باسکردنی رۆڵی سەرۆکە ناوازە کوردەکەی مێژووی رزگاریخوازی کورد لە هەر بۆنە و قۆناغێکی ژیانی سیاسی رۆژانەدا ئەرکی هەر نووسەر و رۆشنبیرێکی کوردە، هەروا ئەرکی هەر سیاسییەکە پێش بڕیاردان و پلاندانان، بە مێژووی ئەو رابەرەدا بچێتەوە و سوود لە هەڵوێستەکانی وەربگرێت بۆ بڕیاری یەکلاکەرەوە.
کاتێک سەرۆک مام جەلال ناوزەدکرا بە پارێزەری سەقامگیری، ئەوکاتە بوو کە توانی کۆنتڕۆڵی هەموو کێشە سەرەکییەکان بکات لە عیراقدا کە گرنگترینیان راگرتنی پەیوەندییەکانی نێوان شیعە و سوننە و کورد و عەرەب بوو کە دەکرا بێ رۆڵی ئەو رابەرە، هەر لەسەرەتای نەمانی رژێمەوە، عیراق ببوایەتە گۆمی خوێن لە ئەنجامی پێکدادانی ئەو پێکهاتانە کە خواستی بەشێک لە خۆرئاواییەکان و وڵاتانی ناوچەکەشی لەسەر بوو، تا ئەم وڵاتە چیدی نەتوانێت مەترسی هەبێت بۆسەر ناوچەکە، بەتایبەتی کە لەسەردەمی سەدامی گۆڕبەگۆڕدا، عیراق مەترسی هەمیشەیی هەبووە بۆ وڵاتانی دراوسێ، ئەویش بە هێرشی تاوانکاری و هەڵگیرساندنی جەنگ بۆ سەر ئێرانی درواسێ و بە ئەمەکی گەلانی عیراق و کوێت، لەوێشەوە بۆ سعودیە.
ئەگەر لێهاتوویی و رۆڵی حەکیمانەی سەرۆک مام جەلال نەبوایە، دەکرا هەموو ئەو کێشە کۆن و نوێیانە سەریان هەڵبدایەتەوە و ماڵوێرانی گەورەی بخوڵقاندبایە لە ناوچەکەدا.
لێرەوە بۆمان دەردەکەوێت کە جێگەدەستی کەسێکی لێهاتوو لە کوێدا بەدەردەکەوێت و گرنگیی هەبووە، بەڵام بەداخەوە لەگەڵ نەخۆشکەوتنی مام جەلال، ئیتر هەموو رێچکەی ئیدارەدانی عیراق، بە هەرێمی کوردستانیشەوە لێکترازا.
ئەمە راستییەکە و لە بواری کۆمەڵایەتییشدا هەر رەنگدانەوەی خۆی هەیە، باوکێک کە دەبێتە گەورەی خێزانێک و دابینکەری بژێوی ژیانی خێزانەکە، تا ئەوکاتە دەتوانێت بە ئەرکی خۆی هەستێت کە توانای جەستەیی و هزری بەکاردەهێنێت، ئیتر لە نەبوونی ئەوە و پەککەوتنی، خێزانەکە تووشی دەیان گرفت دەبێت و ئەگەر جێگرەوەیەکی وەک خۆی نەبێت، ئەوا لادان و لێکترازان چاوەڕوانیانە.
سەرۆک مام جەلال دەوڵەمەند بووە بە بیری چارەسەر
رۆڵی سەرۆک مام جەلال هەروا بە ئاسانی شیکاریی بۆ ناکرێت، پێش هەر شت، تێگەیشتن لەوەی کە بە وتەیەکی سەرۆکێک، ئاژاوەیەک دەخوڵقێت و هەزاران کەس دەبنە قوربانی، لەوەش گرنگتر ئەو وتانەن کە رێگریی دەکات لە نانەوەی ئاژاوەیەکی لەو چەشنە، لەمەیاندا ، ئەگەرچی لە هەندێ شوێن و حاڵەتدا کاتییش بووبێت، گرنگ ئەوەیە پێشگیریی کردووە لە روودانی حاڵەتێکی وەها کە قوربانیی ماددی و گیانیی لێنەکەوێتەوە.
بۆ کەسێکی وەک سەرۆک مام جەلال توانا پێویست بووە، ئەو تا ئەوکاتە توانیویەتی ئەو رۆڵەی خۆی ببینێت کە توانای هزری و جەستەیی هەبووە، بەڵام بە کەمووبوونەوەی ئەوە یان پەککەوتنی، ئیتر نابێت وڵات یان حزبەکە چاوەڕوانی رەحمەت بێت و دەست بەستراو بێت.
بەداخەوە لەگەڵ نەخۆشکەوتنی مام جەلال، هەموو رێچکەکانی ئیدارەدانی عیراق، بە هەرێمی کوردستانیشەوە لێکترازا
وەک کەسایەتییەکی سیاسیی ناسراو دەرکەوت
ئەو خەباتەی کە ئەو سەرکردە مەزنە کردی بە درێژایی ژیانی بۆ بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی مرۆڤایەتیی کوردیی پێشکەوتوو بوو، هەر لەبەر ئەمەش زۆر بەزوویی بووە کەسێکی سیاسیی بەناوبانگ لەسەر ئاستی جیهان و زۆرێک لە سەرۆکەکانی وڵاتان لەگەڵیدا کۆدەبوونەوە، لەبەرئەوە دەبێت وابیربکەینەوە کە درێژەدان بەخەباتی سەرۆک مام جەلال پێش هەرشت، خزمەتکردنی کۆمەڵگە و ئەو حزبەیە کە مام جەلال دامەزرێنەر و بەڕێوەبەری بووە.
سەرکردە سیاسییەکانی ناو یەکێتی دەبێت تا ئەوکاتەی هێزی جەستە و مێشکیان هەیە، رێچکەی مام بگرنە بەر، لە کوێشدا نەخۆش کەوتن، خێرا جێی بهێڵن بۆ کەسێکی تر، چونکە ئەو هەوڵ و خەباتە بەکەسێک دەکرێت کە وزەیەکی تەواوی هەبێت و توانا جەستەیی و هزرییەکانی بخاتە گەڕ.
سەرۆک مام جەلال تا ئەوکاتەی نەخۆشی ناچاری کرد، هەر بەردەوام بوو، لەوسەردەمەشدا کە وەک سەردەمی زێڕین دەناسرێت، زۆرێک لە چەمکەکانی ژیان و بەڕێوەبردن لە عیراق و هەرێم لە قۆناغی هەرە باشدا بوون کە گرنگترینیان ئابووریە، لەو سەردەمەدا دەیان جۆر لە قەرزەکان دەدرا بە هاووڵاتیان، بوژانەوەی بازاڕ، پڕۆژەکان، دروستکردنی جادە و بان و زۆر شتی تر، سەرەڕای ئارامی و سەقامگیریی ئەمنی و سیاسی بەرقەرار بوو.
نەخۆشکەتنی مام جەلال هەلێک بوو بۆ سەرهەڵدانی داعش
بە هاتنی داعش دۆخی ئەم وڵاتە شێوا، سەرۆک مام جەلال نەخۆشکەوتبوو، هەرچی سیاسی ئەم وڵاتە هەیە بە کورد و عەرەب و هەموو پێکهاتەکانی ترەوە نەیانتوانی ببنە ئەو (صمام امان) ەی لە سەرۆک مام جەلال -دا بوو.
هەربۆیەش بەزوویی توانییان دۆخی وڵات و ناوچەکە و جیهانیش بشێوێنن، ئەگەر نەخۆشکەوتنی سەرۆک نەبوایە هەموو ئەو زیانە گیانی و مەعنەوی و ماددیانەمان نەدەدیت کە بەهۆی هاتنی داعشەوە دیتمان و هەزاران شەهیدمان دا.
هەقمان نییە بڵێین: رۆڵی سەرکردەیەکی حەکیمی وەک سەرۆک مام جەلال، جێگەدەستی دیارە و ئێستاش هەرکەس بیەوێت، ئەگەر توانای ئەویشی نەبێت، خۆ دەتوانێت بە شێوازە چارەسەرەییەکانی ئەودا بچێتەوە و بە سوودوەرگرتن لێی، ئەو دۆخە بگەڕێنێتەوە بۆ وڵات کە هەموان ئاواتی پێدەخوازن؟
سەرۆک مام جەلال، تیئۆرەکانی کارکردنی لە مەیدانی خەباتدا جێهێشتووە کە دەکرێت وەک ئەزموون جارێکی تر بۆ تێپەڕاندنی دۆخە قەیراناوییەکان و هەڵوێستە نیشتمانی و نەتەوەییەکان بە سوودوەرگرتن لەگەڵ گونجاندنی لەگەڵ سەردەم و نوێبوونەوە، پێیدا بچینەوە، چونکە تا ئەمڕۆش وێنەی ئەو سەرکردەیە کە هەموو کێشە ئاڵۆزەکانی بە شێوازی جۆراوجۆر چارەسەر دەکرد، نییە و نەبۆتەوە، بەڵام دەکرێت کەسانێک لەسەر هەمان رێبازی مام، یەکێتییەکەی مام و وڵاتیش بگەڕێننەوە سەردەمی سەرەتا و دوای راپەڕین و روخاندنی رژێمی بەعس، گرنگترین هەنگاو دروستکردنی ئەنجومەنی حکوم بوو کە جێگەدەستی مامی پێوە بوو، سەرەتایەک بوو بۆ بەڕێوەبردنی عیراقی دوای بەعس.
ئایا هەقم نییە بۆ جاری دووەم و لەماوەی چەند مانگێکدا جارێکی تر داوام بکەم پەیکەرێک بە بڵندیی دەیان مەتر لەسەر یەکێک لە بەرزاییەکانی سلێمانی بۆ مام جەلال دروست بکرێت و هەموان بە ژێریدا بڕۆین و شایەنی ئەوە بێت و سەر بڵند بکەین تا روخساری ببینین؟
سەرۆک مام جەلال، یەکەم سەرۆکی عیراق، ئاخاوتن بە زمانی کوردی لە کۆبوونەوەی ساڵانەی نەتەوە یەکگرتووەکان
