پارێزگاری كەركوك و كابینەی دەیەمی حكومەتی هەرێم

تێگەیشتنی یەکێتی بۆ حکومڕانی

یەكێتیی كار بۆ ئەوە دەكات بە زمانێكی مەدەنی و دیموكراسیانە فۆرمی دەسەڵاتدارێتی بگۆڕێت، تا بە شێوەیەكی ئاسایی مامەڵە لەگەڵ کەسایەتییەکان بكرێت و هیچ كەسێك پیرۆز نەكرێت

ئەمجارە میكانیزمی دانیشتنەكان بۆ پێكهێنانی كابینەی دەیەمی حكومەتی هەرێم جودایە، چونكە پێشبینی دەكرێت یەكێتی و پارتی بە جیا لەگەڵ لایەنەكان كۆببنەوە، ئەگەر نائومێد بوون، ئینجا لەگەڵ یەكتردا دابنیشن. 
پارتی لە هاوكێشەی نەگەیشتن بە 50 + 1 باش تێگەیشتووە، بۆیە دۆخەكەی زۆر بەدڵ نییە. ئەوان لە چاو یەكێتی و ئەوانی دیكەدا، هەم بەشی زەرەرە و هەمیش زۆری دۆڕاندووە، لە 45 کورسییەوە بۆ 39، 11کورسی کۆتاش لۆمارێ، ئیدی بەوە نەدەوترێ حزبی یەکەم و نەبراوەشە، چونکە هێزی سەركەوتوو ئەوەیە خۆی بتوانێ حكومەت پێكبهێنێت، بەڵام ئەوەیان نەبووە نسیبی پارتی و ئەنجامی هەڵبژاردنیش ئەو حزبەی ناچار بەوەکرد بە شێوەیەک لە شێوەکان دەستبەرداری لووتبەرزی ببێت.

نەهێشتنی لووتبەرزی و خۆسەپێنی
پارتی لووتبەرزییەکی نالۆژیکی هەبوو زیاتر ژمارەیی بوو، نەك واقیع و كەلتور. بۆخۆم، پارتیم وەك ئەو سەرمایەدار و یاریزانە زەنگینانە دێتە بەرچاوان كە تەنها بەژمارە و لە بانكەكان دەوڵەمەندن، ئەگینا لەئەرزی واقیعدا مایەپووچن. 
خەڵك لەوە گەیشتووە ئەندازیارەكەی ئەم هێزە بەرەو كوێمان دەبات، بۆیە ئاییندەی ماڵەكەی خۆی تەسلیمی ئەو ناكات! بێگومان هەموولایەكیش تێگەیشتوون كابینەی دەیەم، دەبێت كابینەیەكی دادپەرەوەر و شەفاف بێت و دوور بێت لە نا عەدالەتیی و ستەمكاریی یەك حزب و تاكڕەویی تاکە کەس. رووداوەكان و ئەگەرەكانیش ئەوەی بۆ دەرخستین، پارتی ناتوانێت ببێت بە ئۆپۆزیسیۆن، یانی لە هەناوی سیاسی ئەو حزبەدا شتێك نییە بەو ناوە، بۆیە هەمیشە بە زمانی دەسەڵاتخوازیی مۆنۆپۆلی قسە دەكات، دیارە ئەو زمانەش هێندەی نزیكە لە تاك بڕیاری و ستەمكارییەوە، هێندە نزیك نییە لە دونیای دیموكراسیانە و یەكتر قبووڵكردن. 

وەک ئۆپۆزسیۆن لەگەڵ جەماوەردایە
بە پێچەوانەوە یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بونیادەكەی بونیادێكی ئۆپۆزسیۆنییە، بەڵام بەدیوە زۆر پۆزەتیفەكەیەوە. یانی توانای ئەوەی هەیە لەیەك كاتدا، هەم ئۆپۆزسیۆن بێت و هەمیش دەسەڵاتدار. دەتوانێ فۆرمی ئۆپۆزیسۆن بە وردی لەناو پرۆسەی سیاسی و ئیدارەدا پەیڕەو بكات و زمانی دەسەڵاتیش بە شێوەیەكی زۆر مۆدێرن و باڵاش لەناو گوتاری حكومڕانیدا جێبەجێبكات. 
ئەو توانایە لەكەم حزبدا هەیە، بۆیە مامەڵەكردنی دۆخی سیاسی و پێكهێنانی حكومەت بۆ پارتی قورسترە لە یەكێتیی، بە نیشانەی ئەوەی پارتی سوێندی خواردووە هەر لە حكومەت بمێنێتەوە، ئیدی خەڵك لێی رازییە یان نا؟ كاری باشی كردووە، یاخود نا؟ لای ئەو گرنگ نییە، ئەوەی گرنگە لای مانەوەیەتی لە دەسەڵاتدا. 
رەنگە مامەڵەكردن لەگەڵ ئەو جۆرە گوتارە ناخۆش و قورس بێ، چونكە لە مەوقیعی خۆ بە زلزانییەوە قسە دەكات، خۆشتان دەزانن قۆناغی ئێستا گۆڕاوە و هاوكێشەی هەڵبژاردنیش دۆخەكەی وەك جاران نەهێشتووە، بۆیە ئەو زمانە غروریەی خۆ بەزلزان چیتر لە مەحافیلی كوردی جێگەی نابێتەوە.
گریمان پارتی توانی 50 + 1 لەگەڵ هێزی دیكە پێكبهێنێت، ئایا چی روو دەدات؟ رەنگە یەكێتی ئەوەی زۆر پێ خۆش بێت، چونكە پارتی لە كابینەیەكی شكستخواردووەوە، دەچێت بۆ دۆخێكی ئاڵۆزتر. لەبەرچی؟ چونكە دەبێت بپرسین ئاخۆ شەریكەكانی كێن؟ نەوەی نوێیە، یاخود ئەوانی دیكەن؟ باشە خۆ هەموومان تەجروبەی گۆڕانمان بینیوە، دڵنیاین ئەزموونی ئەویش لە باوەشی پارتیدا لە هی گۆڕان باشتر نابێت. ئاخر پارتی تەبیعەتێكی هەیە باوەڕی بە شەریك نییە، دەبێ هەمیشە بە دوایدا بڕۆیت، كە ئەم وێنە و فۆرمە تەنها بە یەكێتی تێك دەشكێنرێت. 
ئەم  لۆژیكەی هێندە خنكێنەرە، هێندە خزمەتكار نییە. باشە گوتاری نەوەی نوێ لەكوێی ئەو گوتارەی پارتیدایە؟ كاتێك ئەو تەنها خۆی بوێت و ئەوانی دیكە بە پاشكۆی سیاسەتەكەی بزانێت. كەواتە لەم هەلومەرجەدا پارتی توانای پێكهێنانی حكومەتی ئەگەر هەشبێت، ئەوە دواجار كابینەیەكی بێ نرخ دەبێت. نەك لەبەرئەوەی یەكێتی بەشدار نییە و بێ یەكێتی ئەستەمە حكومەت پێكبهێندرێت. 
نەخێر شكستەكەی پەیوەندیی بە گوتاری مۆنۆپۆلیانەی پارتییەوە هەیە، كە باوەڕی بە دونیای پێكەوەكاركردن نییە. 
خۆشمان بینیومانە كارەكانی، لە سنووری حزبی و شەخسی و ناوچەییەوە تێپەڕ ناكات.

بەتەنها کابینەکە دروست نابێت
 با هاوكێشەكە قڵپ بكەینەوە، بزانین یەكێتی دەتوانێت كابینەی نوێ پێكبهێنێت؟ بەڵێ دەتوانێت، بەڵام ئەوە ناكات، چونكە ئەمجارە یەكێتی بەڕاستی كاری بۆ حكومەتێكی عادیل و شەفاف و بێ جیاوازی دەكات، بۆیە هیچ بڕیار لەسەر خۆ بەدوورگرتنی نادات لە دەسەڵات. بە مانایەكی دیكە ناچێتە ناو كابینەیەكەوە بەبێ پارتی، چونكە گوتاری یەكێتی جگە لەوەی گوتارێكی سیاسی و ئیدارییە و پرۆژەی هەیە، لەگەڵ ئەوەشدا گوتاری یەكێتی، گوتارێكی كەلتوریی و پەروەردەیشی وەك ئامانج هەڵگرتووە. ئەو دەیەوێت ئەو فۆرمە لەم حكومڕانییە بگۆڕێت، كە پارتی لە 30 ساڵی رابردوودا کردویەتی، بەتایبەتی لە پایتەخت. 
ئەو بەنیازە زمانی دەوڵەتداری لە كەسێك و گروپێكەوە بگۆڕێت بۆ كەسانی تەكنۆكرات و دەوڵەتمەدار. ئەوەش هێندە پەیوەستە بە شۆڕشی كەلتوورییەوە، هێندە پێوەندی بە تەماعی كورسی و پۆست و دەسەڵاتەوە نییە. یەكێتی دەسەڵاتی ناوێ وەك دەسەڵاتێكی خۆسەپێن، چونكە خۆی داوای دەسەڵاتێكی دیموكرسی و شەفاف دەكات. ناشیەوێت لەدەرەوەی حكومەت وەك ئۆپۆزسیۆن بمێنێتەوە، چونكە خۆی لە جەوهەردا ئۆپۆزیسیۆنێكی چالاكە، بەڵكو دەیەوێت لەناو هەناوی حكومەت و دەسەڵات و پەرلەمان و دادگا و ناوەندەكانی بڕیاردا، كەلتووری خۆسەپاندن بگۆڕیت، بۆ كەلتووری خزمەتكردن و گەڕانەوە بۆ خەڵك. ئەوەیە ئەجێندای یەكێتی، لەم قۆناغەدا. ئەو باش لەوە دەگات بەرامبەرەكەی بەو ستایلەوە خەریكی كوشتنی جیاوازییەكانە، خەریكی كوشتنی رەنگەكانە و هیچ كاتێك سیمای جیاوازی دیكەی قبووڵ نییە، بۆیە یەكێتی، كار بۆ ئەوە دەكات بە زمانێكی مەدەنی و دیموكراسیانە فۆرمی دەسەڵاتدارێتی بگۆڕێت، تا بە شێوەیەكی ئاسایی مامەڵە لەگەڵ کەسایەتییەکان بكرێت و هیچ كەسێك پیرۆز نەكرێت، چونكە لای ئەو پیرۆزی تەنها بۆ مرۆڤ و خاك و راستییەكانە، نەك بۆ حزب و كەسەكان. یەكێتی  بۆیە بەشداریی لە حكومەت و كابینەی دەیەمدا دەكات، تا هەوڵ بۆ رزگاركردنی حكومەتی هەرێم بدا و لەدەست كەسانی بە پیرۆزكراو دەربازی بكات، لەدەست بازرگانان و كەسانی خۆویست قوتاری بكات. ئەوەش خەباتی درێژخایەن و بە كەلتووركردنی دەوێت، تا كۆمەڵگە رابهێنی حكومەت بۆ خەڵكە، نەك بۆ حزب و كەسەكان.

هەرێم و كەركوك
دوای 18 ساڵ، بۆ دووەم جار پرۆسەی هەڵبژاردنی پارێزگاكان لە عیراق، لە 18/12/2023 بەڕێوەچوو. كەركوك وەك شارێكی كوردستانی فرەنەتەوە و ئایین، بۆ بەدەستهێنانی 15+1 چوونە هەڵبژاردنەوە. جگە لەلایەنی عەرەب و توركمان و بابلیۆن(مەسیحی).  
حزب و هێزە كوردییەكانیش، بە پێنج لیست بەشداریی هەڵبژاردنیان كرد. یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان توانی پێنج كورسی پارێزگا بەدەستبهێنێت، پارتی دوو كورسی، هاوپەیمانیی عەرەبی سێ ، بەرەی توركمانی دوو، هاوپەیمانی عروبە یەک، هاوپەیمانی قیادە دوو، مەسیحی بابلیۆن یەک كورسی. 
دوای هەشت مانگ لە بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانیش، پۆستی پارێزگاری شارەکە لە 10ی ئابی 2024 یەکلایی بۆوە و رێبوار تەها وەک پارێزگار دیاریکرا. 
پارتی و بەرەی توركمانی و بەشێك لایەنەكانی دیكەی عەرەبی، بایكۆتی دانیشتنەكەی ئەنجومەنی پارێزگایان كرد، بە بیانووی ئەوەی پۆستی پارێزگار دراوە بە یەكێتی. پارتیش هەر لەسەرەتاوە بەو ئەنجامە تووشی شۆك ببوو، چونكە خەونی خۆی لەسەر ناشیرینكردنی یەكێتی بنیاتنابوو. بەتایبەتی بەستنەوەی شكستی ریفراندۆم بە 16ی ئۆكتۆبەرەوە، كە چاوەڕێی ئەوەی دەكرد خەڵكی كەركوك سزای یەكێتی بدات، بەڵام پرۆسەكە پێچەوانە بۆوە و خەڵكی رەسەن و كورد دۆست و شارپەروەری كەركوك، خاكەكەیان چۆڵ نەكردوو بە دەنگەكانیان پاداشتی یەكێتییان دایەوە، چونكە ئەوان باشتر خەمخۆرانی شارەكەیان دەناسی و دەیانزانی كێ موزایەدە دەكات و چ لایەنێكیش دڵسۆز و پەرۆشی ئەوانە. 
لەسەروبەندی دانانی پارێزگاری كەركوك، پارتی بەیاننامەیەكی لە 12/ئابی 2024 لە دژی رێكکەوتنەكە دەركرد و دەڵێت: (بۆ دڵنیایی هەموو لایەك پارێزگارێكی كورد و بێلایەن دیاریبكرێت كە لەلایەن هەموو لایەنە براوەكانەوە پەسەند بێت. 
لەمەشدا بیانوویان دەگرت
لە درێژەی راگۆڕینەوەكان و لە ئەنجامدا لەسەر ئەوە رێككەوتن كرا كە پارێزگاری كەركوك بە شێوەی «ثلاثي» بێت).  لەم بەیاننامەیەدا پارتی بە جۆرێك مامەڵە دەكات، كە براوەی یەكەم بێت. پاشان مەبەست لە كوردێكی بێلایەن واتای چی؟ ئاخر ئەوە ئیستحقاقی هەڵبژاردنە و یەكێتیی پێنج كورسی و پارتیش دوو كورسی هەیە، چۆن رەوایە بە دوو كورسییەوە پۆستی پارێزگار فەرز بكەیت. 
لەكاتێكدا هاوپەیمانیی عەرەبی سێ كورسی هەیە و دووەم هێزی كەركوكە، وەك كورسی. لەلایەكی دیكەوە لە پێكهێنانی حكومەتی هەرێمدا، پارتی بە 39 كورسییەوە، پشكی شێری دەوێت و داوای پۆستی سەرۆكی هەرێم و سەرۆكی حكومەت و وەزارەتی ناوخۆ و سامانە سروشتییەكان و تەندروستیی و پەروەردە و نوێنەرایەتیی دەرەوە و دیوانی ئەنجومەن و هتد.... دەكات، لەكاتێكدا رێژە زۆرەكەی كورسییەكانی پارتی، تەنها لە دهۆك و هەولێرە و سێ كورسیشی لە سلێمانی و یەک كورسیی لە هەڵەبجە هەیە، لە کاتێکدا رێژەی دانیشتوان و جوگرافیای (سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەی گەرمیان و راپەڕین) زۆر زیاترە لە رێژەی دانیشتوان و جوگرافیای (هەولێر و دهۆك و ئیدارەی سۆران و زاخۆ) یەكێتیش لە هەولێر شەش كورسی و لە دهۆكیش یەک كورسی هەیە. كەواتە ئەگەر بەناوچەی (سەوز و زەرد) بێت كە من باوەڕم بەم ناوزەدکردنە نییە، یەكێتی لە سنووری خۆی یەكەم و لە سنووری پارتیش خاوەنی حەوت كورسییە، واتە(چوار بە حەوت)، بەڵام یەكێتی كە دووەم هێزی هەرێمە و یەكەمی شاری سلێمانیی و شاری هەڵەبجە و ئیدارەی گەرمیان و راپەڕینە، خاوەنی پارێزگاری قودسی كوردستانیشە، ئیتر چۆن حەقی خۆی نییە شەریكێكی بەهێزی حکومڕانیی هەرێم بێت؟