ئاوات كۆكەیی
زیاتر لە چوار دەیە لە كۆڕی تێكۆشاندا بوو، تێكۆشانی كوردایەتی بە شێوازی سیاسی و سەربازی، ئەو دەیان ساڵەی تێكۆشانیش چەندین قۆناغی جیاجیای بەخۆیەوە بینیوە، قۆناغی جیاواز و پڕ لە هەوراز و نشێو، خەباتی نهێنی و ئاشكرا، پێشمەرگایەتی و رێكخستن، زیندان و روبەڕوبوونەوە، تەنانەت روبەڕوبوونەوە لەگەڵ مەرگیشدا.
لە هەموو ئەو قۆناغانەشدا كاك جەبار فەرمان، شێوازی نوێی هێناوەتە ئاراوە بۆ برەودان بە خەبات، گوڕوتین و تاوێكی نوێ و زیاتری داوە بە هەنگاوەكانی بەرەو ئاسۆی سەركەوتن، نوزەی كردووە بە جووڵە، جووڵەی كردووە بە شەپۆل و بە باهۆزی راماڵینی ترس و بیم.
پیاوێكی كێو ئاسابووە لە زینداندا، پیلانی دوژمن و هێزی جەللادی بە برینەكانی سەر جەستەی پووچەڵ كردۆتەوە، پێشتر مامۆستای قوتابخانە بووە، زیندانیشی كردۆتە قوتابخانەی فێربوونی وانەی بەرگەگرتن و بەرەنگاریی.
كاك جەبار قاڵبووی نێو بۆتەی خەباتی قۆناغە جیاوازەكان بوو، هەر بۆیە لە شۆڕشی نوێدا ئەستێرەی گەورەیی ئەو پیاوە وەك مانگی چواردە درەوشایەوە، یەكێك بوو لە پایە بەهێز و بڵندەكانی شۆڕش.
ئەگەر لە سەروەرییەكانی سەركردەی نەمر جەبار فەرمان بدوێین، ئەوا كات و دەرفەتی زۆری دەوێت، راگەیشتن بەو هەموو وێستگە گرنگ و پڕ دەستكەوتانە، بەو هەموو خاڵە گەش و سەركەوتن و شانازییە نەتەوەیی و نیشتمانییانەی كە ئەو بەدەستی هێناون، سەختە و بواری زۆر زیاتری دەوێت.
بۆیە مەگەر ئەم باسە و باسەكانی دیكەش كە لەبارەی سەركردەی نەمر جەبار فەرمان-ەوە نووسراون و تۆمار و یاداشت كراون، وەك هەڵوەستەیەك لەسەر مێژوو سەیری بكەین یان وەك باسێكی بچووك لە كەسایەتییەكی گەورە پێناسەی بكەین، ئەگەر وانەكەین چۆن بتوانین مێژووی مامۆستایەكی هۆشیار و شارەزایەكی بواری پەروەردە و فێركردن، لە چەند رستەیەكدا نیشان بدەین، چۆن بتوانین خەباتی نهێنی گەنجێكی كوردی ناوچەیەكی تەعریبكراوی وەك خانەقین، بۆ ئێستا بگوازینەوە، چۆن بتوانین چیرۆكەكانی زیندان و سەرسووڕمانی جەللادەكان لە هەمبەر خۆڕاگریی ئەو گەنجە هەڵكەوتووە، بۆ خۆمان و بۆ نەوەی ئێستا و داهاتوو بگێڕینەوە، ئەی بەسەرهاتی فیلەتەن و راماڵینی لەشكری دوژمن؟ ئەو لەشكرەی كە گوێیان هەڵدەخست ئاخۆ جەبار فەرمان لە بەرامبەریانە یاخود نا، چونكە لێیان سوور بوو بەرامبەر ئەو سەركردە و فەرماندەیە، تێكدەشكێن.
مێژووی كاك جەبار فەرمان وەك شەمعێك وایە تیشكێكە لە هەرچوارلاوە پەخشانە، بۆیە لەهەر سوچێكەوە سەیربكرێت و باس بكرێت، هێشتا وێنەیەكی تەواوی بەرجەستەی هەر هەمووی نییە، بۆیە دەبێ هەر بڵێین: یاد و یادەوەرییت رۆشن ئەی فیلەتەنەكەی مام.
سەركردەی نەمر جەبار فەرمان
لە رۆژی 8/6/ 1947 لە گوندی بان میل-ی خانەقین، لەدایكبووە.
رۆژی 18/9/1954 چۆتە قوتابخانەی كارێز لە گوندی كارێزی خانەقین و ساڵی 1960 خوێندنی سەرەتایی تەواوكردووە، ساڵی 1967 خوێندنی ناوەندی لە شاری خانەقین تەواوكردووە، دواتر لە پەیمانگەی مامۆستایان لە شاری باقوبە وەرگیراوە و پاشان بە سەركەوتوویی تەواویكردووە.
لە ماوەی بوونی لە پەیمانگە، خوێندكارێكی زیرەك بووە و لە دەیان چالاكیی خوێندكاریدا بەشداریكردووە.
دوای تەواوكردنی پەیمانگە، لە گوندی بوهرز-ی سەر بە پارێزگای دیالە بۆتە مامۆستا و دوای ساڵێك چۆتە بەغدا و لە قوتابخانەی سەورە لە مەدینە سەورەی بەغدا بۆتە مامۆستا.
ساڵی 1971 لە زانكۆی موستەنسریە-ی بەغدا لە كۆلێژی زانست وەرگیراوە.
هەر لەو ماوەیەدا پەیوەندیی كردووە بە كۆمەڵەی ماركسی لینینی كوردستان كە دواتر بوو بە كۆمەڵەی رەنجدەرانی كوردستان.
دوای دوو ساڵ خوێندن و لەگەڵ دەستپێكردنەوەی شەڕ لە نێوان شۆڕشی كورد و حكومەتی بەعس لە ساڵی 1974 بووە بە پێشمەرگە.
دوای نسكۆ لە ساڵی 1975 گەڕاوەتەوە ناوشار و درێژەی بە كاری حزبی و خەباتی نهێنی داوە.
هەمان ساڵ لەگەڵ یەكەم دەستەی تێكۆشەرانی كۆمەڵەدا دەكەوێتە دەستی دوژمن و زیندانی كراوە.
لە ساڵی 1975 تا 1979 زیندانی بووە لەگەڵ شەهیدانی سەركردە خاڵە شیهاب و ئەنوەر و جەعفەر، پێكەوەبوون.
لە زیندانەكانی ئەمنی خاسە و فەزیلیە و ئەبوغرێب ماوەتەوە و چەندین جۆر ئەشكەنجە دراوە.
هاوڕێكانی شاهیدی نەبەزیی و خۆڕاگری بۆ دەدەن لە زینداندا، فاشییەكانی بەعس و جەلادەكان لەناو زیندانیشدا لێی ترساون.
لە ماوەی زیندانیدا ورەی بە هاوڕێكانی بەخشیوە و نموونەی خۆڕاگریی بووە.
لە 17/4/1980 بووە بە پێشمەرگە، سەرەتا بۆتە رابەر سیاسی لە هەرێمی دوو، پاشان كراوەتە لێپرسراوی كەرتی رێكخستنی چۆمان.
دوای كۆنفرانسی دووی كۆمەڵە، بۆتە لێپرسراوی رێكخراوی دووی كۆمەڵە، دواتریش لێپرسراوی مەڵبەندی یەك بووە.
سەركردەی نەمر جەبار فەرمان لە ژیانی شاخ و پێشمەرگایەتیدا وێڕای كاری رێكخراوەیی و دەركەوتنی وەك سەركردەیەكی لێهاتووی رێكخستن، سەركردەیەكی بە توانای سەربازی-یش بووە، بەشداریی و فەرماندەیی راستەوخۆی دەیان و سەدان داستان و نەبەردی هێزی پێشمەرگەی كردووە، هەروەها سەرپەرشتی و فەرماندەیی زۆر داستان و روبەڕوبوونەوە بووە كە بۆتە هۆی بەرزبوونەوەی ورەی پێشمەرگە و خەڵكی كوردستان و لە بەرامبەردا دوژمن تووشی شكستی گەورە بووە. لەوانە: گرتنی بێتواتە و داستانی دابان-هەلاج و داستانی سەد رۆژەی قەیوان - ماوەت و داستانی رزگاری و شەڕەكانی بەرگری لە سەركردایەتی لە قۆناغی یەكەمی ئەنفالدا.
ساڵی 1988 بۆتە نوێنەری یەكێتی لە مەكتەبی تەنفیزی بەرەی كوردستانی، ساڵی 1990 لە سوریا بەهەمان ناونیشان خەباتی كردووە.
ساڵی 1991 لەگەڵ سەرۆك مام جەلال لە راپەڕیندا گەڕاوەتەوە كوردستان.
لە دووەم و سێیەم راپەڕینی خەڵكی سلێمانی و گەرمیان رۆڵی رێبەرایەتیكردنی گێڕاوە.
لە ساڵی 1991 رۆڵێكی بەرچاوی بینیوە لە دامەزراندنی كۆلێژی سەربازی و بنیاتنانی نەخۆشخانەی شۆڕشدا، هەروەها كراوەتە سەرلەشكری یەك.
ساڵی 1992 كراوەتە لێپرسراوی مەكتەبی عەسكەری یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان.
هەر لە ساڵی 1992 ناوەندی رووناكبیری و كۆمەڵایەتیی گەرمەسێری دامەزراندووە.
لە یەكەم تەعدیلی كابینەی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا كراوەتە وەزیری پێشمەرگە و لە ساڵی 1995 كراوەتە وەزیری ناوخۆش بە وەکالەت، لە هەمان ساڵدا ئەركی وەزیری پەروەردە و پاشان وەزیری شارەوانی بەوەكالەت-ی پێسپێردراوە.
ساڵی 1999 كراوەتە جێگری فەرماندەی گشتیی هێزی پێشمەرگەی كوردستان، هەر لەو ساڵەدا یانەی وەرزشی پێشمەرگەی دامەزراندووە و بۆتە سەرۆكی یانەكە.
دوا پلەشی كارگێڕی مەكتەبی سیاسیی ی.ن.ك و جێگری فەرماندەی گشتی هێزی پێشمەرگەی كوردستان بووە.
لە 9/8/2007 بە نەخۆشی لە سلێمانی كۆچی دوایی كرد.
