راپۆرتی/ رەوەست نەوزاد
جومعە کانی لەلەیی
پێش نیوەڕۆی 6/1/2024 لە ساڵۆنی لاپەڕە نۆی ناوەندی هەولێری مەكتەبی راگەیاندن و هۆشیاری یەكێتیی نیشتمانی كوردستان، مەڕاسیمێك بۆ ناساندن و بڵاوكردنەوەی رۆمانی (گرێكوێرە) نووسینی جومعە كانی لەلەیی بە ئامادەبوونی ژمارەیەك لە نووسەران و رۆشنبیران بەڕێوەچوو.
لەسەرەتادا نووسەری رۆمانەكە باسی لەوە كرد ئەو رۆمانە چوارەم رۆمانی ئەوە كە لەو رۆمانەدا دوو بابەتی زۆر سەرەكی باس كردووە و وتی: یەكەمیان خۆكوشتنە، ئایا هیچ كەسێك هەیە پرسیاری ئەوەی كردبێت ئەو هەموو خەڵكە بۆچی خۆیان دەكوژن؟ رۆژ نییە ئێمە لە دەزگاكانی راگەیاندن گوێمان لەوە نەبێت فلانە كەس خۆی كوشت یان ژنێك خۆی دەرمانخوارد كرد، پیاوێك لە رقی فلانە كەس خۆی كوشت، خوێندكارێك لەپۆلی شەشەم دەرنەچوو بۆیە خۆی كوشت، ئێمە نازانین بۆچی ئەم خۆکوشتنانە روودەدەن! تەنیا لەهەفتەی رابردوودا لە سنووری كۆیە دوو حالەتی خۆكوشتن روویانداوە، بۆیە دەبێت توێژەر بپرسێت بۆچی خەڵكی رێگای راستیان بۆ نادۆزرێتەوە و پەنا بۆ خۆكوشتن دەبەن، لەبەرئەوە لە رێگای ئەو پرسیارەوە لەم رۆمانەدا ویستم بابەتی خۆكوشتن زەق بكەمەوە و بیخەمە بەرچاوی ئەو دامەزراوانەی كە تایبەتمەندن بە هۆشیاری كۆمەڵایەتی تاك، تا وا لە خەڵكی بكەن ئیتر خۆیان نەكوژن، تا خەڵک بزانن ئەگەر كێشەیەکیشیان هەبێت رێگایەك هەیە بۆ خۆدەربازكردن.
تاوانی خۆكوشتن تەنیا ئەوەنییە
ئەو رۆماننووسە وتیشی: لەناو كۆمەڵگای ئێمەدا كێشەی رەوەشت بابەتێكی گەورەیە، برادەرێكی خۆم هەبوو بەوهۆیەوە خۆی كوشت كە تووشی لادانێك ببوو، هەموو مرۆڤێك لەوانەیە تووشی لادان ببێت، بۆیە ئەو پرسیارەم لەلا دروستبوو بۆچی خۆی كوشت؟ دەیتوانی شاری کۆیەی بەجێهێشتبایە و بچووبایەتە ناوچەی گەرمیان یان شارەزوور یان دهۆك و بنەمای كەسێتی خۆی لەشوێنێكی تر دروستبكردایە، ئایا دەزانن تاوانی خۆكوشتن تەنیا ئەوەنییە من خۆم دەكوژم و تەواو، بەڵام دواتر هاوڕێیەكانم بێبەش دەبن لەقسە و برادەرایەتی من، بەڵكو كوشتنی هاوسەرەكەم و كچەكەم و كوڕەكەشم و برا و خوشك و دایكم و باوكم و برادەركانم و كۆمەڵێك خەڵكی تریشە، بڕوا بكەن كاریگەری خۆكوشتن رەنگدەداتەوە لە دەروونی تاك بە تاكی تەنانەت دراوسێ و دەوروبەری كەسە خۆكوژەكەش.
بۆچی ئەو زیندانییە خۆی كوشت؟
كانی لەلەیی ئاشكراشی كرد لە رۆمانەكەیدا پاڵەوانی چیرۆكەكە كەسێكە لە ئەوروپا دەگەڕێتەوە و ناوی مامۆستا هیوایە، نووسەرێكی گەورەیە و دەڵێت: ئەو كەسە یەكەم حاڵەتی خۆكوشتن دەبیستێت لە كەناڵەكانی راگەیاندن كە خۆكوشتنی زیندانییەكە، هەر ئەو كات ئەو پرسیارە لە خۆی دەكات، بۆچی ئەو زیندانییە خۆی كوشت؟ بۆیە ئەو نووسەرە بیر لەوە دەكاتەوە و دەڵێت زۆر حاڵەتی خۆكوشتنم لە كوردستان بینی، بۆچی توێژینەوەیەكی لەبارەوە نەکەم! ئیتر كە دەگەڕێتەوە كوردستان بەسەر چەندین رووداوی خۆكوشتندا دەگەڕێتەوە و هەندێكیشی بەچاوی خۆی دەبینێت، بۆیە خۆی دەگەیەنێتە ئەو بەندیخانەیەی هەولێر كە سزادراوەكە خۆی تێدا كوشت و گفتوگۆ لەگەڵ هاوزیندانیانی سزادراوە
خۆكوژەكەدا دەكات.
ئەو رۆمانووسە دەڵێت: بابەتی دووەمی ناو (گرێكوێرە) توندڕەوییە كە تێكهەڵكێشم كردووە لەگەڵ دیاردەی خۆكوشتن و هاوشانیشە لەگەڵی، بۆچی دەبێت توندڕەو بین و بۆچی پێمانوابێت وەك نازییەكان جگە لە كورد هیچ كەسێكی تری وەكو توركمان و عەرەب و كریستیان و كلدۆ و ئاشووری و ئێزدی پەیڕەوانی ئایینەكانی تر لە هەرێمی كوردستان مافی ژیانیان نییە، بۆیە دەپرسم ئەو توندڕەوییە هۆكارەكەی چیە، بۆیە دەبێت لەخۆمان بپرسین كە نابێت مرۆڤی كورد وابێت، چونكە ئێمە بۆ خۆمان كوشتەی دەستی توندڕەوین كە بە درێژایی مێژووی سەدان ساڵی رابردوو بە هۆی توندڕەوییەوە نەگەیشتووین بە خەونەكانمان و دروستكردنی دەوڵەتێك بۆ خۆبەڕێوەبردنی خۆمان.
ئەوەی ئێستا پێوەی گیرۆدەین
روونیشیكردەوە لە چیرۆكی رۆمانەكەدا لە بابەتی توندڕەویدا باسی توندڕەوی ئاینیشی كردووە و رایگەیاند: ئەوەی ئێستا پێوەی گیرۆدەین بابەتی توندڕەوی ئایینە، بۆیە هەمان پاڵەوانەكەی چیرۆكی گرێكوێرە كە لە ئەورووپا دەگەڕێتەوە دەیەوێت سەرەداوی ئەو بەندییە بدۆزێتەوە و بگات پێی تا بزانێ بۆچی خۆی كوشتووە؟ لە رێگای دۆستێك خۆی دەچێتە ناو زیندانەكەو هەر لەوێ بەندكراوێك دەدۆزێتەوە كە لەهەولێر گیراوەو پێشتر لەناو گروپێك بووە كە هیچ كەسێكی بەلاوە موسڵمان و مرۆڤ نەبووە، چیرۆكی خۆكوشتنەكە و توندڕەوی و گیرانی ئەم گروپە ئیسلامییە وەكو چیرۆك باس دەكات، ئەوەشی نەشاردەوە كە لە رۆمانەكەدا كەمێكیش بەلای شارەكانی ئێراندا چووە و وتی: باسی لە كوردی شاری بۆكان دەكات كە لەوێ كوردێك خۆی لەناو حیزبە سیاسییەكانی ئەودیودا دەبینێتەوە و خەبات دەكات و پاشان ئاشكرا دەبێت و دەیەوێت بێت لە كوردستانی باشوور نیشتەجێ بێت جگە لەوەش كۆمەڵێك چیرۆكی تریشم لەناو رۆمانەكەدا دروست كردووە بۆ ئەوەی تاموچێژێكی وەكو چێشتی مجێور بدەم بە رۆمانەكە.
