یادی خاك و هێرۆخان

״هێرۆخان״
خاكی دوورەپەرێز کردبوو لە ستایش و پیاهەڵدان و، دژایەتی بێ هیوایی و رەشبینکردنی خەڵکی دەکرد

لە ساڵیادی دامەزراندنی خاكدا، یادی هێرۆخان دەكەینەوە، خەمخۆری كاری میدیا و پاراستنی كەلتور و زمان و داب و نەریتی رەسەنی كوردەورایی.
ناوەندی چاپەمەنی و راگەیاندنی خاك هەر لە سەرەتای دامەزراندنییەوە لە سەرەتای مانگی ئاداری ساڵی  1997  دا وەك دامەزراوەیەكی سەربەخۆ، تەرزێکی نوێی كاركردنی هێنایە کایەی میدیای کوردییەوە كە بە پێودانگی کاری میدیایی رچەشكێن بوو.
لەو دەزگا کورد رەنگ و نەژاد و زمانەدا،  رەنگەکان هەموو جوان بوون رەنگی حزب و حزبایەتیی نەبێت هەر بۆیە لۆگۆی کەناڵەکە لە رەنگی سەوزی سەوزایی دەشت و دەر و چیا و چۆڵی کوردستان بێبەش بوو، چونکە سەوز کرابووە رەنگی حزبەکەی دامەزرێنەرەکەی.
دامەزراندنی كەناڵێك لەو سات و کاتەدا کە بایەخ بدات بە كەلتور و لایەنی كۆمەڵایەتی و رۆشنبیری و هونەریی دوور لە پاشكۆ بوون و ئەجێندای سیاسی و حزبیی خەونێکی لە مێژینە بوو لە پاش راپەڕینە مەزنەکەی ئاداری 1991 کە خۆشبەختانە خاتوو هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد کردی بە واقیعێکی رەنگاڵە و ئەرخەوانیی و ئەو دیارییە جوانەی پێشکەش بە دیمەنی میدیایی کوردستان کرد.
لەو دەمەدا کە سەردەم سەردەمی ململانێی سیاسیی حزبەکان  بوو، خاك مۆدێلێكی نوێی كاری راگەیاندنی لە كوردستان پەیڕەو كرد، ئەگەرچی دۆخی ئابووریی و كۆمەڵایەتیی لە ئاستێكی خراپدا بوو. هەر لەبەر ئەوە بڕیاردان بۆ دامەزراندنی كەناڵی خاك بڕیارێكی بوێرانە و گرنگ بوو. زۆریشی نەبرد ئەو کەناڵە ئاوێتەیە بە دیدگا و سەلیقە و پاشخان و خولیاکانی دامەزرێنەرەکەی و تیمە ماندوونەناسە کوردانەکەی، توانی بینەرێكی زۆری هەبێت و ئێستاش خاك ناوێكی لەبیرنەكراوە لە كایەی میدیای كوردیدا.

وەك سەكۆیەكی ئازاد
خاك یەكەم كەناڵی تەلەفزیۆنیی بوو ئازادیی بیروڕای پەخشكرد و دوور لە بازنە و بیری تەسک و کارنامەی حزبی كاریكرد و وەك سەكۆیەكی ئازادی رەخنەگرتن چاکی مەردایەتی کرد بەلادا بۆ رووماڵکردن و خستنەڕووی راشكاوانەی دیاردە دزێو و ناشرینەكان وەک خۆیان بە بێ درۆ و دەلەسە و بوختانکردن. هاوكات داوا و خواستە رەواكانی خەڵکی دێهات و شار و گەڕەکەکانی راستگۆیانە دەگەیاندە لێپرسراوان بەچەشنێك كە خاك لەماوەیەكی كەمدا توانی ئازادیی رادەربڕین بكاتە شوناسی كاركردنی. لەو رۆژەشەوە تا ئەمڕۆ میدیاکارەکانی بوون و دەبنە رووخسارێکی سەرکەوتوو و دیاری کایەی میدیایی کوردستان لە هەر کەناڵ و شوێنێك بەردەوام بووبن یان ببن. 
دەتوانین بێ سڵەمینە و شەرم بڵێین خاك چەتری هەموو رەنگەكان بوو لەبەر ئەوەی هیچ مەرجێكی سیاسی و حزبی بە ئێستاشەوە بۆ كارمەندەكانی نەبوو، چونکە خاك وەك چۆن گوڵەبەڕۆژە روو لە خۆرە، ئەویش روو لە بەهرە و توانا بوو بۆ کەمەندکێشکردنیان و دانانی کەسی شیاو لە شوێنی شیاودا، تاوەکو هەم لەڕووی کارکردەییەوە باشترین بەرهەمی هەبێت، هەم لەڕووی دەروونییشەوە شەیدای کار و بوارەکەی بێت و داهێنانی تێدا بکات.
لەپاڵ ئەم سەلیقە کارگێڕییە و بەڕێوەبردنە سەرکەتووەدا، خاك لەڕووی دیدگا و پەیام و ئەرکەوە بەردوام لەگەڵ ویست و خواستی جەماوەردا تەبا بووە و هێڵی هزری نەتەوەیی و نیشتمانپەروەریی گرنگترین کۆڵەکە و پایەکانی تەلاری میدیایی ئەم كەناڵە بووە.

بەرهەمێکی ناوازە
خاك سەكۆیەكی راستگۆیی بوو بۆ گەیاندنی دەنگ و رەنگە جیاوازەكان و شێلگیربوو بۆ ئەوەی بە هزری نوێ و خوێنی نوێ و بیری نوێوە كار بكات. ئەم دەزگا خۆشناوە توانی لەڕووی بەرنامەكان و چاپەمەنییەكانەوە چەندین هەنگاوی بوێرانە بنێت و گۆڤاری تەنزئامێزی سیخورمە گەواهی ئەو راستییەیە، هەروەك چۆن گۆڤاری خاك بووە یەکەم گۆڤاری تەلەفزیۆنیی خێزانی و بەرهەمێکی ناوازە بۆ شەیدایانی خوێندنەوە.
خاك لە پڕۆژەی پاراستنی دەستنووسەكاندا كە ئەوكات كوردستان لە قەیرانێكی گەورەی چاپەمەنیدا بوو، توانی زیاتر لە 70 كتێب و نامیلكە بە تیراژی كەم بۆ نووسەران و ئەدیبان چاپ بكات. وێڕای چاپكردنی چەندین كتێبی دانسقە بە تیراژی زۆر. هاوكات گرنگیی تەواویدا بە درامای تەلەفزیۆنیی بۆ ئەم مەبەستەش ستافە کارامەکەی لە نووسەرانی سیناریۆ و کاری دەرهێنان و نواندن چەندین درامایان لە ئاستێکی بەرزدا تایبەت بە كێشە و گرفتە كۆمەڵایەتییەكان پێشكەشكرد.
ئەوەی لە نزیكەوە ئاگاداری كارەكانی خاك بووبێت، درك بەو راستییە دەكات كە هەموو ئەو هەوڵانە لەو سەردەمەدا بە توانایەکی دارایی و لۆجستیی كەمەوە، بەڵام بە عەشقێكی گەورەی كاركردنەوە جێبەجێدەكرا.
خۆشحاڵم کە لە ساڵی 2003 ەوە تا ساڵی 2022، لەسەرەتای كاركردنم لە راگەیاندندا لە كەناڵە خاکییەکەی خاك كارمكردووە، ئەو کەناڵەی لای من و زۆرێك لە هاوکارانی پێشتر و دواتر وەك هەورێکی ماش و برنجی پڕ لە بارانی تەڕ و پاراو وەسف دەکرێت کە سەر زەمینی کوردستانی ئاوپڕژێن کرد. 

ببێتە دەنگ و هەستی خەڵك
 بەڕاستیی دەتوانم بڵێم خاك وەك خێزانێك هەمووانی كۆكردبووە و رۆژێك لە رۆژان وابەستەیی حیزبی تێدا باس نەكراوە، بەچەشنێك رۆژنامەنووس بە تەواویی ئازاد و سەربەخۆ بوو بۆ ئەوەی ببێتە دەنگ و هەستی خەڵك. خودی هێرۆخان کە ئازا و ئازاد شانی دایە بەر ئەم ئەرکە، کات و هەوڵی پێویستی تەرخانکردبوو بۆ ئەوەی خاك لەسەر رێگە راستەکە بڕوات و لانەدات هەر بۆیە تەماشای بەشی زۆری بەرنامە و كلیب و دراماكانی دەكرد و ئەگەر لە چوارچێوەی پرەنسیپی كاری رۆژنامەوانی و ئاکاری پیشەیی كاركردندا نەبوونایە و ناتەبا بوونایە بە میزاجی کوردەواریی بێگومان پەخش نەدەکران. هاوکات خاكی دوورەپەرێز کردبوو لە ستایش و پیاهەڵدان و دژایەتی بێ هیوایی و رەشبینکردنی خەڵکی دەکرد. بەتوندیی دژی هەواڵی بێ بنەما و درۆ و بوختان و زمانی زبر و روخێنەر بوو. بەردەوامیش پێداگریی دەکرد لەسەر بایەخ و پێویستیی پاراستنی كەلتور و زمان و فەرهەنگ و رۆشنبیریی كوردی. هەروەها لە خەمی نەوەكاندا بوو بەتایبەت منداڵان و گەنجان و مافەکانیان.

یادی یاران
هەر لەم یادەدا دەمەوێت، یادی ئەو دۆستانە بكەمەوە كە زۆر هاوكار و رێنماییكارمبوون و بەڕاستیی دەرگای كاری میدیایان بۆ واڵاكردم بۆ تێپەڕاندنی قۆناغەکانی کارکردن هەر لە پەیامنێرییەوە تا هەواڵسازیی، ئەوجا ئامادەکردن و پێشكەشكاریی و دەرکەوتن لەسەر شاشە جوانەکەی خاك. ئەمە لە پاڵ دەرفەتەکانی کار و خزمەت لە گۆڤار و رادێوی خاكدا تا گەیشتم بەوەی ببمە سەرنووسەری وێب سایتی خاك، لەکاتێکدا تازە خوێندنی زانکۆم تەواو كردبوو. لەمڕووەوە خانمی یەکەمی میدیای ناوازەی کورد دادە هێرۆ و لوقمان محەمەد رەشیدی سەرنووسەری هەواڵ و شاعیر و نووسەر و هونەرمەندانی ناودار ئاكۆ غەریب و زاهیر سدیق و رۆژنامەنووسانی بەئەزموون باست حەمە غەریب و ئیسماعیل محەمەدی شاعیر و شۆڕشی عەبالە لە دڵ و دەروون و یاد و یادەوەرییمدا بە کەسانی پایەدار و شایان بە ئەمەك و وەفاداریی دەمێننەوە.
لە یادی دامەزراندنی تەلەفزیۆنی خاكدا بە باشمزانی وتارێكی كورتی خاتوو هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد لە ساڵی 2003 لە نامیلكەیەكی 30 لاپەڕەییدا وەكو خۆی بڵاوبكەمەوە کە لە ئامادەكردنی هاوكاری كۆچكردوومان لەیلا عەلییە.

لە پێنچ دەقەوە بۆ خاك
وەك رەنگ حەزم لە هەموو رەنگێكە، رۆژێكیان بەقاتێكی زەردەوە، سەیارەشم دەستنەكەوت بە تەكسییەكەی مام رەحمان قەشقە چووم بۆ پەرلەمان، زۆرم لاسەیر بوو لەبەردەرگاكەوە بووم بە جێی سەرنج تا ناو هۆڵی پەرلەمان، پێشتریش دایكێك پێی وتبووم مناڵەكەم ئەڵێ گوڵە زەردەكانی كراسەكەم لێكەرەوە، دایكێكی تریش پێی وتبووم كچەكەم رەنگی سەوز لە هەموو جلێكا بێت لەبەریناكات، بیرم لە كەناڵێكی تەلەفزێۆنی كردەوە رەنگەكانمان لابكاتەوە بە رەنگی خودا، زۆری تێئەچوو، وازم هێنا، دوای سی و یەكی ئاب رەنگەكان تۆختربوونەوە، حەزمكرد لە تەلەفزێۆنی یەكێتیا هەفتەی پێنچ دەقەم هەبێت خۆم پێشكەش و ئامادەیكەم و باسی جوانی رەنگەكان بكەم بێ بۆچوونی حیزبی و هەندێ بابەتی تر، كە خۆیان زۆر گرنگن بەڵام بەداخەوە ئێمە ئەو گرنگییەیان پێنادەین، رەئی چەند برادەرێكم وەرگرت، زۆرینە لەگەڵ ئامادەكردن بوون بێ پێشكەشكردن.
لە خەباتم پرسی تەلەفزێۆنێك چەندی تێئەچێت، خەبات پارەیەكی گونجاوی پێوتم بۆیە بڕیارمدا.
من كاك زاهیرم ئەناسی، هەردووكیشمان كاك ئاكۆمان ئەناسی، دكتۆر شێركۆش دكتۆر نەوزادی ساڵح رەفعەتی پێی ناساندم، كاك خەڵات عومەریشم خستە گەڕ، كاك باستیش دواتر خوا بۆی ناردین، كات كاتێكی زۆر ناخۆش بوو، كاتی بەجێهێشتنی كوردستان بوو، لەگەڵ شانازی خوشكما بۆ ناو ئەگەڕاین، بەتوڕەییەوە وتم ناوێك بێت پەیوەندیی بەم خاكەوە هەبێت، وتی بۆ خاك نەبێت، وتم بۆ نا، ناوی تەلەفزیۆنەكە بوو بەخاك.
مامۆستا ئەنوەر قەرەداغیی مۆسیقاكەی بۆ داناین، بەدەنگی خۆی و ئەمەل خان و كاك زاهیر وتراوە. سرودی (وەتەنی من كوردستانە)ش خۆم هەڵمبژارد.
هاوڕێی برام چەند لۆگۆیەكی بەكۆمپیوتەر بۆ ناردین بۆ خاك، كاك زاهیر یەكێكیانی كرد بە باكگراوندی كۆنسێرتی كامكاران، بەو شێوەیە ئارمی خاك دروستبوو.
وردە وردە گەنجەكان كۆبونەوە و خاكیان بنیادنا، باوەڕم پێئەكەن نایكەن ئارەزووی خوتانە، بەڵام ئەم رووداوەی باسی ئەكەم راستیە، ماوەیەك پێش ئێستا زۆر بێ پارەبووم وەك هەمیشە، وتم خاك دائەخەم، بەڵام كارمەندەكانی خاك بەیەك دەنگ وتیان دایمەخە پارەمان ناوێت.
وابزانم مافی خۆیانە، ئەگەر بڵێم خاكییەكان نەبوونایە، خاك دەمێك بوو نەمابوو.