بەختیار عەلی لە كۆڕێكدا كە رۆژی: 4/12/2023 لە لەندەن گێڕاویەتی و لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكاندا بڵاوكراوەتەوە، سەرسووڕمانی خۆی دەردەبڕێت دەربارەی رۆڵی رۆشنبیران لە كۆمەڵی جیا جیادا:
* لە ئەڵەمانیای پێش وڵاتی گەورە نووسەرانی وەكو ئەدۆرنۆ، تۆماس مان، كوورت تووخۆڵسكی، بیرتۆلد برێخت، كەسێكی وەكو ئەدۆلف هێتلەر ساڵی 1933 بە هەڵبژاردن و ساختەكاری دەسەڵاتی ”رادەست ” دەكرێت.
* لە روسیا، وڵاتی لینین و پلیخانۆڤ و مەكسیم گۆركی، فەلاحێكی وەكو ستالین دێتە سەر حوكم. رووناكبیرانیش ناتوانن رووبەڕووی بوەستن .
سەرسووڕمانی كاك بەختیار عەلی لە جێگەی خۆیدا نییە و بنەمای لۆجیكی نییە. هەبوونی ژمارەیەك نووسەر و رووناكبیری گەورە، نیشانەی هەبوونی كەلتوری سیاسی پێشكەوتوو نییە. لە هەر كۆمەڵێكی مرۆیی ئەم جیهاندا: رسترەكچەر- structure واتە: پێكهاتەی كۆمەڵایەتی شێوەی دەسەڵات دەهێنێتە بەرهەم. لە سەردەمی سێ لووتكەی باباندا، نالی، سالم و كوردی، بە سێ شاعیری گەورە، كۆمەڵی پیشەسازی و دادپەروەریی كۆمەڵایەتی و سیستمی دیموكراسی نایەتەدی.
سیستمی میرایەتی بابان، بە چەند دەقێكی شیعری بەرز، گۆڕانكاری ریشەیی بە سەردا نایەت.
لە زانكۆكانی ئەڵمانیادا، تا ئەمڕۆش گفتۆگۆی گەرم لە نێوان دوو ئاڕاستە دا بەردەوامە: ئایا پێكهاتەی كۆمەڵایەتی (سترەكتور) هێتلەر و رژێمی نازی دروستكرد، یان ئەوە ویست و ئیرادەی شەڕەنگێزانەی هێتلەر بوو، رژێمی نازی بەرهەمهێنا؟
لە ساڵی 1968 بەعسییەكان سەرلەنوێ بە شەمەندەفەرێكی ئەمریكی رەش، هێنرانەوە سەر حوكم. بەشێكی ژەنڕاڵەكانی سوپا، پاڵپشتیان بوون و ئامادەكاریی سەركەوتنی كودەتاكە كەوتە ئەستۆی ئەوان. ئەگەر سوپا بەهێز نەبوایە، چەند چەقۆكێشێکی فاشی نەیاندەتوانی 35 ساڵ دەسەڵات داگیر بكەن.
ئەگەر لە عیراقی 1968 كۆمەڵی مەدەنی و پەرلەمان و سیستمی پەرلەمانی، دوو مەكۆی و دەستوورێكی دیموكراسی و دەستاودەستكردنی دەسەڵات هەبوایە، كودەتای سەربازی ئاسان نەبوو!
لە عیراقی پێش 1968 (د . ابراهیم كبه، د.محمد سلمان حسن، د. علی الوردی، محمد مهدی الجواهری، عبدالمجید لطفی، غائب طعمه فرمان، عبدالوهاب البیاتی ، فاضل العزاوی ...) هەبوون، ئەی بۆ سەدام و عەلی كیمیایی و جەبار كوردی دەهێنرێنەوە سەر حوكم؟
بۆ لە نەرویج و سوید و دانیمارك كودەتای عەسكەری روونادات؟
بۆ لەم وڵاتانەدا راپەڕینی چەكدار روونادات؟
شۆڕشی ئۆكتۆبەری 1917 نەیتوانی پێكهاتەی كۆمەڵایەتی و دامەزراوەكانی نیزامی قەیسەری لە رەگەوە چارەسەر بكات.
لینین خۆی ماركسی نەبوو، كەسێكی دەسەڵاتخوازی و كودەتاچی بوو. گۆڕانكاریی لە فەرمانبەر و فەرماندە و بەرپرسەكاندا كرا و دامەزراوەكان تەنیا لە دیوی دەرەوە بۆیاخ كران.
لە ئەڵمانیاش دامەزراوەكان و پێكهاتەی كۆمەڵایەتی دەستكاری نەكرا، كۆمپانیاكان و ئیدارەی بیرۆكراسی و ژەنڕاڵەكانی سوپا ( لە رێگەی ژەنڕاڵ هندنبورگەوە) دەسەڵاتیان رادەستی ئەدۆلف هێتلەر و نازییەكان كرد! نووسەرێكی مەزنی وەكو كوورت تووخۆڵسكی بۆ تاراوگە خۆی دەرباز كرد. لەوێ نازییەكان وازیان لێ نەهێنا و...!
