(1)
هەژار، چۆن باسی مردنی قانیع و پیرەمێرد و بێكەس دەكات؟! ئەی بۆ رەخنەی لە ماتەمگێڕانی پرسەكەی جگەرخوێن گرت؟!
بەبۆچوونی من خوێندنەوەی بابەت و نووسینەكانی (هەژار موكریانی)، ئەگەر بۆ فێربوونی رێنووس و نوقتە و فاریزەش بێت هەر گرنگە، چ جای ئەوەی نووسینەكانی هەمووی پەند و عیبرەت و توانج و مەبەستدارە، بەتایبەت كۆمەڵێك نووسینی هەیە، كە چەند ساڵێك كەم پێش كۆچی دوایی نووسیونی، هەمووی پەند و عیبرەت و پەیامی مەزنیان تێدایە.
هەژار، رەخنەی توند لە میللەتەكەی خۆی دەگرێت، كە لە كاتی مردنی كەڵە پیاوەكانیدا، قەرەباڵغیی دەكەن و گەورەیان دەكەن و هەموویان لە خواردن و خواردنەوە (مڕ دەبن)، كەچی كە زیندووبوون بە دەردەسەری دەژیان و كەس ئاوڕی لێنەدەدانەوە !
هەژار، لە نووسینێكی سەیردا، كە 39 ساڵ بەر لە ئەمڕۆ و لەساڵی 1985 لە گۆڤاری نازداری سروە-دا بڵاویكردۆتەوە، بە ناونیشانی (یادی مامۆستا سەجادی)، كە بۆ ساڵیادی كۆچی دوایی منەوەری گەورەی كورد مامۆستا عەلائەدین سەجادی نووسیویەتی، بێگومان وەكو لە پێشەكییەكەی دیارە كە لەسەر تەكلیفی نووسەرانی گۆڤارەكە نووسیویەتی. بەڵام مامۆستا هەژار-ی نەمر، بەر لەوەی بچێتە سەر باسی یاد و یادەوەری خۆی لەگەڵ سەجادی، كۆمەڵێك رەخنە و بۆچوون و زانیاری گرنگی خسۆتەڕوو كە كەم خوێنەواری كورد بەوانەی ئێستاشەوە دەیزانن.
ئەو نووسەرانەی لە برسا مردن !
هەژار، زۆر راشكاوانە رەخنە لە میللەتەكەی دەگرێت، كە زیندوو كوژی ، مردوو پەرستە و بە چەندین نموونە باس لە نەهامەتی نووسەر و رووناكبیرانی كورد دەكات تا لەژیانن، كەچی كە دەمرن هەموویان ئاخ و سوێیان بۆ هەڵدەكێشن.
هەژار دەنووسێت: مەلا مارفی كۆكەیی ئەگەر بێژم لە برسا مرد رەنگە باوەڕم پێ نەكەن چونكە ئەودەم نانی وشك زۆر هەرزان بوو. مەلا ئەمجەد ئەو هونەرمەندە بێ وێنەی كە نازناوی شیعری (كاك) بوو، ئاغای لێ ببووە رمووزن و لە چەند جێ دێ بەدەریان كرد. قانیع تا مرد نان و دۆی خۆی رۆژێك لە پەنایەك نەدیت. حاجی تەوفیقی پیرەمێرد كە حاڵی ماڵیشی خۆش بوو، هەر چونكە كمونیست نەبوو، كەس رۆژنامەكەی نەدەكڕی دەیانگوت دەستندە خۆری ئینگلیستانە. فایەق بێكەس كە چریكەی گوێی دوژمنانی كەڕ دەكرد، دوو لێفەی لەماڵدا نەبوو كە خۆی و منداڵەكانی پێ داپۆشێ بە قەرزداری جوولەكەی ئارەت بە قەرزدەر مرد. گۆران ئەو ئەستێرە گەشەی ئاسمانی ئەدەبیاتی كورد بۆ دابین بوونی بژێوی دەگاتە یافی فەلەستین وتاربێژی رادیۆی «شەرقی ئەدنا» بێ.
دوا نموونەی هەژار-یش لە وتارەكەیدا لەسەر (جگەرخوێن)ە و دەڵێت: جگەر خوون پەنجا ساڵ پتر بۆ شیعر و چیرۆكی كوردی چەوسایەوە، لەجیاتی نان خوێنی جگەری خۆی دەخوارد چەندە لە كوردستان ژیا و من دەمناسی گەسك لێدەری كۆڵانان لەو تێرتربوون، كەس ئێرەیی پێ نەدەبرد، ئەوانە لە ژیان ئاوا بوون لە پاش مردنیان چاوا بوون؟.
خوێنەر دڵتەنگ دەكات !
بێگومان ئەم هەموو نموونە زیندوو و بێ سانسۆر و بێ ترسەی (هەژار) دەیانهێنێتەوە، وا لە خوێنەری بابەتەكە دەكات، بە تەواوی بچێتە ناو ناخی بابەتەكە و جۆرێك لە دڵتەنگی دایبگرێت كە ئەم جۆرە لە دڵتەنگییە لەكەم وتاردا دروست دەبێت. هەژار، رەخنەی توند لە میللەتەكەی خۆی دەگرێت، كە لە كاتی مردنی ئەم كەڵە پیاوانەدا، قەرەباڵغی دەكەن و گەورەیان دەكەن و هەموویان لە خواردن و خواردنەوە (مڕ دەبن)، كەچی كە زیندوو بوون بە دەردەسەری دەژیان كەس ئاوڕی لێنەدەدانەوە، ئەوەتا بۆ مەرگی (جگەرخوێن)، كە خۆی بە چەرمەسەری ژیا، كەچی كە تەرمەكەی دێننەوە بۆ قامیشلۆ، پێشوازییەكی بێ وێنەی لێدەكرێت و هەژار دەنووسێت:
«وەك بۆیان گێڕاومەتەوە كە تەرمی پاكی جگەر خوون لە سوێدەوە هاتۆتەوە بۆ گۆڕستانی قامیشلی لەلایەن كوردەكانەوە پێشوازییەكی وای لێكراوە كە كەمتر وێنەی دیتراوە، بە سەتان بگرە هەزاران ترومبیلی هەواداران لەو دەشتەدا وەكو مەڕی حاجی تاغی سەریان دەپاشڵی یەك ناوە، سەد هەزاران لەناشتنیدا بەشدار بوون، ئەی خودا خێریان بنووسی !.»
شەش ساڵ بەر لە مردنی موكریانی !
هەژار موكریانی، كە تەنیا شەش ساڵ بەر لە كۆچی دواییكردنی ئەم وتارەی نووسیوە، لە بڕگەیەكی تریدا، بە شێوەی داواكاری لە چەشنی گوتارێكی سیاسی و كۆمەڵایەتی قسە دەكات و دەنووسێت:
«خوشك و برا كوردەكانی هاوزەمانی هاوزمانم، دەزانم ئێوەش دەزانن ئەم قسانە ئەفسانە نین سەربەخۆ هەڵمبەستبێ، ئێوەش ئەوانەتان دیوە و بەدڵتاندا تێپەڕیوە بەڵام وەك من دەخۆتان رانەدیوە دەریبڕن، وەرن هەر لەخۆتان پرسن تو خوا مەلا ئەوە ئاردە ؟!.
هەژار، جیا لە هەموو وتار و نووسینەكانی تری، لەم وتارەیدا، وەكو بڵێی هەست بكات وتارەكانی كۆتایی ژیانیەتی، بۆیە زۆربەی دێڕەكانی ئەم وتارە درێژەی، پەیام و ئامانجدارە بۆ میللەتەكەی و مەبەستی هەموو كوردێكە لە كوێی دنیا بێت، بۆیە لە بڕگەیەكی تری وتارەكەیدا، دەنووسێت:
« بە بڕوای من ئەو خۆ لە زیندوو بواردنە و بۆ مردنی خەم خواردنە، ئاكارێكی نزم و نانەجیبانەیە، ئێمەی كورد خاكەسەر و بێ سەر و بەر ژێر چەپۆكەی داگیركەران، لەناو خۆدا و لە هەندەران. خێرەومەندێك دەست ناكەوێ دانی خێرمان پێدا بنێ، دڕوویەك لە لەشمان دەربێنێ هەزار و ئەوەندە ساڵە لەو چاڵەدا قەتیس ماوین و بێ ناوین. نەیارانمان ویستوویانە زمانە زگماكەكەمان لێ بەربەست كەن. لەسایەی بێ زمانییەوە، بە یەكجاری مافی رەوای نەتەوەییمان پێ پەست كەن. ئەگەر من و تۆش نەزانین ئاغاكانمان باش دەزانن هەر زمانە قەباڵەی بوونی گەلانە، هەر گەلێ زوانی نەمێنێ قەت نایكرێ سەر هەڵێنێ و خۆ بنوێنێ مافی رەوای خوداداوی وەدەست بێنێ«.
واتە، هەژار وەك چۆن ئێمە هەموومان بە (هەمبانە بۆرینە)كەی و پارێزەری زمان زمانزانی گەورەی كوردمان زانیوە، دیسانەوە لەو پەیامەی سەرەوەی جەخت لە پاراستن و گەورەیی زمان دەكاتەوە و پێی وایە كە نەتەوەیەك بێ زمان بێت وەكو نەبوو وایە.
* دیوەکانی تری وشە، گۆشەیەكی نوێی هەفتانەی كوردستانی نوێ-یە و هەموو رۆژانی سێشەممە بڵاودەكرێتەوە.
