نیكرۆفیلیستەکان شاگه‌شكه دەبن به مردن. ئه‌وان چێژ له پارچه‌پارچه‌بوون و رزیین و بۆگه‌نبوون وه‌رده‌گرن، به سۆز و خۆشه‌ویستیان بۆ رابردوو ده‌ناسرێنه‌وه، له رابردوودا ماونەتەوە و باوه‌ڕیان به داهاتوو نییه، هه‌ربۆیه ئاماده‌ن هه‌موو جوانییەکان وێران بكه‌ن و تێکیبشکێنن، به‌رده‌وام لە به‌رپرسیارێتی رادەكه‌ن، له سادیست و مه‌رگه‌وه نزیكن
نیكرۆفیلیا وەک چەمک لەدایكبووی گۆڕستانەكانی ئەوروپایە، كاتێك كچ و ژنەکان بەتایبەت گەنجەکان و بەتایبەتتر شۆخوشەنگەكان، دەمردن و دەیانبردن بۆ گۆڕستان و لەپاش لە گۆڕنانیان، گۆڕهەڵکەنەکان بەنهێنی دەریان دەهێنانەوەو سێكسیان لەگەڵ دەكردن، ئیدی ئەم پرۆسەیە بوو بەهۆکاری لەدایكبوونی چەمكی نیكرۆفیلیا، گۆڕهەڵکەنەکانیش بە نیكرۆفیلیست ناونران.
نیكرۆفیلیا، لەحەز و ویستێکی نەخۆشەوە بۆ هەموو دیاردەکان سەرچاوە دەگرێت، لە رەهەندی مراندن و شەیدا بەلێکهەڵوەشاندنی چەمک و یەکە زیندووەکانی ناو کۆمەڵ و رزاندن و بۆگەن پێکردنیدا بەرجەستە دەبێت.
(ئێریك فرۆم) وه‌ك لێکۆڵیار و ده‌روونشیكار و ده‌روونناسی كۆمه‌ڵایه‌تی هەردوو چه‌مكی نیكرۆفیلیا و بیۆفیلیای بۆ شیکردنەوەی وێرانسازیی له‌ڕه‌گوڕیشەوە دیاریکردووە. فرۆم دەڵێت: نیكرۆفیلیستەکان شاگه‌شكه دەبن به مردن. ئه‌وان چێژ له پارچه‌پارچه‌بوون و رزیین و بۆگه‌نبوون وه‌رده‌گرن، به سۆز و خۆشه‌ویستیان بۆ رابردوو ده‌ناسرێنه‌وه، له رابردوودا ماونەتەوە و باوه‌ڕیان به داهاتوو نییه، هه‌ربۆیه ئاماده‌ن هه‌موو جوانییەکان وێران بكه‌ن و تێکیبشکێنن، به‌رده‌وام لە به‌رپرسیارێتی رادەكه‌ن، له سادیست و مه‌رگه‌وه نزیكن، بەرجەستەی وێرانسازی دەکەن، بەمەبەستی دەربازبوون و هەڵاتن لەئازادی، کە ته‌واو پێچه‌وانه‌ی كاری بیۆفیلیستەکانە، ئەمان كراوه‌ن، باوه‌ڕیان به گۆڕان و گه‌شه‌سه‌ندن هه‌یه و کار بۆ داهاتوو ده‌كه‌ن.
لێرەوە ده‌توانین ره‌گوڕیشه ده‌روونییه‌كانی خه‌مساردی دەسەڵاتی سیاسی لە هەرێمی کوردستاندا سه‌باره‌ت به‌هه‌ڕه‌شه‌ی وێرانكردنی رەهەندە جیاوازەکان له كاره‌كته‌ری نیكرۆفیلیكدا بدۆزینه‌وه.
دیارە ئەنجامەکان هۆکاری خۆیان هەیە، لەخۆڕا دروست نەبوون، رەوتە جیاوازەکان زۆر بە توندی کۆمەڵ لە دەرەوەی مێژوودا پێوەبەند دەکەن، سەرجەم بوارەكانی گرتۆتەوە، لەبەرچاوترین ئەنجام و لێکەوتە، رەنگدانەوەی نائومێدییە لە باشوور لەسەر ئاستی ناوخۆ و گواستنەوەی چەقی هێزە لە باشوورەوە بۆ پارچەکانی تر لەسەرئاستی دەرەوە. لێرەوەیە کە دەشێ بڵێین نیكرۆفیلیا، رۆچۆتە ناو هەموو رەهەندەکانی ژیان و کۆمەڵەوە، بەڵام لێرەدا ئاماژە بە گرنگترینیان دەدەین:
1/نیكرۆفیلیای سیاسەت: ئەمجۆرە شەیدای کاری سیاسیین، بەڵام خۆیان گرێداوە بە رەهەندە مردووەكانەوە، کە لە مێژە بەسەرچوون، لەگەڵ سەردەمدا ناکۆکن. وەک ئەو ناتەباییەی لە سیاسەتی هەرێمدا بەدیدەکرێت سەبارەت بەحوکمڕانی کە تەنها راییکردنی سیاسەتی رۆژانەیە، هەروەها سەبارەت بە دۆزی کورد لەئاستی هەرێم و باشوور و پارچەکانی تری کوردستاندا هەمان جۆر و شێوەیە.
2/ نیكرۆفیلیای هزر: لە راڤەكردنی رەهەندەكانی ژیاندا بەرجەستە دەبێت، لەدیدێکی داخراو و نەگەڕانەوە بۆ ئاوەز کە لە بۆتەیەکی تەسک و تروسکدا چەسپێنراوە، زیندە بەچاڵكراوە، وەک ئەوەی ئێستا لە هەرێم روودەدات، هزر پەرتوبڵاوەپێکراوە، روون نییە، هەر رۆژەی جۆرێکە.
3/ نیكرۆفیلیای ئابووری: هەرچەندە گرێدراوییەکی توند لەنێوان نیكرۆفیلیای ئابووریی و هزردا هەیە، بەڵام لە ئاماژەی بەها مردووەكانی بواری ئابووریدا دەخوێنرێتەوە، کە دوورە لە هەمەڕەنگی سەرچاوەکانی ئابووری، ئەو تەنگژە ئابوورییە هەمەجۆرەی رووبەڕووی هەرێم بۆتەوە بەرجەستەی ئەو رەوشە دەکات.
سەرباری ئەوەی ئاماژەمان پێدا هەموو رەهەندەکانی تریش وەک: سەربازی، تەندروستی، کۆمەڵایەتی، پەروەردە... هتد بەهەمان شێوەیە.
جێگەی ئاماژەیە کە ئامانجی سه‌ره‌كی من له‌م خوێندنه‌وه کورتە فرۆمییه بۆ دەسەڵاتی سیاسیی لە هەرێمی کوردستاندا دزێوكردنیان نییه، مه‌به‌ست لێی بەئاگاهێنانەوەو پەنجەخستنە سەر برینەکانە، دەبێت خوڵقێنەری ئومێد بن به دنیایه‌كی باشتر و له ئایینده بڕوانن، پتر كار له‌سه‌ر بوژاندنه‌وه بکەن، دووربکەونەوە لە ره‌فتاره نیكرۆفیلییه‌‌كان، ببن بە فریادڕه‌سێكی بونیاتنەر، وه‌ك چۆن ئامانجم وێناكردنی ئۆپۆزسیۆن نییە وه‌ك هێزێكی بیۆفیلیای عاشق به ژیان و گۆڕانکاری، به‌ڵكو كێشه نەبوونی ئەو ئۆپۆزسیۆنەیە كە فریشته و فریادڕه‌س و خاوەن پەیام بێت، بەڵکو جیاوازییەکان هێمایین، بە وردبوونەوەیەکی خێرا و لە درێژەی کارەکانیاندا ئاشکرا و رۆشن دیارن. ئاشکرایە مێژووش رەحم بە کەس ناکات.
سەرچاوەکان:
1/ ایریش فروم، جوهر الانسان، ت: سلام خیر بک، سوریة – اللاذقیة، دار الحوار للنشر والتوزیع، 2011.
2/ حسام الدین فیاض، فلسفة الأخلاق والتحلیل النفسي عند إریك فروم (قراءة في كتاب الإنسان من أجل ذاته)، الحوار المتمدن - العدد: 7815 - 2023 / 12 / 4 ، 19/3/2025، كات 39: 11.
ئێریك فرۆم
