تەنیا جەنگاوەر نەبوو

لە شاری رواندزی پارێزگای هەولێر، لە رۆژێكی گەرمی هاوینی ساڵی 1956، پاڵەوانێكی كورد لە دایك بوو، ئەویش نیاز جەلال بەگ محەمەد ئەمین یەحیا بوو، دواتر لای خەڵك بە نیاز دەرگەڵەیی ناسرا.
نیاز بە گەنجی پەیوەندییەكی قووڵی بە خاكەوە هەبوو، خۆشەویستیی ئەو بۆ خاك دەبووە هەوێنی پابەندبوونی نەگۆڕی بە دۆزی كوردەوە.
لەگەڵ گەورەبوونیدا بای گۆڕانكاری بەسەر كوردستاندا دەسوڕایەوە، لە ساڵی 1977دا پەیوەندی بە رێكخستنەكانی شۆڕشەوەكرد، ئەوكاتەی شاخەكان بە هاواری ئەو كەسانە دەنگی دایەوە كە بەدوای دادپەروەری و سەربەخۆیی دەگەڕان، بۆیە نیازیش لە ساڵی 1981دا هەنگاوی بوێرانەی ناو بوو بە پێشمەرگە.
خەباتكارێكی چاونەترسی كورد، لەگەڵ برا و هەڤاڵەكانیدا، شاخەكانی دەڤەری باڵەكایەتیان تێپەڕاند و خەریكی هێرشی بوێرانە و بەرگریی بەجەرگانە بوون، هەر لەو ساڵە پڕ لە گێژاوانەدابوو كە ئازایەتی نیاز گەشاوەتر دەبوو، لە كاتێكدا رووبەڕووی ترسناكییەكانی شەڕ بووەوە، ئەو شوێنەواری خۆبەخشییەكەی هەڵگرتبوو، نەك جارێك، نەك دووجار، بەڵكو پێنج جار بریندار بوو، دووجاریش بە چەكی كیمیایی.
بەڵام نیاز دەرگەڵەیی پیاوێك نەبوو ناخۆشییەكان شكستی پێ بهێنێت، رۆحی بە نەشكاوی مایەوە و بەرە و پۆستی فەرماندەی كەرتێك پێگەی بەرزبووەوە، لێهاتوویی سەركردایەتیكردنی حاشا هەڵنەگر بوو و بە ئازایەتی و حیكمەتەوە سەركردایەتی پێشمەرگەكانی دەكرد.
پاشان راپەڕین هاتە ئاراوە، نیاز رۆڵێكی سەرەكی بینی لە رزگاركردنی شار و شارۆچكەكان لە ستەمكاری، ئیرادە و لێهاتوویی بێوچانی لە سەنگەریدا، ئامرازی خەباتی گەلی كورد لە پێناو ماف و ئازادیی خۆیدا بوو.
تەنانەت دوای راپەڕینیش نیاز بەردەوام بوو لە خزمەتكردنی گەلەكەی، گواستنەوەی بۆ ژیانی مەدەنی، رۆڵی قایمقامی بۆ قەزای چۆمان و دوكان لە چوارچێوەی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا وەرگرت، لێرەوە خولیای خزمەتی خاكەكەی، لە كاری ئیداریدا بەرجەستەكرد.
نیاز دەرگەڵەیی تەنیا جەنگاوەر نەبوو، بەڵكو دەوڵەتمەدارێكیش بوو، ئەندامێكی چالاكی ئەنجوومەنی ناوەندی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بوو، لەوێدا حیكمەتی خۆی بەكارهێنا بۆ داڕشتنی دیمەنی سیاسی نیشتمانەكەی.
بەڵام چارەنووس پلانی تایبەتی خۆی هەبوو، لەو شەوە چارەنووسسازەی18ی ئابی 2023 لە شاری رانیە، جیهان پاڵەوانێكی راستەقینەی كوردی لەدەستدا، نیاز دەرگەڵەیی شەهید بوو.
لە دڵی گەلی كورددا ناوی ئەو وەك هێمای خۆبەخشی و ئازایەتی و قوربانیدانیدانە. میراتەكەی نیاز دەرگەڵەیی هەر لەو خاكەدا چەسپاوە كە لە كوڕێكی گەنجدا چاودێریی كردبوو، بەڵگەی ڕۆحی نەبڕاوەی گەلی كورد و هەوڵدانیان بۆ ئازادی سەربەخۆیی.
زەردەشت ماویلیان