یەکێتی و پارتە سۆشیال دیموكراتە عەرەبییەكان

بیری سۆشیال دیموكراتەكان بەتەنها قەتیس نەماوە لە ئەوروپادا، بەڵكو باڵی كێشاوەتە سەر تەواوی جیهان، بەتایبەتیش ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست

 یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، رێبازی سۆشیال دیموكراتی وەكو رێبازێك هەڵبژارد، بەهۆی گونجاوی و مرۆڤدۆستانەیی ئامانجەكانییەوە لە سیستمی بەڕێوەبردنی دەوڵەت و ئابووری و بازرگانی و خۆشگوزەرانی كە تیایدا تاکەکانی كۆمەڵگە هەست بە لێپرسراوێتی خۆیان و ئەرك و مافەكانیان دەكەن لە ئازادی، دادپەروەریی كۆمەڵایەتی، یەكسانی و كاری پێكەوەییەوە، بۆ بەڕێوەبردنێکی تەندروستی کۆمەڵگە.
  سۆشیال دیموكراتەكان مێژوویەكی نزیكەی 200ساڵەیان هەیە و خەباتی بێوچانیان کردووە لەسەر هەموو ئاستەكان و دژایەتیش كراون، بەڵام كۆڵنەدانیان بۆ گەشەپێدانی بیرۆكە و رێبازەكەیان خۆشبەختانە ماوەی زیاتر لە 100ساڵە لە ئەوروپادا بۆ ماوەی جیاواز و لە زۆرێکی ئەوروپا، دەسەڵاتیان گرتۆتە دەست، هەمووشی دەگەڕێتەوە بۆ متمانەبوونی جەماوەر و گونجاوی ئامانج و پلانە واقعییەكانیان بۆ خزمەتكردنی كۆمەڵگەکانیان و دووركەوتنەوە لە توندوتیژی و چەقبەستوویی و پیرۆزكردنی  مەركەزیەتی دەوڵەت.
دابەشكردنەوەی خێر و بێری وڵات بۆ هەموان لەسەر بنەمای لێهاتوویی و پێویستییان و پیادەكردنی سیستمی وەرگرتنی باج بە شێوەی هەڵكشان و دواتریش پێدانەوەی بە چین و توێژە جیاوازەكان وەك بیمەی بێكاری و نەخۆشی و خوێندن و خانەنشینی و ...هتد.
ئەمە سەرەڕای گرنگیدانیان بە تەكنۆلۆجیا سەرسوڕهێنەرە زیرەكەكان و گەشەپێدانی بەردەوام و گرنگیدان بە بابەتە ژینگەییەكان وەكو دیاردەی جیهانی و مەترسیدار بۆ ئێستا و ئایندەی تەواوی مرۆڤایەتی.
 هەر لەبەر ئەم هۆكارانە بیری سۆشیال دیموكراتەكان بەتەنها قەتیس نەماوە لە ئەوروپادا، بەڵكو باڵی كێشاوەتە سەر تەواوی جیهان، بەتایبەتیش ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست.
 لە كۆمەڵگە عەرەبی و ئیسلامییەکاندا، چەندین پارتی سیاسیی سۆشیالیست و چەپ و دیموكرات و سۆشیال دیموكرات هەن كە هەموویان كەوتونەتە خولگەی بیری سۆشیال دیموكراتەكان و خۆشەبەختانەش ئەو پارتە سۆشیال دیموكراتە عەرەبی و كوردییانەش ئیلهام و رێنیشاندەریان، پارتە سۆشیال دیموكراتە خاوەن ئەزموونەکانن، وەكو پارتی سۆشیال دیموكراتی سویدی و نەرویجی و دانیماركی و ئەڵمانی و ...هتد.
چەندین رایەڵەی پەیوەندیی سیاسی و حزبی و ئابووری و كۆمەڵایەتییان لە نێواندایە و بوونەتە هۆی گۆڕانكاری لە ئایدیای زۆرێك لە سیاسەتمەداران و رۆشنبیرانی ئەو كۆمەڵگانە.

سوشیال دیموکرات وەک رێباز
لە هەرێمی کوردستان و لەدوای راپەڕینی ئازاری 1991، لە كۆنگرەی یەكەمی خۆیەوە ی.ن.ک، وەك یەكەم پارتی سیاسیی كاریگەر  و خاوەن پێگەی جەماوەریی، رێبازی سۆشیال دیموكراتی كردۆتە شاڕێگەی خەباتی سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتی خۆی.
لەساڵی 2012ەوە ی.ن.ک، بۆتە ئەندامی هەمیشەیی رێكخراوی سوشیالیست ئەنتەرناسیوناڵ، مام جەلال بوو بە یەكێك لە جێگرەكانی سكرتێری گشتی ئەو رێكخراوە گەورە و جیهانییە.

قووڵکردنەوەی پەیوەندییەکان
 یەكێتی مافی خۆیەتی لە چوارچێوەی كاری ئەو رێكخراوەدا لەگەڵ پارت و رێكخراوە چەپ و سۆشیال دیموكراتەكاندا پەیوەندیی ببەستێت و هاوكاریی نێوانیان لەڕووی فكری و سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتییەوە پتەو بكات، چونكە ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، بۆخۆی ناوچەیەكی گەورە و گرنگە و هەمیشە گۆڕانكاریی گەورەشی تیادا روودەدات، بۆیە گرنگە ی.ن.ک، پەیوەندیی ئۆرگانی لەگەڵ ئەو پارت و سەركردە سیاسیانەدا پتەو بكات كە هاوڕان لەگەڵیدا و هەڵگری بنەما و دروشمەكانی سۆشیال دیموكراتن، دواتریش پەیوەندییەكانی لەگەڵ پارتە سۆشیال دیموكراتەكانی جیهان و بەتایبەتیش ئەوروپییە بەهێز و دەسەڵاتدارەكاندا بەهێزتر بكات و سوود لە ئەزموونەکانیان وەربگرێت.
گرنگ پەیوەندییە ناوچەییەكانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانە لەگەڵ پارتە سۆشیال دیموكراتە عەرەبییەكانی ناوچەكەدا، چونكە ئەمانە باكگراوندی یەكێتین و نزیكن لێیەوە لەڕووی كەلتور و مێژوو و تێكەڵاویی كۆمەڵایەتییەوە.
 بۆ ئەمەش پێویستە ی.ن.ک ئەم هەنگاوانە بنێت:
-1 كردنەوەی دەرگای گفتوگۆ لەگەڵ هەموو پارتە سۆشیال دیموكراتەكانی ناوچەكەدا، بۆ پەیداكردنی پشتیوانی بۆ یەكێتی و دواتریش بۆ مەسەلەی كورد لەناو كۆمەڵگە عەرەبییەكاندا.
-2 ئاڵوگۆڕی ئەزموون و شارەزایی فكری و سیاسی و كاری رێكخراوەیی لەنێوان خۆی و ئەو پارت و سەركردە سیاسیانەدا.
-3 ئاڵوگۆڕکردنی سەردانەکان بۆ لای یەکتر.
-4 سازدانی سمیناری سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتی و كاری حزبی و هەڵبژاردن لەنێوان یەكتریدا و ئاشناكردنی كادرانی هەردوولا بە بەرنامە  و كێشەكانی یەكتر.
-5 چاپكردنی ئەدەبیات و فكری سۆشیال دیموكرات، بە زمانی كوردی و عەرەبی و ئاڵوگۆڕكردنی كەلتوری و رۆشنبیری لەنێوان خۆیاندا.
هەموو ئەم هەنگاوانەش بۆ ئەوەیە لەكاتی هاتنە سەر دەسەڵاتی هەریەكە لەو حزب و پارتانە لەوڵاتانی خۆیاندا، یەكێتی دەتوانێت سوودیان لێوەربگرێت بۆ دۆز و دۆخی كورد.
 دواتریش دەكرێت هەموو پارتە سۆشیال دیموكراتەكانی ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست پێكەوە و بەمەبەستی كاری پێكەوەیی و بەهێزبوونیان و دروستكردنی پێگەیەكی دیار لەناو كۆمەڵگەكانی ناوچەكەدا، لە چوارچێوەی رێكخراوێكی ئیقلیمی سۆشیال دیموكراتدا و پەیوەندیەكانیشیان دەچێتە ئاستێكی باڵاترەوە لەگەڵ پارت و سەركردە سیاسییە سۆشیال دیموكراتەكانی جیهان.

لە کۆنگرەکەدا سەرۆک بافڵ هەڵبژێردرا
لە كۆنگرەی پارتە سۆسیالیست و سۆشیال دیموكراتەكانی جیهان و خۆرهەڵاتی ناوین و باكووری ئەفریقادا كە لە رۆژانی 4و5/10/2024 لە شاری سانتیاگۆی پایتەختی چیلی لە ئەمریكای باشوور بەسترا، خۆشبەختانە سەرۆك بافڵ تاڵەبانی وەك یەكێك لە 9 سەرۆكی هاوپەیمانی دیموكراتی هەڵبژێردرا، كەوا بڕیارە لەسەرەتای ساڵی 2025دا یەكەم كۆبوونەوەی ئەنجومەنی سەركردایەتی هاوپەیمانییەكە لە ئەڵمانیا بکرێت. هاوپەیمانیی پارتە پێشكەوتووخوازەكان لە 119 پارتی سۆشیال دیموكرات پێكدێن كە لەساڵی 2013دا دامەزراوە و 30 پارتیان بەشداری دەسەڵاتن لەوڵاتەكانیاندا. 
ی.ن.ک، یەكێكە لە پارتە دامەزرێنەرەكانی ئەم هاوپەیمانییە لەگەڵ سێ پارتی كوردستانیی تردا كە ئەمەش مانای گەورەی هەیە و ئاماژەیە بۆ ئەوەی كە یەكێتی قورسایی لەم رێكخراوەدا هەیە و دەتوانێت ئەم هەلە بقۆزێتەوە بۆ خستنەگەڕی هەوڵ و رۆڵی خۆی، بۆ بەدەستهێنانی پشتگیریی ئەوان لە دۆزی رەوای گەلەکەمان.