ئاگری نەورۆز لە خانەقین ناکوژێتەوە، مێژوویەک لە خۆڕاگری

خانەقین وەک شارێکی کوردستانی، بە هەموو پێکهاتەکانییەوە، بەرگری لە کوردستانیبوونی خۆی دەکات و پارێزگاری لە ناسنامەی خۆی دەکات. ئاگری نەورۆز لێرە هێمای بەردەوامی و زیندوومانەوەیە

لە ناوچەیەکدا کە مێژوو و ناسنامە تێکەڵ بوون، لە شارێکدا کە بەردی بناغەکەی لەسەر پێکەوەژیانی نەتەوەکان دانراوە، ئاگری نەورۆز هەمیشە وەک هێمایەکی زیندوو دەمێنێتەوە. خانەقین، ئەم شارە کوردستانییە، شایەتی چەندین سەدە خۆڕاگری و بەرخۆدان بووە، لێرەدا ئاگری نەورۆز تەنها بڵێسەیەکی ئاسایی نییە، بەڵکو گڕی ژیانەوەی نەتەوەیەکە کە بە درێژایی مێژوو لەژێر هەڕەشەی سڕینەوەدا بووە. 

ئاگرێک کە نەریتی یەکگرتن دەخوڵقێنێت
خانەقین، ئەم شارە دێرینەی کوردستان، هەموو ساڵێک لە وەرزی بەهاردا شانۆی کردنەوەی ئاگرێکی پڕشکۆیە. ئاگری نەورۆز لێرە بە بەرنامەڕێژییەکی تایبەت و بە بەشداریی هەموو پێکهاتەکان، کورد و عەرەب و تورکمان، موسڵمان و مەسیحی و سابیئە، بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش دەکرێتەوە. 
ئەم بۆنەیە تەنها جەژنێکی نەتەوەیی نییە، بەڵکو دەرفەتێکە بۆ نیشاندانی یەکڕیزی و پێکەوەژیانی هەموو ئەو پێکهاتانەی کە لەم شارەدا دەژین.
لە رۆژی نەورۆزدا، مەیدانی شار دەبێتە شوێنی کۆبوونەوەی هەزاران کەس، لەوێدا ئاڵای کوردستان بە بەرزایی 50 مەتر بەرز دەکرێتەوە و دەبێتە نیشانەیەکی شکۆدار کە لە دوورەوە دەبینرێت. بە هەزاران ئاڵای بچووک لە نێو خەڵکدا دابەش دەکرێت، کە هەر یەکەیان وەک دڵۆپێک لە دەریای خۆشەویستی بۆ نیشتمان، لە دەستی خەڵکدا شەکاوە دەبنەوە.
چەندین گۆرانیبێژ و هونەرمەند لەم رۆژەدا بەشداریی دەکەن و گۆرانی و مۆسیقای نەتەوەیی پێشکەش دەکەن. هەڵپەڕکێی کوردی بە جلوبەرگی رەنگاوڕەنگەوە، دەبێتە بەشێکی سەرەکی لە ئاهەنگەکە. خەڵک بە گەورە و بچووکەوە، ژن و پیاو، کچ و کوڕ، لە دەوری ئاگرەکە کۆدەبنەوە و دەست دەخەنە ناو دەستی یەکتر و هەڵدەپەڕن.
لەم رۆژە پیرۆزەدا، خەڵک یەکتری لە باوەش دەگرن و پیرۆزبایی یەکتری دەکەن: «نەورۆزت پیرۆز بێت، ساڵی نوێت پڕ لە خۆشی و بەرەکەت بێت». ئەم وشانە تەنها دەربڕینی رەسمی نین، بەڵکو دەربڕینی هەستێکی قووڵن بۆ نوێبوونەوە و دەستپێکردنی ژیانێکی نوێ.
ئاگرێک کە لە نێوان دوو بۆنەی پیرۆزدا
ئەمساڵ، نەورۆز کەوتە ناو مانگی پیرۆزی رەمەزان و هاوکات بوو لەگەڵ یادی شەهیدبوونی ئیمام عەلی (سەلامی خودای لێ بێت)، ئەم هاوکاتبوونە بووە هۆی دروستبوونی دۆخێکی تایبەت. هەندێک لایەن، بە بیانووی رێزگرتن لە مانگی رەمەزان و یادی شەهیدبوونی ئیمام عەلی، داوایان کرد کە ئاهەنگی نەورۆز لە خانەقین نەگێڕدرێت.
ئەم بڕیارە، لایەنگرانی خۆی هەبوو، بەڵام زۆربەی خەڵکی خانەقین لەسەر ئەو باوەڕە بوون کە ئاگری نەورۆز نابێت بکوژێتەوە، چونکە ئەم ئاگرە بەشێکە لە مێژوو و ناسنامەی نەتەوەیی. بۆیە بڕیار درا کە ئاگری نەورۆز بە شێوەیەکی رەمزی بکرێتەوە، بە شێوەیەک کە هەم رێز لە بۆنە ئایینییەکان بگیرێت و هەم نەریتی نەتەوەیی بپارێزرێت.
لە رۆژی نەورۆزدا، کەسانێک، کە پشتیان بە هەندێک لایەنی نەیاری مافی نەتەوەیی کورد بەستبوو، هاتنە مەیدانی ئاگرکردنەوەی نەورۆز و هەوڵیاندا ئاژاوە بنێنەوە و رێگە لە کردنەوەی ئاگری نەورۆز بگرن. ئەم کەسانە ویستیان فیتنەیەکی نەتەوەیی و ئایینی دروستبکەن و بەم بۆنەیەوە ئارامی شارەکە تێک بدەن.
ئاگرێک کە بە هەموو هەوڵەکان ناکوژێتەوە
بەڵام مێژووی ئاگری نەورۆز لە خانەقین، مێژووی خۆڕاگری و بەرخۆدانە. ئەم ئاگرە تەنانەت لە سەردەمی رژێمی فاشیستی بەعسیشدا نەکوژایەوە، ئەو کاتەی کە سەدام هەموو توانای خۆی خستەگەڕ بۆ سڕینەوەی ناسنامەی کوردی. لەو سەردەمەدا، کوردەکان بە نهێنی و لە شاخەکاندا ئاگری نەورۆزیان دەکردەوە، وەک نیشانەیەک بۆ بەردەوامبوون لە خەبات.
ئەمڕۆش، هەوڵەکانی کوژاندنەوەی ئاگری نەورۆز لە خانەقین سەرکەوتوو نەبوون. بە پێچەوانەوە، ئەم هەوڵانە بوونە هۆی ئەوەی کە خەڵکی خانەقین زیاتر پابەند بن بە پاراستنی نەریت و کەلتوری خۆیان. ئاگری نەورۆز بە شێوەیەکی شکۆدار کرایەوە و خەڵکی شار بە بچووک و گەورەوە بەشدارییان کرد.
سیاسەتی حەکیمانە و دووربینی یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان لە خانەقین، رۆڵێکی گرنگی گێڕا لە پاراستنی ئارامی شارەکە و رێگەگرتن لە دروستبوونی فیتنە. یەکێتی لە ساڵی 2003 وە، واتە دوای رووخانی رژێمی بەعس، سیاسەتێکی ژیرانەی گرتۆتە بەر بۆ پێکەوەژیانی هەموو پێکهاتەکانی شار، بە بێ جیاوازی ئایینی یان نەتەوەیی.

بڵێسەیەک کە بەردەوام زیندووە
خانەقین، ئەم شارە جوانەی کوردستان، بۆتە نموونەیەک بۆ پێکەوەژیان و ئاشتەوایی. لێرەدا ئاگری نەورۆز تەنها بۆنەیەکی نەتەوەیی نییە، بەڵکو مینبەرێکە بۆ نیشاندانی ئەو یەکگرتنەی کە لە نێو پێکهاتە جیاوازەکانی شاردا هەیە.
ئاگری نەورۆز لە خانەقین ناکوژێتەوە، چونکە ئەم ئاگرە بەشێکە لە گیانی خەڵکەکەی. ئەوەی کە نەیارانی ناسنامەی کوردی تێیناگەن، ئەوەیە کە ئاگری نەورۆز تەنها ئاگرێکی ماددی نییە بۆ سووتاندن، بەڵکو ئاگرێکی رەمزییە کە لە ناخی هەر کوردێکدا دەسووتێت و رووناکی دەداتە رێگای خەبات بۆ مافە رەواکان.
خانەقین وەک شارێکی کوردستانی، بە هەموو پێکهاتەکانییەوە، بەرگری لە کوردستانیبوونی خۆی دەکات و پارێزگاری لە ناسنامەی خۆی دەکات. ئاگری نەورۆز لێرە هێمای بەردەوامی و زیندوومانەوەیە، هێمای سەرکەوتنی ژیان بەسەر مەرگدا، هێمای سەرکەوتنی رووناکی بەسەر تاریکیدا.
ئەم ئاگرە بەردەوام دەمێنێت، چونکە گەلێکی خاوەن ئیرادە پشتیوانی لێدەکات، گەلێک کە باوەڕی بە ئازادی و یەکسانی هەیە. ئاگری نەورۆز لە خانەقین، وەک هەموو شوێنێکی کوردستان، بڵێسەیەکە کە هەرگیز ناکوژێتەوە و هەمیشە رووناکییەکەی بەسەر ستەم و چەوسانەوەدا سەردەکەوێت.