لێکدانەوەیدەروون

یەكەم سەركەوتن‌، یەكەمین شكست

ئەو دەمەی مرۆڤ نەزانێت چی بكات ‌و چی هەڵبژێرێت؟ ئیدی سەرنج لە كەسانیتر دەدات‌ و لاساییان دەكاتەوەو شوێن پێیان هەڵدەگرێت. بۆیە ئەگەر کەسێک جیاواز بێت، بەخێرایی گەشە دەكات‌ و پێشدەكەوێت‌ و ئەوانیتر زەحمەتە پێی بگەنەوە. وامان دانا یەكێك بەوە ناسراوە لەبوارێكدا پێشەنگە، بەهۆی ئەم پێشەنگ بوونەیەوە دەیان دەرفەتی تری بۆ دەڕەخسێت ‌و ئەوەندەی دی ناوبانگ پەیدا دەكات. لە دنیای ئەمڕۆی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكاندا، كەسانی بەناوبانگ (وەرزشكار، میدیاكار، هونەرمەند، ملیاردێر و...تاد) هەر شتێك بكەن هەزاران کەس دوایان دەكەون ‌و شوێنپێیان هەڵدەگرن. ئەم دیاردەیە بەكاریگەریی مەتی یان ماتیۆ ناوزەد كراوە، لەبنەڕەتدا لە كتێبی پیرۆز بەشی 13 ئایەتی 12ی ئینجیلی مەتی هاتووە‌و دەڵێت: سامان وەك ئاوی سوێر وایە، تا زیاتر بخۆیتەوە، تینوتر دەبیت. 
ئەم دیاردەیە لە زۆر هەڵوێست‌ و بواردا بەدی دەكرێت، لەبواری كارگێڕییدا، كاریگەریی ماتیۆ لێكەوتەكانی بەروونی دیارە. لەكاتی هەڵسەنگاندنی كارمەندێكدا ئەگەر بەرێكەوت‌ و لەسەرەتادا بەشێوەی پۆزەتیڤ هەڵسەنگاندن بۆ كارمەندێك كرا، ئەوا پاڵپشتی ‌و یارمەتی وەردەگرێت ‌و زۆرترین دەرفەتی بۆ دەرەخسێت‌ و بەرپرسیارێتی پێدەدەرێت‌ و ئیتر وەها دەناسرێت كارامەیە و كاروبارەكان بەباشی ئەنجام دەدات‌ و بەكارمەندێكی سەركەوتوو هەژمار دەكرێت. بەڵام ئەو كارمەندەی هەر لەسەرەتاوە بەهەر هۆكارێك بووە، لەهەڵسەنگاندندا ئاستی خراپی پێدرا، رووبەڕووی ئاستەنگ‌ و سەختی زۆر دەبێتەوەو پاڵپشتی ناكرێت‌ و بەزەحمەت دەرفەتێكی بۆ هەڵدەكەوێت هاوكاری بێت‌ و سەرئەنجام كواڵێتی كارەكانی دێتە خوارەوە‌و ئاستەمە هیچ پلەو بەرپرسیارێتییەكی پێبدرێت، وەك دەوترێت ئەستێرەی بەختی دەكوژێتەوە. كاریگەریگەریی ماتیۆ لەبەڕێوەبردندا دەرئەنجامی نادپەروەرانەی لێدەكەێتەوە، یەكەم سەركەوتن، چەندین سەركەوتن‌ و یەكەم شكست، چەندین شكست بەدوای خۆیدا دەهێنێت‌ و یەكێكە لە هۆكارە سەرەكییەكانی ناكۆكی نێوان كارمەندان‌ و كەلێنی گەورە لەنێوانیاندا دروست دەكات‌ و سەرچاوەی ناتەبایی ‌و  نەگونجانی كۆمەڵایەتییە.
زانای دەروونزانی كەنەدی كیس ستانۆڤیچ
باس لە نموونەی كاریگەری ماتیۆ لە زانستدا دەكات‌ و دەڵێت: تیمێكی زانایان پەنجا بابەتی توێژەرە بەناوبانگەكانی زانكۆ پێشەنگەكانی ئەمریكای باكووریان هەڵبژارد، كە بەر لەدوو ساڵ بڵاوكرابوونەوە. ناونیشانی هەمان ئەو بابەتانەیان گۆڕی‌ و خستیانە پاڵ نووسەری خەیاڵی‌ و گوایە لە زانكۆ پلە نزمەكاندا كار دەكەن‌، پاشان بۆ هەمان ئەو گۆڤارانەیان نارد كە پێشتر بڵاویان كردبوونەوە، سەرئەنجام هەموو بابەتەكان رەتكرانەوە. هەر بەهۆی كاریگەریی ماتیۆوە ئەگەر دوو زانا كارێكی هاوشێوەی یەكتری بكەن، گومانی تێدا نییە بەناوبانگەیان زۆرترین خاڵی دەستخۆشی ‌و پاداشت وەردەگرێ. ئەمەیە هۆكاری ئەوەی خەڵكی حەز دەكەن پەیوەندیی لەگەڵ زانا و توێژەرە بەناوبانگەكاندا ببەستن‌ و پێیانخۆشە ناویان لەسەر توێژینەوەكەیان بێت تەنانەت ئەگەر هیچ رۆڵێكیشیان لەتوێژینەوەكاندا نەبێت. لەبواری دارایی‌ و بانكیدا سەدان نموونە لەبەرچاوماندایە، هەموو بانكێك بە ئاسانی قەرز دەداتە ئەو كەسەی بتوانێت بیسەلمێنێت بارمتەی زیاتری هەیە(واتە ئەو كەسەی زۆرترین پارەی هەیە) نەك ئەو كەسە هەژارەی زیاتر پێویستی بە پارەیە. بۆیە تا بێت دەوڵەمەندەكان دەوڵەمەندتر و هەژارەكان هەژارتر دەبن.