هەڵاوسانی نرخ و نەریتی بەكاربردن لە رەمەزاندا

ئا: كوردەوان محەمەد سەعید

لەگەڵ نزیكبوونەوەی جەژندا، بازاڕ بە تەواوی دەوروژێت، لە رۆژانی پێش جەژندا، بازاڕ بەرناكەوێت و وای لێدێت، هەموو شتێك لەو چەند رۆژەدا ساغ دەكرێتەوە، لەو چەند رۆژەدا زۆرترین نوقوڵ و چەرەسات دەفرۆشرێت چونكە بابەتی سەرەكی رۆژانی جەژنن بۆ پێشوازی لە میوان

رەمەزان مانگی نۆیەمی ساڵنامەی هیجری قەمەرییە و رەمەزانی ئەم ساڵ بە گوێرەی ساڵنامەی كوردی 20 رۆژی دەكەوێتە مانگی رەشەمە و 10 رۆژی دەكەوێتە مانگی خاكەلێوەوە، بەراورد بە ساڵنامەی زایینی، رێك دەكەوێتە مانگی ئادارەوە، بەڵام باسەكەی ئێمە لەسەر لایەنی ئابووریی مانگی رەمەزانە، كە لەو رووەوە تایبەتمەندیی خۆی هەیە، هەم بۆ رۆژووگران و هەم بۆ كاسبكاران، چونكە بابەتەكە راستەوخۆ كاریگەریی لەسەر جووڵەی بازاڕ و ئاستی بەكارهێنان و هەڵاوسانی نرخ هەیە، هەموو ئەوانەش سەرەنجام كاریگەرییان دەبێت لەسەر گەشەی ئابووری وڵاتە ئیسلامییەكان و كاریگەرییەكەش لانیكەم بۆ ماوەی مانگێك بەردەوام دەبێت.

نەریتی بەكاربردن
رۆژووگرتن كە فەرزێكی ئایینییە، لە وڵاتە ئیسلامییەكاندا وا دەكات موسوڵمانان بۆ ماوەی یەك مانگ رۆژوو بگرن، واتە لە بانگی بەیانییەوە تا بانگی ئێوارە هیچ شتێك نەخۆن، ئەم دۆخەش وا دەكات كەسی رۆژووگر دەمەو ئێوارە هەست بە برسێتییەكی زۆر بكات و بەر لەوەی بڕواتەوە بۆ ماڵەوە لە بازاڕ هەر خواردنێك دەبینێت حەزی بۆ دەچێت، لەبەر ئەوە نەریتی بەكاربردن و خواردن لەم مانگەدا دەگۆڕێت.
كە نەریتی بەكاربردن گۆڕا پارە خەرجكردن زیاد دەكات و بازاڕ جووڵەی تێدەكەوێت، بە واتایەكی دیكە ئەوەی لە رۆژدا نەخوراوە، لە شەودا بە زیادەوە دەخورێت، چونكە موسوڵمانان بە گشتی ئەو مانگەیان لا پیرۆزە و بە مانگی پڕبەرەكەتی دەزانن و ئەگەر لە مانگەكانی دیكەدا بەهۆی دۆخی ئابوورییەوە هەندێك جۆری خواردنیان لە ماڵ و منداڵیان گرتێبتەوە، ئەوا لەم مانگەدا دەستودڵفراوان دەبن و پێیان خۆشە باشترین خوان بۆ ماڵ و منداڵیان بڕازێننەوە، تەنانەت پارەیەكی زیاتریش لە كڕینی دیاری و پێشكەشكردنی بە خزمان و دۆستاندا خەرج دەكەن و یارمەتی و دەستگیرۆیی بۆ هەژارانیش لەم مانگەدا زیاد دەبێت.

قازانجی باشیان دەستدەكەوێت
تا ئێرە دەتوانین بڵێین رەمەزان سوودێكی باشی بە بوژانەوەی ئابووریی گەیاندووە، بەڵام تەنیا بەوەوە ناوەستێ و بەهۆی زۆربوونی خواستەوە لەم مانگەدا نرخی شمەك بەرز دەبێتەوە، واتە رێژەی هەڵاوسان زیاد دەكات و ئەوەش بۆ كاسبكاران و فرۆشیاران بە قازانج دەشكێتەوە و لەو مانگەدا دەستكەوت و داهاتێكی باشیان دەبێت، بەڵام بۆ خێزانی كەمدەرامەت كێشە دروست دەكات، چونكە هەر بەرزبوونەوەیەكی نرخ، بە تایبەتی نرخی خۆراك، بۆ ئەو جۆرە خێزانانە وا دەكات دەست بە زۆر خەرجییەوە بگرن، بۆ ئەوەی لانیكەمی پێداویستییە خۆراكییەكان بۆ ماڵ و منداڵ دابین بكەن.

بازاڕی رۆژانی پێش جەژن
لە مانگی رەمەزاندا بەكارهێنانی چەند بەرهەمێكی خۆراكی زۆر دەبێت، لەوانە جۆرەكانی شیرینی، بەڵام لەگەڵ نزیكبوونەوەی كۆتایی مانگەكە و نزیكبوونەوەی جەژندا، بازاڕ بە تەواوی دەوروژێت، لە رۆژانی پێش جەژندا، بازاڕ بەرناكەوێت و وای لێدێت، هەموو شتێك لەو چەند رۆژەدا ساغ دەكرێتەوە، لەو چەند رۆژەدا زۆرترین نوقوڵ و چەرەسات دەفرۆشرێت چونكە بابەتی سەرەكی رۆژانی جەژنن بۆ پێشوازی لە میوان، هەر لەو چەند رۆژەدا خەڵكیی بە گشتی جلوبەرگی نوێ بۆ جەژن دەكڕن، بەڵام لەمەشیاندا بۆ ئەو دایك و باوكانەی دەستكورتن، رۆژگارێكی سەخت و ناخۆش دەبێت، كاتێك دەبینن منداڵی خەڵكی جلوبەرگی نوێ لەبەر دەكەن و ئەمان توانای دابینكردنی جلوبەرگێكی نوێیان بۆ منداڵەكانیان.