لە میدیاکانی توركیاوە

10:23 - 2024-09-01
جیهان
229 جار خوێندراوەتەوە

سوێندخواردن بە زمانی كوردی لە توركیا  قبووڵ نییە

ئاكشەم
لە رێوڕەسمی دەستبەكاربوونی وەكو پارێزەر، بەرمال یڵدنیز  پارێزەر لە سەندیكای پارێزەرانی دیاربەكر لەناو چەپڵەلێدان، بە زمانی كوردی سوێندی یاسایی خوارد.
بەڵام  شارەزایانی بواری یاسا دەڵێن: سوێندێك كە بە زمانێكی تر جگە لە توركی بێت، بەپێی یاسا قبووڵ ناكرێت.
بەرمال یڵدنیز كە بۆ سوێندخواردن بانگهێشتی پلاتفۆرمەكە كرابوو، بە زمانی كوردی سوێندی پیشەیی خوارد و وتی: سوێند بە شەرەف و ویژدانم دەخۆم كە بەپێی یاسا و ئەخلاق و شەرەف و رێساكانی پیشەكە، مامەڵە بكەم.
دوای ئەوەی ئەو سوێندخواردنە لە سۆشیال میدیا بڵاوكرایەوە، كاردانەوەی لێكەوتەوە كە پارێزەرێك هەر لە یەكەم ساتەوەختی دەستپێكردنی كارەكەیەوە یاسای پێشێلكردووە.
پارێزەر ئیسرا پینار بیلگین مامۆستا لە زانكۆی ئەستەنبوڵ گێدیك رایگەیاند: بەهۆی سوێندخواردن  بە زمانی كوردی، مەرجی پێویست بۆ تۆماركردنی پارێزەرێك لە سەندیكای پارێزەران و وەرگرتنی لە پیشەی یاسایی ناتەواوە لە چوارچێوەی یاساكانی كۆماری توركیادا، چونكە بەپێی ماددەی سێیەمی دەستووری توركیا «زمانی كۆماری توركیا، توركییە»، لەلایەكی دیكەوە، رێكخراوە پیشەییەكان كە سروشتی قەوارەیەكی یاسایی گشتییان هەیە، وەك لە مادەكەدا گەرەنتی كراوە 135ی دەستووور بەوپێیەی دامەزراوەی گشتین، ناتوانرێت دەقی سوێندخواردن بەهیچ زمانێك بوخرێت جگە لە «زمانی توركی»، وەك لە یاساكەدا هاتووە، لەبەرئەوە «دەبێت داواكەی رەتبكرێتەوە و جارێكی دیكە بە زمانی توركی سوێندبخوات». 

كەناڵی تەلەفزیۆنی فەرەنسی- ئەڵمانی پروپاگەندە بۆ پەكەكە دەكات

میللیەت
لە فیلمێكی دۆكۆمێنتاریدا كەناڵی تەلەفزیۆنی فەرەنسی- ئەڵمانی (ARTE) لە ژێر ناونیشانی: پەكەكە، خەباتی چەكداری یان تیرۆر؟ پڕوپاگەندەی بۆ رێكخراوی پەكەكە كرد. 
لە فیلمە دۆكۆمینتارییەكەدا، چاوپێكەوتنێك لەگەڵ لۆرانس كۆهین سیناتۆری پێشووی پارتی شیوعیی فەرەنسا و چەندین لێپرسراوی ئەو رێكخراوە لە ئەوروپا كراوە، لەوانە شاهین پۆلات هاوسەرۆكی ئەنجومەنی دیموكراتی كورد و بێریڤاتن فرات وتەبێژی ئەنجومەنی دیموكراتی كورد، كە بەرگرییان لە پەكەكە كردووە.
فیلمە دیكۆمێنتارییەكە دەست دەخاتەسەر چۆنێتی دابینكردنی دارایی پەكەكە لە فەرەنسا و لە سەرانسەری ئەوروپادا و باس لەوە كراوە كە ساڵانە نزیكەی 20 ملیۆن یۆرۆ پارە لە ئەوروپاوە بۆ رێكخراوەكە كۆدەكرێتەوە.

قەتەر و عیراق و ئیمارات و توركیا لە ئەستەنبول كۆبوونەوە میللیەت
عەبدولقادر ئۆرالۆغڵو وەزیری گواستنەوە و ژێرخانی توركیا رایگەیاند: رۆژی پێنجشەممە (29ی ئابی 2024) وڵاتەكەی میوانداری لووتكەیەكی كرد بە بەشداریی وڵاتانی قەتەر و عیراق و ئیمارات بۆ تاوتوێكردنی پرۆژەی رێگەی گەشەپێدانی ستراتیژیی.
باسی لەوەشكرد، كۆبوونەوەكە لە نووسینگەی سەرۆكایەتی كۆشكی دۆلمەباخچە لە ئەستەنبول لە توركیا بە ئامادەبوونی نوێنەرانی قەتەر و عیراق و ئیمارات بەڕێوەچووە بۆ تاوتوێكردنی پڕۆژەی رێگای گەشەپێدان، كە ئامانجی بەستنەوەی بەندەری بەسرەی عیراقە بە توركیاوە.
شایانی باسە مانگی نیسانی ساڵی رابردوو، یاداشتێكی لێكتێگەیشتنی چوار بەشی لە نێوان عیراق، توركیا، قەتەر و ئیمارات سەبارەت بە پرۆژەی «رێگای گەشەپێدانی ستراتیژی» ئیمزاكرا.
پرۆژەی «رێگای گەشەپێدان» رێگایەكی وشكانی و شەمەندەفەرە كە لە عیراقەوە درێژدەبێتەوە بۆ توركیا و بەندەرەكانی، درێژییەكەی هەزار و 200 كیلۆمەتر لە ناو خاكی عیراقدایە، ئامانجی گواستنەوەی كەلوپەلە لە نێوان ئەوروپا و وڵاتانی كەنداودا.
قەتەر و ئیمارات بە وەبەرهێنەرانی بەتوانای ئەم پرۆژەیە دادەنرێن، كە بەهاكەی بە 20 ملیار دۆلار مەزەندە دەكرێت.
چاوەڕواندەكرێت ئەم پڕۆژەیە ببێتە هۆی زیادكردنی بازرگانیی نێودەوڵەتی و ئاسانكاری بۆ گواستنەوە.
لە كۆتایی ساڵی 2023 و سەرەتای ئەمساڵەوە توركیا و عیراق گفتوگۆكانی پەیوەست بە تەواوكردنی پڕۆژەكەیان چڕتر كردۆتەوە.

ئاكسونگور لە كەركوك خرایە خوارەوە

تەقویم
دوای ئەوەی فڕۆكەیەكی چەكداریی بێفڕۆكەوانی ئاكسونگوری توركیا لە ناو شاری كەركوك لە عیراق خرایەخوارەوە، ئونجو كەچەلی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی توركیا، رایگەیاند: هەماهەنگی لەگەڵ دەسەڵاتدارانی عیراق دەستیپێكردووە بۆ روونكردنەوەی رووداوەكە. 
عەبدولسەلام حەمود جێگری فەرماندەی هێزی بەرگریی ئاسمانیی عیراق رایگەیاند: بە فەرمانی فەرماندەی بەرگریی ئاسمانیمان، فڕۆكەی بێفڕۆكەوانمان خستە خوارەوە.
لە بەیاننامەكەدا هاتووە، كە ئیرادەیەكی بەهێز و هاوبەش لە نێوان توركیا و عیراقدا هەیە و تادێت لە بواری بەرەنگاربوونەوەی تیرۆردا بەهێزتر دەبێت. راگەیاندنی ئەمدواییەی پەكەكە وەك «رێكخراوێكی قەدەغەكراو» لە عیراق و «یاداشتنامەی لێكتێگەیشتنی هاوكاریی سەربازی، هاوكاری ئەمنی و بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر» كە لە 15ی ئاب لە ئەنقەرە ئیمزاكرا، بەرهەمی ئەم هەوڵانەن، تەئكیدیش كراوەتەوە كە بە لەبەرچاوگرتنی ئەو هەنگاوانەی دژی پەكەكە نراون و هاوكاری نێوان هەردوو دەوڵەت، رووداوەكەی عیراق ئەو پرسیارە دەوروژێنێت كە ئایا خستنەخوارەوەی فڕۆكەكە، تێكدەرانەیە یان نا؟.



بابەتە پەیوەندیدارەکان