 10/1997 له‌ شاخه‌ی سوور گه‌یشته‌ كاروانی نه‌مران، له‌كاتێكدا ته‌نیا حه‌وت رۆژبوو ژنی هێنابوو.

بابەتە پەیوەندیدارەکان