خودای گەورە لە قورئانی پیرۆزدا دەفەرموێت: (وَيُؤَخِّرْكُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى)) ئایەتێکی پڕ حیکمەت کە یادەوەریی هەموو مرۆڤێک دەخاتەوە بۆ راستیی فەنابوونی هەموو بەدیکراوێک، هەموو شتێک لەم گەردوونەدا کاتێکی دیاریکراوی هەیە، چارەنووسێکی زانراو، کە کۆتایی پێدێت کاتێک خودا ئیزن دەدات.
جێگەی داخە ئەم یاسا گەردوونییە ئێستا بەسەر دامەزراوە خوێندکارییەکانیشماندا جێبەجێ دەکرێت، پێویستە رووناکییەکی بەردەوام بێت بۆ زانست و مەعریفە بۆ نەوەکان، هەرچەندە بەرهەمە فیزیکییەکان رەنگە تەمەنی دیاریکراویان هەبێت، بەڵام دامەزراوە خوێندکارییەکان دەبێت بەردەوام بن و گەشە بکەن، نەک تووشی پیریی پێش کات بن و دوا هەناسەکانیان بدەن.
نموونەی پشتگوێخستنی دامەزراوەیی
ئێستا کۆلێژەکانی خانەقی بە خراپترین قۆناغدا تێدەپەڕن، لەبەرئەوەی پەراوێزخستنێکی سیستماتیک ئەزموون دەکەن، سەرەڕای ئەوەی هەموو مەرجە پێویستەکان بۆ دانپێدانانی فەرمییان تێدایە، هۆکارەکانی ئەم قەیرانەش دەکرێت بەمشێوەیە کورت بکرێنەوە:
1. کەمتەرخەمیی لەلایەن زانکۆی گەرمیانەوە.
2. لاوازیی کارگێڕی زانکۆ: نەبوونی دیدگایەکی ستراتیژ و پلانی پەرەپێدان کە پێویستە بۆ بەهێزکردنی پێگەی کۆلێژەکان.
3. فەوتاندنی دەرفەتە مێژووییەکان: سەرەڕای بوونی سێ کۆلێژ، پێویست بوو کەڵک لەم تایبەتمەندییە وەربگیرێت بۆ دامەزراندنی زانکۆیەکی سەربەخۆ بە ناوی (زانکۆی خانەقی)، کە دەیتوانی پێگەی ئەکادیمیی و کارگێڕیی بەرز بکاتەوە.
4. بە سیاسیکردنی خوێندنی باڵا: چارەنووسی کۆلێژە حکومییەکان بە کۆلێژە ئەهلییەکانی هەرێمەوە بەستراوەتەوە، لەسەر بنەمای مامەڵەکردن بە هەمانشێوە لە نێوان بەغدا و حکومەتی هەرێمدا، کە زیانی بە بەرژەوەندیی خوێندکاران و دامەزراوە خوێندکارییەکان گەیاندووە.
5. نەبوونی کۆلێژی نوێ کە هاوڕێ بێت لەگەڵ پێداویستییەکانی بازاڕی کار و پێشکەوتنە زانستییە جیهانییەکاندا.
دوای تێپەڕبوونی زیاتر لە 18 ساڵ بەسەر دامەزراندنی ئەم کۆلێژانەدا، ئەمڕۆ دەیانبینین خەبات دەکەن بۆ مانەوە، رێژەی وەرگرتن بەشێوەیەکی بێوێنە دابەزیوە، تا ئەو رادەیەی بەشێک لە بەشەکان داخراون بەهۆی نەهاتنی خوێندکارانەوە، ئەمە لە زانستی کارگێڕیدا پێی دەگوترێت (پلانداڕشتن بۆ شکست) کاتێک دامەزراوەکان بێ پەرەپێدان و پشتیوانیی دەهێڵرێنەوە تا دەگەنە قۆناغی رووخان.
کۆلێژەکانی خانەقی بە خراپترین قۆناغدا تێدەپەڕن، لەبەرئەوەی پەراوێزخستنێکی سیستماتیک ئەزموون دەکەن
ئەزموونی زانکۆ جیهانییەکان
سوودمەندە تێڕابمێنین لە ئەزموونی زانکۆ جیهانییەکان کاتێک رووبەڕووی هاوشێوەی ئەم بارودۆخانە بوونەتەوە، کاتێک وەزارەتی خوێندنی باڵای عیراق بڕیاریدا دان بە لقەکانی زانکۆکان لە دەرەوەدا نەنێت، ئەو زانکۆیانە چارەسەری داهێنەرانەیان دۆزییەوە بە پێدانی بڕوانامە بە خوێندکاران لە زانکۆ دایکەکانەوە، بەوەش ئایندەی هەزاران خوێندکاری رزگار کرد، ئەم نموونەیە بەرجەستەکردنی ئەوەیە کە پێی دەوترێت (هونەری مامەڵەکردن لەگەڵ قەیراندا) لە زانستی کارگێڕیدا.
کارگێڕیی، سەرەڕای ئەوەی زانستە و بنەما و تیۆری خۆی هەیە، بەڵام لە ناوەڕۆکدا هونەری مامەڵەکردنە لەگەڵ گۆڕانکارییەکان و بارودۆخە ناکاوەکاندا، کارگێڕیی سەرکەوتوو ئەوەیە کە بتوانێت خۆی لەگەڵ سەختییەکان بگونجێنێت و بیانکات بە دەرفەت بۆ پەرەپێدان و گەشەکردن، نەک ئەوەی رادەستی بەرەنگارییەکان بێت و چاوەڕوانی چارەنووسی سەپێنراو بکات.
بانگەوازی رزگارکردن
کۆلێژەکانی خانەقی ئەمڕۆ لە قۆناغی رزگارکردندان، پێویستییەکی زۆریان هەیە بۆ ئەوەی کەسێک لە تارماییی نەمان رزگاریان بکات. پرسیاری پەلە ئەوەیە: کێ دەبێتە رزگارکەریان؟ ئایا وەزارەتی خوێندنی باڵا؟ یان زانکۆی گەرمیان هەنگاوی جددی دەنێت بۆ رزگارکردنی ئەوەی دەکرێت رزگار بکرێت؟ یان کۆمەڵگەی خۆجێیی و رووناکبیران و ئەکادیمییەکان یەکدەگرن بۆ گەڕاندنەوەی ژیان بۆ ئەم دامەزراوە خوێندکارییانە؟
دیدگایەک بۆ داهاتوو
رزگارکردنی کۆلێژەکانی خانەقی تەنها بەرپرسیارێتییەکی کارگێڕیی نییە، بەڵکو ئەرکێکی نیشتمانیی و ئەخلاقییە بەرامبەر بە نەوەکانی داهاتوو، ئەمە پێویستی بە:
-دەستپێکردنی هەوڵێکی نیشتمانیی فراوان بۆ گەڕاندنەوەی رێز بۆ ئەم کۆلێژانە.
- دامەزراندنی پسپۆڕی زانستیی نوێ، کە هاوڕێی پێداویستییەکانی سەردەم بێت.
- پەرەپێدانی ژێرخان و باشترکردنی کوالێتی خوێندن.
-دروستکردنی هاوبەشیی ستراتیژیی لەگەڵ زانکۆ ناودارەکانی ناوخۆ و جیهاندا.
-بەشداریپێکردنی کۆمەڵگەی خۆجێیی و کەرتی تایبەت لە پشتیوانیکردنی خوێندنی باڵادا.
دواجار کاتی ئەوە هاتووە بە شێوەیەکی جددی بجوڵێین بۆ رزگارکردنی ئەم دامەزراوە خوێندکارییانە لە نەمان و بیانکەینە رووناکییەکی زانستیی، بە زانست و مەعریفە بدرەوشێنەوە، خزمەتی رۆڵەکانی ناوچەکە و سەرتاسەری عیراق و كوردستان بکەن.
