لە وڵاتی پڕ قەیراندا، تاکی بەرهەمهێن دروست نابێت

10:07 - 2023-12-11
رەمزی سەعید
349 خوێندراوەتەوە

لە سەردەمێکدا کە لەسەر بنەمای گۆڕانکاری و گەشەسەندن دامەزرابێت، رێگای گۆڕانکاری لەبەردەمماندا سەخت و سەختر و دژوارتر بووە بۆ تێپەڕین، کاتێک دەبیستین کەسێک هەژارە، یان کاتێک لەسەر وڵاتێکی دیاریکراو دەخوێنینەوە، وڵاتێکی هەژارە، بێگومان لە هەنگاوی یەکەمدا ئێمە پێمان وایە کە بەدەست هەژاریی ئابووریی و ماددییەوە دەناڵێنن.  
ئەم جۆرە هەژارییە بە دەستی بەتاڵی خەڵک و سفرە بەتاڵەکانیان دەپێوین،  ئەم جۆرە هەژارییە بێگومان چەقێنەر و وێرانکەرە، بەهۆی چەقبەستن و کەمیی ژینگەی بازرگانییەوە دروست دەبێت.  
بە واتایەکی تر کاتێک ژینگەی بازرگانی ئاوەدان نەبێت و نەتوانێت خۆی بەرهەم بهێنێتەوە، هەژاری دەبێتە ئەنجامی پێویست و دڵنیای ئەو.
 بەڵام ئایا هەژاری تەنها لە هەژاریی مادی و داراییدا سنووردارە؟  هەژارییش رەهەند و لایەنی هەیە،  هەریەکەیان گرنگ و بنەڕەتین و پێویستە لەبەرچاو بگیرێن،  چونکە هەموو هەژارییەک ئازار و کەم ئەندامییە، جا لە بواری هەژاریی ئابووریدا بێت یان جۆرەکانی تری هەژاری.  
کاتێک ئایین شکستی هێنا لەبەرهەمهێنانەوەی خۆی، وردە وردە تەنکتر و تەنکتر دەبێتەوە.  کاتێک کەلتور ناتوانێت خۆی بۆ نەوەکان پاساو بداتەوە و توانای پێشکەشکردنی رووخسارێکی دڵگیر و کارامەی نییە، وردە وردە لە ناوەوە بەتاڵ دەبێتەوە.  
کاتێک سیاسەت ناتوانێت بە بیرۆکەی نوێ و کارا خۆی بەهێز بکات، ئیتر ماندوو دەبێت و هەژارتر دەبێت و شکست دەهێنێت.  کاتێک ئەخلاق هێزی کوڵاوی خۆی لەدەست دەدات، کاتێک پێکهاتە کۆمەڵایەتییەکان کۆن دەبن و ناتوانن وەڵامی پێداویستی و داواکارییەکانی مرۆڤ بدەنەوە، هێواش هێواش هێزی وەچەخستنەوەیان لەدەست دەدەن و دەبنە بێزارکەر و بارگرانییەکی گرانبەها.
کۆمەڵگەیەک کە نەتوانێت بەختەوەری، هیوا، متمانە، بەزەیی، پەیوەندییە مرۆیی و ئەخلاقیەکان، پەیوەندییەکان لەسەر بنەمای دادپەروەری بەرهەم بهێنێتەوە، کۆمەڵگەیەکی کۆنە و قەیراناوییە و توانای ئەوەی نییە دینامیکی و بەهێز بێت، لە ئەنجامدا جەستەی تەنک و تەنکتر دەبێتەوە و یەکگرتوویی و مانەوەی لەدەست دەچێت.  
سەرلێشێواوی و نائارامی لە کۆمەڵگەیەکی وادا گەشە دەکات و هەموان دەخزێنێتە ناو کۆڵی دابەزین.
 پێکهاتە کۆمەڵایەتییەکان، ئەگەر بەنیازی مانەوە بن، دەبێت توانای بەرهەمهێنان و بەرهەمهێنانەوەی سەرمایەی بنەڕەتی خۆیان هەبێت. 
متمانەی کۆمەڵایەتی، هیوا بۆ داهاتوو، رەزامەندی و گونجان، یەکگرتوویی و هاوسەنگی ناوخۆیی. هەروەها پێویستە سەرمایەی ئەخلاقی و عەقڵانی دروست بکات و دابین بکات.
 ئێمە هەژارتر دەبین، چونکە ئابووری ناتوانێت سامان بەرهەمبهێنێت، پەرستگا ناتوانێت ئیمان بەرهەم بهێنێت، زانکۆ ناتوانێت زانست بەرهەم بهێنێت، کۆمەڵگە ناتوانێت بەختەوەری و متمانە بەرهەمبهێنێت، دەسەڵاتی سیاسی ناتوانێت دادپەروەری و خۆشگوزەرانی بەرهەمبهێنێت، کەلتور ناتوانێت مانا بەرهەمبهێنێت، ئەمەش رێک ئەوەیە کە فەرمانڕەواکان ناتوانن لێی تێبگەن، واتا وڵات قەیراناوی و قەیراناویتر دەبێت.

وتارەکانی نوسەر