ئارام عه‌لی عه‌زیز
باسكردنی چارەسەری كێشەی كورد، هەنگاوێكە، گۆڕانكاریی و هاوكێشە نوێیەکانی زادەی حەوتی ئۆكتۆبەر، بابەتییانە، سەپاندویەتی بەسەر هەموو لایەكدا
حەوتی ئۆكتۆبەری 2023، كێشەی فەلەستینی زۆر بەهێز هێنایەوە سەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی و رەهەند و لێكەوتەكانیشیی ئەمڕۆ گەیشتۆتە توركیا و مەسەلەی چارەسەركردنی كێشەی كوردی لە زمانی دەوڵەت باخچەلیی باوكە گەورەی تۆرانیزم و گورگە بۆرەكانەوە كردە بابەتی رۆژ لە توركیا، كە باخچەلی رۆژێك لە رۆژان بە خەونی شەوانیش بەبیریدا نەهاتووە و وەكو مەسەلەی ژەهر خواردنەوە وایە بەلایەوە.
هاتنەوە سەر گۆڕەپانی چارەسەركردنی مەسەلەی فەلەستین و مەسەلەی كورد و سەپاندنی وەكو واقیعێكی مێژووكرد لە رۆژگاری ئەمڕۆماندا، ئاماژەیەكی ئومێدبەخشی بەرەو هەڵوەشانەوە چوونی سیستمی ستەمكاریی ئیقلیمیی سەپێنراو و هەنگاونانە بەرەو رێكخستنەوەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست لەسەر بنەمایەكی دادپەروەرانە.
دابەش و داگیركردنی كوردستان و فەلەستین، بەپێی سایكس- پیكۆ و پەیمانی بلفۆڕی ئینگلیز، دوو كۆڵەكە و بنەمای سەرەكیی دامەزراندنی سیستمی ستەمكاریی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست بوون، كە بەهۆیانەوە لەلایەك سەر لە لاشە جیاكرایەوە و رێبەرایەتیی شارستانیی مێژووكردی كورد بۆ گەلانی ناوچەكە لێی دراو، لەلایەكی دیكەوە زایۆنیزم وەكو ئایدیۆلۆژیا كرایە بنەمایەك بۆ كەمالیزم و شۆفینیزم و بە هۆیانەوەی ئەوەی خوا پێی ناخۆشە لە قەتڵوعامی سوور و سپیی بەسەر كورد و فەلەستینییەكانیاندا هێنا.
پەیمانی بلفۆڕ، بنەمای رۆحیی رێككەوتننامەی سایكس- پیكۆیە، مەحكومبوونی نەتانیاهوش بە پرەنسیپی سیاسەتی كار و كاردانەوەی داستانی حەوتی ئۆكتۆبەری رۆحكێشەوە، بازنەی كاریگەریی و لێكەوتە بابەتییەكانی جەنگەكەی گەیاندە توركیا و ئەو وڵاتەی وەكو فیكر و سیستم خستە بەردەم هەڕەشەیەكی وجودییەوە. لەبەرئەوەش دەستپێشخەریی باخچەلیی بۆ بەناو چارەسەركردنی كێشەی كورد لە توركیا بەو كتوپڕیی و بەو هەموو رۆمانسییەتەوە هاتە مەیدانەوە.
ئەوەی ئەمڕۆ روودەدات لە ناوچەكەماندا لە باش و خراپ، كارو كاردانەوەی خۆخواردنەوەی مارەكەیە لە كلكەكەیەوە، كە هەنگاو بە هەنگاو بەردەوام دەبێت و ناوەستێت تا خۆی تەواو نەكات. بەو مانایە هەڵە نابێت ئەگەر پێمانوابێت و كۆی پرۆسەكە كۆبكەینەوە لە دەستەواژەی ئەوەی كە ئەمڕۆ شەڕ و خراپە گەیشتووەتە قۆناغێك، کە خۆی خۆی دەخواتەوە و تراژیدیای قەتڵوعامی رۆژانەش دروستی دەكات، ژانی لە دایكبوونی سیستمە نوێیەکەن، هەم لەسەر ئاستی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و هەم لەسەر ئاستی جیهانیش.
لەم بارەیەوە، باسكردنی چارەسەری كێشەی كورد، هەنگاوێكە، گۆڕانكاریی و هاوكێشە نوێیەکانی زادەی حەوتی ئۆكتۆبەر، بابەتییانە، سەپاندویەتی بەسەر هەموو لایەكدا.
ستەمكارانی دوێنێ و بازنە و دارودەستەكانیان دەیانەوێت لەژێر ناوی جیاجیاوە بەناوی چارەسەری، دەرفەتەکە لەدەست كورد بدەن و زەمینەكە لەبارببەن، بەڵام لەبەرئەوەی گۆڕانكارییەكان و هۆكارەكانیشیی مێژووكردن، ناتوانن یەك هەنگاو بۆ دواوەی ببەنەوە، چونكە ئەوە حوكمی مێژووە، كە كورد دێنێتەوە سەر گۆڕەپانی مێژوو، نەك كەسانی دیكە کە دوای سەدان ساڵ لە قەتڵوعام و بزركردن و لە خۆ بێگانەكردن. ئەمەش ئاماژەیەكی گەورەی هەڵوەشانەوەی دەوڵەت و ستاتۆكانی دروستكراوی سیستمی سایكس – پیكۆ و گەیشتنەجێی بوژانەوەی سێیەم و سەرەتای نەمانی زوڵم و ستەمكاریی و هەڵهاتنی خۆری سیستمی دادپەروەریی و سەردەمی برایەتی گەلانە، بۆیە بە ئەگەرێکی زۆرەوە کاتی ئەوە هاتووە بڵێین «پیرۆزە لە كورد و گەلانی برای».
