بریا د.فوئاد بیرەوەرییەكانی بڵاونەكردایەتەوە

بەشی چوارەم و پێنجەم 

راست و ناڕاست
تژی كتێبی بیرەوەرییەکانی د.فوئاد هەڵە و دەنگوباسی بێبنەمایە :
1- ئەو دەنووسێت: هەروەها ”قادر عەزیز” گێڕایەوە كە ”سالار عەزیز ”دەستبەسەرە لە نێوزەنگ. سەید كەریم مامۆستا حەمیدی كوشتووە.)ل556 ب1. 
ئەم هەواڵە لەوە دەچێت کە دەڵێت ” حەسەن و حوسێن هەردووكیان كچی مەعاویە بوون ”  نە سالار عەزیز دەست بەسەر بووە، نە مولازم سەید كەریم مامۆستا حەمیدی كوشتووە. نووسەرێك پاش 41 ساڵ نەتوانێت هەواڵێك پشتڕاست بكاتەوە، ئەوە كارەساتە! كاك رزگار هاودیانی و كاك رەهبەر سەید برایم رووداوەكەیان روونكردۆتەوە كە ئەم دەنگوباسە لە راستییەوە دوورە !
ئەو رۆژەی مامۆستا حەمید لە گوندی (زیارەت)ی خۆشناوەتی شەهید كراوە، مولازم سەید كەریم لە گوندی (وەرتێ ) لەگەڵ مامۆستا بەكر مستەفا پێكەوە بوون .
كاك سالار عەزیز تا كۆتایی ساڵی 1981 ئەندامی مەكتەبی سیاسی  و ئەندامی ناوەندی كۆمەڵە بووە. ئەو كاتە بایی ئەوە رێز لەیەكتری گرتن هەبووە، بەچاوی تەقدیرەوە بڕواننە پێگە و خەباتی یەكتر.
كاك قادر عەزیز ئەو سەردەمە سەركردایەتی حسك بووە، حسك و یەكێتی لەوپەڕی ململانێ و دەستبادانی یەكتریدا بوون. 
2- نووسراوە (كابرایەك بە عەدەم تەعەرووزی مام جەلال تفەنگێكی پێ بوو” مەلا كەریم نامیلكە” ئامر مەفرەزەیەك لە تیپی 63 چەكی كردووە) ل 434 ب 2، ئەم چیرۆكە دیسانەوە لە چیرۆكی ” حەسەن و حوسێن ” سەیرترە : ناوی شەهید ( مەلا كەریم سەعید ئەحمەد عەبدوڵڵا تووكنی)یە ، فەرماندەی كەرتی 5ی حەمرین- تیپی 53 كە مانگی ئەیاری 1987 شەهیدكراوە. من لە زۆربەی هاوڕێ و هاوسەنگەرەكانیم پرسیووە، دەیانووت: لە سەرانسەری كوردستاندا، ناوی یەك كەسمان نەبیستووە نازناوەكەی ( نامیلكە) بێت. زانیاری لەسەر رووداوێك چۆن ئاوا بە لار و لەوێری دەنووسرێتەوە؟
3- سەردێڕێك زۆر سەرنجی راكێشام، نووسراوە ”مام جەلال موشكیلەیە” گوایە حازم عەبدولجەبار کوبەیسی، سەبارەت بە  گفتۆگۆی شۆڕش و میری، وتویەتی : ئەگەر مام جەلال لەگەڵ نەبێ موشكیلە نییە، بەڵام ئەو موافیق بێت لەسەر مفاوەزات موشكیلەیە، ل636 ب1. رۆژێكیان خوێندكارێك بە مامۆستاكەی وت: مامۆستا تۆ تێناگەیت، مامۆستا  دەمی كەفی چەنی و وەكو فیشەكەشێتە بە ئاسمانا چوو. خوێندكارە كوردەكە مەبەستی بوو بڵێت: مامۆستا بەڕێزت لە كێشەكە تێنەگەیشتیت. لەنێوان مامۆستا هیچ تێناگات و كێشەیەك روویداوە و مامۆستا لە كێشەكە تێنەگەیشتووە، جیاوازییەكی زۆر هەیە، مام جەلال موشكیلەیە، ئەمە مانایەكی نەرێنی هەیە. قسەی واش بۆ سەردێڕ ناشێت !
 4- ئامادەكاری كتێبەكە لێیدەپرسێت، خەتی گشتی چی بوو؟ چۆن بوو ؟  ناوەكەی لە چییەوە هاتبوو؟ ئێمە ژمارەیەك كەسایەتی بووین، نزیك لە هەڤاڵ مام جەلال بووین، نازانم چۆن كۆبووینەوە؟ نازانم ناوەكەی لە چییەوە هاتبوو، وەك دەڵێن لە ئاسمانەوە بۆمان دابەزی، ل303ب1. 
ئەم پیاوە بە حیساب سكرتێری خەتی گشتی بووە و نەیزانیوە بۆ ئەم گروپە ئەم ناوەی لێنراوە؟ ئەم شێوە دەربڕینە، دەبێ شیكارییەكی دەروونیی زۆر وردی بۆ بكرێت!  بەڵگەی ئەوەشە نووسەر، رۆژێ لە رۆژان بیری لای گروپ و چارەنووسی گەلی كوردستان و یەكێتی نەبووە. ئەم پیاوە نزیكەی 37 ساڵ لەگەڵ مام جەلال كاری كردووە، زۆر سەیرە رۆژێك ئەوەی بە خەیاڵدا نەهاتووە، هۆی ناونانی خەتی پان كە دواتر بووبە هێڵی گشتی، لە مام جەلال، یان كەسێكی تر بپرسێت!
5- ئامادەكاری كتێبەكە پرسیاری ئەوەی لێدەكات: بۆ ناوی (شلال)ی لەو نامانە بەكارهێناوە؟
ناوەكەشی لەوەوە هاتبوو، ناوچەیەك لە كەركوك بەو ناوە هەیە،...هتد. ل300 ب1 دەبێت بەهەورامی باچیمێ: تاتەم رۆ ... ئانە چێشەن؟ 
لەناو عەرەبەكاندا، ئەوە باوە بە (ابو فلان) و بۆ ژن ( ام احمد، ام محمود و .هتد..) یەكتری بانگ دەكەن. دیارە لێیان پرسیوە: كوڕە گەورەكەت نێوی چییە؟ ئەویش وتویەتی بافڵ، نەیانزانیوە مانای بافڵ چییە، بۆیە وتویەتی بافڵ : تاڤگەیەكە لە چەمی رێزان تاڤگە واتا: شەلال لەو رۆژەوە بە ئەبو شەلال بانگیان دەكرد .
لە زۆر دانیشتندا، من خۆم گوێم لێبووە، هەڤاڵە عەرەبەكانی مام جەلال هەر بە ئەبو شەلال بانگیان كردووە، نەك بە شەلال، یەكێك بڵێت كوڕەكەم ناوی شەلالە، چۆن  بە خۆیشی هەر دەڵێن شەلال؟ 
چەمی رێزان سەر بە ناحیەی سوورداشە. سوورداش سەر بە قەزای دوكانە. دوكانیش سەر بە پارێزگای سلێمانیی. 

ئەو رۆژەی مامۆستا حەمید لە گوندی (زیارەت)ی خۆشناوەتی شەهید كراوە، مولازم سەید كەریم لە گوندی (وەرتێ) لەگەڵ مامۆستا بەكر مستەفا پێكەوە بوون

هەڵە و زانیاری ناڕاست و قسەی نەشیاوی ناو كتێبی بیرەوەرییەکانی د.فوئاد مەعسووم، هێجگار زۆرن. هەندێ قسەی بێسەروبەر و بێتام هەیە، نابێت نووسەر یان (ناشر) رێگەی بڵاوكردنەوەیان بدات. دانانی هەندێك رستەی بێسوود، بمانەوێت یان نەمانەوێت، ناوی نووسەر و حزبەكەشی لەكەدار دەكات و شكۆی نەتەوەییش، لە سەرەوە بۆ خوارەوە دەڕوشێنێت .
من نامەوێت بە كتێبێك وەڵامی ئەم جۆرە كتێبە ساردوسڕە بدەمەوە. بەڵام ئەم زنجیرە وتارە كە ئەمە بەشی كۆتاییە، مشتێكە لە خەروارێك !
 نموونەی زەق و زۆر دەخەمە بەر دیدی خوێنەرانی ئازیز، بەهیوای ئەوەی خۆیان سەرپشك بن، لە بڕیاردان لەسەر سەرنج و تێبینیەكانی من :
1- بیرەوەریی بەگشتی، وەكو سیستمی كرۆنۆلۆگیا، بەدوای یەكتری هاتنی ساڵ و رۆژ  رەچاو دەكرێت. كۆبوونەوەكانی دەستەی دامەزرێنەر تا 15/02/1977ل 206 ب 1 لەڕووی كاتەوە بەڕێكی دانراون. پاش ئەوە،  كۆبوونەوەی رۆژی 16/12/1977 ل 207 ب 1 هاتووە : پچڕان هەیە. 
جارێكی تر كۆبوونەوەی 16/12/1977 و كۆبوونەوەی 17/12/1977  ل 207 ب 1 نووسراوە. لە هەمان لاپەڕەدا گەڕاوەتەوە بۆ دانانی كۆبوونەوەی رۆژی 21/02/1977 ئینجا درێژەی پێدەداتەوە .
2- ئەو دەنووسێت، شەو لە ماڵەوە بە گیپە دەعوەتی قیادەی جوقدم كرد. عەبدولجەبار نەهات. دارۆ و عەبدولڕەزاقیش ئامادە بوون. بەڵام لەسەر خواردنەوە هەندێ قسە هاتنە پێش خەریك بوو وەزعەكە تێكبدات، ل621، 1. ئەمە كەی داڕشتنی رستەی كوردی كەسێكە كۆیی بێت و دكتۆرای هەبێت؟ پێشمەرگە لە شاخ سینگی بە گوللەوە دەنا، ئەمیش باسی (گیپە) و پارووگلاندن، بەم كوردییە سەقەتەی خۆی دەكات ؟
3- لە كۆبوونەوەی رۆژی 03.01.1976 ناوێكی نهێنی بۆ رەوانشاد مام جەلال دادەنرێت، رەنجبەر ل 181 ب1. كەچی رەنجبەر لە زۆربەی لاپەڕەكانی تردا دەبێتە، رێنجبەر، ل 187 // 195 // 196 // 202 .......هتد.
4- ل 194 ب 1. نووسراوە ئامادەكردنی وەفدێك بۆئەوەی بچن بۆ كۆبوونەوەی ئینتەرناسیۆنال، ئەی قەزات لە ماڵم دكتۆر گیان بۆ خۆت و كۆبوونەوەی(ئینتەرناسیۆنال)ت! كۆبوونەوەكانی ئینتەرناسیۆنال چییە؟ لە كوێیە ؟ نەنووسراوە ! ئەگەر ئەم وشەیە بكرێتە كوردیش دەبێتە ( كۆبوونەوەی جیهانی)ئیدی مەبەست چییە؟ هیچ كەس بۆی لێكنادرێتەوە. هیچ دامەزراوەیەك لە جیهاندا نییە بەتەنیا ناوی ئینتەرناسیۆنال بێت ! هەر دامەزراوەیەك لەسەر ئاستی جیهان لق و پۆپی هەبێت وەكو (سۆسیال ئینتەرناسیۆنال) یان (ئەمنیستی ئینتەرناسیۆنال) ئینتەرناسیۆنال بەتەنیا، ئاوەڵناوە بۆ رێكخراوە جیهانییەكان !
5- كۆبوونەوەی 30/09/1977 نووسراوە: بڕیار درا ئەگەر مولازم سەردار هاتە شام بەگرتن بدرێت، ل238 ب1  یەكەم : بۆچی بەگرتن بدرێت و چی كردووە و تاوانی چییە؟ روونكردنەوەوە نەدراوە، دووەم: نە نووسەر و نە (ناشر) پەراوێزیان بۆ ئەم كەسایەتییە دانەناوە! من ئەم كورتە پەراوێزە لەسەر  كاك سەردار حەسەن وەیسی بەگی دەلۆ دەنووسم: لە رێگەی باڵی مەكتەبی سیاسیی پارتییەوە، لە سوپای عیراق بووە ئەفسەر . ساڵی 1974 روویكردە شاخ، بووە جێگری ئامر بەتالیۆنی هێزی پێشمەرگە. بەهۆی بریندار بوونییەوە رەوانەی نەمسا كرا. 
ساڵی 1976 دەستەیەك پێشمەرگە: كاك نەوشیروان رابەری سیاسییان دەبێت و مولازم سەردار رابەری عەسكەری دەستەكە دەبێت. كاك فەرهاد شاكەلی و كاك ئیبراهیم عەبد عەلی لە هەمان دەستەدا دەبن، هەردووكیان ئێستا لە سوید دەژین. ئەم مەفرەزەیە، دووەم مەفرەزەیە،  پاش كارەساتی گەڕانەوەی شەهید برایم عەزۆ و هاوڕێكانی بۆ كوردستان بەنهێنی گەڕانەوە. 
ئەم مەفرەزەیەش نەیتوانی لەسەر خاكی كوردستان جێگیر بێت و بۆ شام گەڕایەوە. كاك سەردار رووداوەكەی بۆ من و كاك دلاوەری ئەحمەد مەجید  گێڕاوەتەوە.
كاك ئیبراهیم عەبد عەلیش رووداوەكەی بۆ چەند كەسێك گێڕاوەتەوە، من پێم باشە: كەسێكی تر لەسەر ئەم رووداوە بنووسێت. دەترسم من بەگوێرەی پێویست ورد و بابەتی  نەبم، دیارە كاك سەردار پاش رووداوەكە رەخنەی توندی گرتووە و بۆ ڤییەنا سەفەری كردووە.  
كاك سەردار برا گەورەی شەهید سیروان حەسەن وەیسی بەگە 1955-1979، كە رۆژی 05/07/1979 رژێمی پێشوو لەسەر ئەوەی  تاوانبار (یوسف مەجید وەیسی)ی ئامۆزا و زاوای، زمانی لێدابوو، كە ئەندامی كۆمەڵەیە و دژی رژێمە،  ئیعدامی كرد .
گریمان كاكی (ناشر) لەسەر لاپەڕەیەك ئەم بڕیارە دەبینێ. دەبوو بەردێكی لەسەری دابنایە. لەبەر دكتۆر فوئاد و یەكێتی نیشتمانی، نەك مولازم سەردار! ئەم دانپێدانانە، بە تاوانێك كە  خۆشبەختانە ئەنجام نەدراوە، نیشانەی جوامێری نییە. ئەم رستەیە زۆر ناشیرین و قێزەوەنە. پێشمەرگەیەكی دێرین سەرنج و تێبینی خۆی هەبێت و تۆ بڕیاری ” بەگرتدان ”ی بدەیت، ئەمە كەی جوامێری و شەهامەتە؟ 
كاك سەردار ئێستا لە ڤییەننایە، بریا رۆژنامەوانێكی سەرڕاست گفتۆگۆیەكی برایانەی لەگەڵ دەكرد، راستی و ناڕاستی رووداوەكانی لێی دەپرسییەوە. 

لە زۆر دانیشتندا، من خۆم گوێم لێبووە، هەڤاڵە عەرەبەكانی مام جەلال هەر بە ئەبو شەلال بانگیان كردووە، نەك بە شەلال، یەكێك بڵێت كوڕەكەم ناوی شەلالە، چۆن  بە خۆیشی هەر دەڵێن شەلال؟ 

6. چەندین ناو بە هەڵە نووسراون: 
لەبری(تیسیر قبعە) كەسایەتی دووەمی (الجبهە الشعبیە ) پاش جۆرج حەبەش، نووسراوە (تیسیر متعە )ل 585 ب1
لەبری تیمسار خلبان ( یداللە شریفی راد) كە بیرەوەری هەیە و ژیاننامەی كراوەتە فیلم، نووسراوە ( یداللە شریفی موراد )ل492 ب1
لەبری مبدر الویس نووسراوە (منزر الویس) ل639 ب1.
 بمەوێت زیاتر بنووسم : سەرنج و تێبینی زۆرن، بەڵام نامەوێت لەمە زیاتر بنووسم .

*ئەندامی یەكێتی نووسەرانی جیهان 15/04/2025