کەرکوکییانە

عەرەب و کەرکوک

11:03 - 2024-06-25
له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج
141 خوێندراوەتەوە

لەم رۆژانەدا دیدارە دوور و درێژەکەی سەیدا موکەڕەم تاڵەبانیم دەخوێندەوە کە عەرەبیە و کراوە بە کتێب، لە جێگەیەکدا کە باس دێتە سەر کەرکوک و خوێندنی ئەوشارە، باسی ئەوە دەکات عەرەب وەک نەبوو وابوون لە کەرکوک، فێرخوازەکان یان کورد یان تورکمان یان ئاشوری بوون، سروشتی عەرەب لەڕێگەی پەیامە ئاینێکەوە کە ئەوان زیاتر بە ئایینی خۆیانی دەزانن ئەوەیە چوونە هەر کوێیەک، خاکی ئەوانە، واتە ئەگەر عەرەبێک بۆ سەیران بچێتە ئەحمەد ئاوا و بێخاڵیش وەک خاکی خۆی سەیری دەکات.
 کەرکوک 100 ساڵ لەمەوبەر چۆن بوو ئێستا چۆنە؟ بەمەدا دیارە بیرکردنەوەی عەرەب بۆ خاوەندارێتی زۆر ئاوەزیانەترە لە بیرکردنەوەی کورد، ئەوان ئەگەر رێکیش بکەون لەگەڵ کورددا یان تورکمان بیر لە بەرژەوەندیی عەرەب دەکەنەوە، نەک حزب وەک ئەوەی دوو نوێنەرت هەبێت و لە داخی حزبە هاوزمانەکەی دیکەت و بۆ لێدانی ئەو بچیت لەگەڵ ئەوانی تردا رێکبکەویت.
 بیرکردنەوەی کوردی لەو بارەوە هێشتا بیرکردنەوەی دەرەوەی مێژووە، بیرکردنەوەیەک کە هەرگیز ئایندە و چارەنووس ناخوێنێتەوە و لەتەک براکەیدا لەسەر قینی رابردوو بنیاتنراوە.
 عەرەب دەڵێن: «براکەت سەربخە ستەمکار یان ستەملێکراو بێت»، لەوەش خراپتر دەڵێن: «ئافەرین بۆ ئەو کەسەی نەقش دەهێنێت».
بۆ عەرەب گرنگ بردنەوەیە، بۆ کوردیش لەناو خۆیاندا گرنگ ئەوەیە نەهێڵیت کوردێک بیباتەوە،  ئیتر ئەوە چارەنووسی کەرکوکە بەدەست کوردەکە خۆیەوە، نەک بەدەست عەرەب و تورکمانەوە، عەرەب و تورکمانی کەرکوک هەقی خۆیانە بیر لە بەرژەوەندیی خۆیان و ئایندەی خۆیان بکەنەوە، هیچ گازندەم لەوە نییە پەیجێکی کچانی تورکمانی ئاڵای بەرەی تورکمانی بدەنە دەست پەیکەری پێشمەرگەوە و سروودی تورکمانی لێبدەن، عەرەبیش لە دەرەوەی ستەمکاریدا چی بکەن بۆئەوەی کەرکوک نەگەڕێتەوە بۆ کورد و خاوەنە دیرۆکییەکەی، هەق بەخۆیان دەدەن و ئیدی ئەوە جۆرێکە لە سیاسەت بەتایبەتی دەرهەق بەو شارەی هەرزوو کوردەکە لەداخی یەکتر شەت و پەتیان کرد.
 ئێستا قسە لەسەر ئەوە دەکرێ 100 ساڵ لەمەوبەر  عەرەب لە کەرکوک هەبوون یان نەبوون، لەکاتێکدا  دەمانەوێ کێماسییە کوردییەکە پینەو پەڕۆ بکەین.
ئاوەزی عەرەبی بۆ خاوەندارێتی کەرکوک ناسیۆنالیستانەیە، یان هەرچییەک ئەوان کەرکوک دەبەنەوە، کرۆکی بابەتەکە ئەمەیە، نەک هەراو زەنای کوردانەی بێ بەرهەم، لەکاتێکدا ئاوەزی حزبییانەی کوردی، رۆژ بەڕۆژ چارەنووسی کەرکوک تاریکتر دەکات و بۆ عەرەب بەرمیلە بارودەکە خێر و فەڕە و بۆ کوردەکەش بڤە.
راستییەکە ئەوەیە کە عەرەب ئەگەر سیمای ستەم و داگیرکارانەشی هەبێت، ئەو کارەی دەرهەق بە کەرکوک دەیکەن، بەڵام هەوڵە بۆ مسۆگەرکردنی ئایندەی نەوەکانیان، ئەوە نییە ئێمە دەڵێین مناڵێک گوناهی چییە کە چل - پەنجا ساڵ لەمەوبەر باوکی بەنیەتی عەرەباندن هاتووەتە کەرکوک، دەی ئەوان ئەم قسەیە بە پارە دەکڕن، لەئێستاوە بیر لە پەنجا ساڵی تر دەکەنەوە، بابەتی وەچەخستنەوە و منداڵ زۆربوون هەر لێبگەڕێ.
  ئەمە جیاوازییە گەورەکەی نێوان کورد و عەرەبە، لە ئەحمەدی خانی-یەوە تا ئەمڕۆ بە کوردەکە دەوترێت: وریابە، ئەو نەیگەرەکە وریا بێت، نەتەوەسازی ئاوەزی گەورەی دەوێت، نەک پەنجە راوەشاندن و هەڕەشە.

وتارەکانی نوسەر