عەقڵییەتی دەوڵەتداریی لە عێراقدا زیاتر بەرەو ناوەندگیری (سەنتەراڵیزم) دەچێت وە لەدوای ساڵی 2014 ەوە بەتایبەت و ئەو کێشانەی لەنێوان هەولێر و بەغداد دروستبوون کە خۆی لە کێشەی ئابووریی و سیاسیی و سەروەرییدا دەبینێتەوە بەشێوازێک دەستوور حەکەم و یەکلاکەرەوەی کێشەکانە وەلانراوە و نزیکەی 55 مادەی لەکۆی 144 مادەی دەستووریی جێبەجێ ناکرێن و بووەتە هۆی دروستبوونی سەدان قەیران لەنێوان بەغداد و هەولێردا.
ئێستا ماوەی دوو ساڵە و بەشێوازێکی ناڕەوا و نا دروست و دوور لە بەهای ئەکادیمیی و زانستیی و مەعریفیی ئەو قوتابییانە بەتایبەت ئەو خوێندکارە کوردانەی دەیانەوێت لە هەرێمی کوردستان خوێندن تەواو بکەن، بەتایبەت ئاستەکانی باڵا لە دیبلۆمی باڵا و ماستەر و دکتۆرا مۆڵەتی لارینەبوونیان پێ نادرێ.
منیش لێرەدا پرسیار دەکەم ئایا ئەگەر ئەمە دژایەتی هەرێمی کوردستان نەبێت، ئەمە ناوبنێین چی؟
خوێندکاری عیراق و کوردستان دەچن لە هەموو جیهاندا خوێندن تەواو دەکەن و پلەی زانستیی بەدەستدەهێنن، چ لۆژیکێکە، وەزارەتی خوێندنی باڵای فیدراڵی ئەم نوسراوە بکات بۆ زانکۆی کەرکوک کە رێگە نەدەن خوێندکارانیان لە هەرێمی کوردستان خوێندن تەواو بکەن و پلەی زانستیی بەدەستبهێنن؟ ئەمەی دەکرێت بەرامبەر هەرێمی کوردستان و بەتایبەت خوێندکارانی کورد کە خواستێکی زۆریان هەیە لە هەرێمی کوردستان خوێندن تەواو بکەن تەنها لە عەقڵییەتێکی تۆتالیتاری شۆڤێنیی بەولاوە هیچی تری لێ ناخوێندرێتەوە و هەر ئەوەی لێ چاوەڕوان دەکرێت.
وەزارەتی خوێندنی باڵای فیدراڵ، نوسراو دەکات بۆ زانکۆی کەرکوک کە رێگە نەدەن خوێندکارانیان لە هەرێمی کوردستان خوێندن تەواو بکەن و پلەی زانستیی بەدەستبهێنن
ئاخر دەسەڵاتێک رێگە نەدات مریشک و پەتاتە و تەماتە و بەرهەمەکانی کوردستان بەگشتی و ئەو کاڵایانەی لە کوردستان بەرهەمدێن بچێتە خوارووی عیراق بۆ ساغکردنەوەو فرۆشتنیان، ئەمە چی ناوبنێین؟ گەمارۆی ناوبنێین دژایەتیکردنی هەرێم چ ناوێکی لێ بنێین؟ لەگەڵ ئەو هەموو قەیرانەی دروستکراوە بۆ بودجە و مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان.
بۆیە داواکارم:
یەکەم : نوێنەرانمان لە پەرلەمانی عیراق بەتایبەت لیژنەی زانستیی و پەروەردە رووبەرووی ئەم بڕیارە ببنەوە، تەنانەت ئەگەر بگاتە دادگای باڵای فیدراڵیش.
دووەم: نوێنەرانمان لە ئەنجومەنی پارێزگای کەرکوک لێپرسینەوە لەو نووسراوە بکەن، چۆن تا ئێستا هیچ هەڵوێستێکیان نەبووە.
سێیەم: داواکارین لە دەستەی گشتی ئیدارەی ناوچەکانی دەرەوەی هەرێمی کوردستان هەڵوێستی کارگێریی و فەرمیی لەم بارەیەوە وەربگرن.
چوارەم: داواکارین لەو لیژنانەی دەچن بۆ بەغداد بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوان هەولێر و بەغداد، ئەم بابەتە بکەنە تەوەرێکی سەرەکیی بۆ چارەسەرکردنی.
پێنجەم: لێرەوە داواکارین لە حکومەتی هەرێمی کوردستان و کابینەی 10 بەتایبەت پشکی کەرکوک و ناوچە دابڕێنراوەکان بۆ خوێندنی باڵاو کۆلێژ و پەیمانگەکان بەشێوازێکی فراوانتر دەستەبەر بکەن، وەک ساڵانی پێشوو.
*چاودێری سیاسیی و مامۆستا لە کۆلێژی یاسا _ زانکۆی سەڵاحەددین
