پردی شەیتان لەئەڵمانیا

ئامادەکردنی: بورهان ئەمین

پردی Rakotzbrücke  کە بە پردی شەیتان ناونراوە، دەکەوێتە ناو دارستان و باخچەی کرۆملاو لەلۆساتیای هەرێمی سەکسۆنیای خواروو نزیک وڵاتی پۆڵەندا، یەکێکە لەوانەی کە بەشێواز و دیزاینێکی ئەندازەیی جوان و سەرسوڕهێنەر دروستکراوە، لە داستانە خەیاڵییەکان دەچێت، کاتی خۆی ئەو ناوچەیە پیاوێکی زەنگین بەناوی (فریدریش هیرمان) خاوەندارێتی ئەو ناوی کردوە، لە ساڵی 1842 دەستیکردوە بە چاندنی دارودرەخت و سەوزایی لەو دەڤەرە و نیوەی داهات و سەروەت و سامانی خۆی بۆ سەوزکردن و جوانکردنی ئەو 10 کیلۆمەتر چوارگۆشەیە تەرخان کردوە، جۆرەها بەردی رەنگاورەنگی بەگالیسکە و و ئاژەڵی تر لە ناوچە شاخاوییەکانی سویسراوە گواستۆتەوە ناو ئەو باخچەیە و جۆرەها و گوڵ و گوڵزاری تێدا رواندوە.
لە ساڵی 1963 پردێکی لەسەر رووبارەکە دروست کردوە، کە 15 ساڵی خایاندوە کە بریتییە لە پردێکی شێوە نیوبازنەیی 35 مەتری لە بەرد و بازلت لەسەر لەتە شاخ و ئەشکەوتێک دروستکردوە کە کاتێک بەسەریدا بڕۆیت و سەیری خوارەوە و ناوی رووبارەکە بکەی فۆرمێکی جوانت بۆ دەردەکەوێت کە پانۆرامای دیمەنی رووبار و سەوزایی و دار و درەختەکەی تێدا دەدرەوشیتەوە، کاتێک لەسەر ئەم پردە بوەستی و سەیری دیمەنی چواردەورت بکەی جگەلەوەی هەوایەکی خۆشت بەردەکەوێت هەمان کات دیمەنێکی نایاب و سەرنجڕاکێشی سروست دەبینی و حەز بەمانەوە دەکەی لەم شوێنە دڵڕفینەدا.
لەدوای جەنگی جیهانی دووەم و لە ساڵی 1948 ئەو خاکە دەبێتە موڵکی گشتی و شارەوانی گابلینز موڵکداریەتەکەی گرتۆتەئەستۆ و دەستبەجێ هەمووی تازەکردۆتەوە.
ئەو پردە لەبەرئەوە بەشەیتان ناسراوە چونکە فێڵ لە چاوی خەڵکی دەکا و وێنە راستەقینەکە ئاوەژوو دەکاتەوە و لە جیاتی نیمچە بازنەیی بازنەیەکی تەواوت دەداتێ و جوانی ئەو ناوە لە وەرزی پایزان، ئەو کاتانەی کە گەڵای درەختەکان دەکەون و دەڕژێنەسەر ئاوەکە جوانییەکی بێ ئەندازە دەدەنە ئەو ناوە، هەموو کەس ناتوانێت خۆی لەبەر ئەو دیمەنە سەرسوڕهێنەرە بگرێت و هەندی کەس کاتێک دەچنە سەر پردەکە سەریان دەسوڕێت و بەپەلە دێنە خوارەوە.
 پردی شەیتان لە ساڵی 2017 ەوە بەگوژمەی چوار ملیۆن یۆرۆ نوژەن کراوەتەوە و ساڵانە نزیکەی 100 هەزار سەیرانکەر سەردانی بینینی ئەو باخچە و ئەو پردە نامۆیە دەکەن و چوونەژورەوەش بۆ ناو ئەو پارک و باخچەیە بەخۆڕاییە.
سەرچاوە: Zeit Online