لە لێدواێکیدا، حوسنی موبارەک وتی: الي یتغطه بأمریکان، ینام عریان، بە لەهجەی فوسحای عەرەبیش: الذي یتغطە بالامریکان، ینام عاریآ، واتا ئەوەی خۆی بە ئەمریکییەکان داپۆشێت، بە رووتی دەخەوێت! ئەمە نموونەی زۆرە، تازەترینیشیان، ئۆکرانیا و فلۆدۆمیر زلینیسکییە.
ساڵی 2013 و کاتێک فیکتۆر یانۆکۆڤیتش سەرۆکی ئۆکرانیا کە بەهەڵبژاردن ببووە سەرۆک و بە وتەی چاودێرە ئەوروپییەکان هەڵبژاردنێکی پاک و بێگەرد بوو، لە پەرلەمان ژمارەیەک یاسا و بڕیاری سیاسی و ئابووریی دەرکرا بە مەبەستی بە دوورگرتنی ئۆکرانیا لە یەکێتی ئەوروپا، نەتەوەییە توندڕەوەکان بە پشتگیریی ئەوروپا و ئەمریکا کەوتنە ناڕەزایی دەربڕین و لە مەیدانی ئازادی گردبوونەوەیان رێکخست، ئەم حاڵەتە درێژەی کێشا تا ساڵی 2014 گەیشتە لووتکە.
زیلینسکی خۆی بە ئەمریکا داپۆشیبوو، بەڵام نەیزانی رووت و قووتە و هیچی پێوە نییە!
پێکدادانی نێوان خەڵک و پۆلیس
هاوکات بۆ رێگرتن لە پەرەسەندنی ناڕەزاییەکان و هێورکردنەوەی، پەرلەمان کە زۆرینەی لە حزبەکەی یانۆکۆڤیتش بوو، چەند بڕیارێکی دەرکرد و ئۆپۆزسیۆنیش بە دژە دیموکراسی و مافی مرۆڤ لە قەڵەمیان دا و ئەمەش نارەزاییەکانی توندترکرد و 18ی شوباتی 2014 گەیشتە ئاستی پەلاماردانی هێزەکانی پۆلیس لەلایەن خۆپیشاندەرانەوە و بەپێچەوانەوە، هەروەها پەلاماری دەیان بارەگای دامودەزگا حکومییەکان دراو بارودۆخەکە قوربانی لێکەوتەوە و ئەمەش ئاگری نارەزاییەکانی خۆشترکرد و نەیارانی دەسەڵات چوونە سەر بارەگای پەرلەمان.
22ی شوبات، یانکۆڤیتش دەسەڵاتی جێهێشت. ئەو نارەزایی و گردبوونەوانەی کییڤی پایتەختی ئۆکرانیا، بە شۆڕشی مەیدان و ئینقلابی ئۆکرانیا ناونرا.
دوای ئەوەی یانکۆڤیتش ئۆکرانیای جێهێشت، حکومەتێکی سەر بە ئەمریکا و ئەوروپا هاتە سەرکار، رۆژئاوا مەبەستی بوو حکومەتێک لە کییڤ بێت نزیکی خۆی بێت، تاکو وەک بەربەستێک لە بەرامبەر روسیا بەکاریبهێنێت.
روسیا لە مەبەستی رۆژئاوا گەیشتبوو، بۆیە ساڵی2014 دورگەی کریمیای گرت و خستییە سەر روسیا و ئەمەش ناڕەزایی زۆری لێکەوتەوە.
گرژی و ئاڵۆزییەکانی نێوان روسیا و ئۆکرانیا، رۆژ بە رۆژ پەرەی دەسەند و کاتێک حکومەتی ئۆکرانیا زمانی روسیی قەدەغە کرد و پەلاماری ئەو ناوچانەی دا کە زۆرینەی روسیین، ئاگرەکە خۆشتر بوو.
دژایەتیکردنی روسیا مەبەستی سەرەکییان بوو
ئاڵۆزییەکانی ئۆکرانیا کە لە بنەڕەتدا بۆ دژایەتی روسیا بوو، دواتریش بە شەڕ کۆتاییهات، دەستی باڵای ئەمریکای تیا بوو.
تۆماس ماس، کۆنگرێسمانی حزبی کۆماریی ئەمریکا لە دیدارێکی تەلەڤزیۆنیدا لە 5/12/2023 ئەمریکا هاوکار بوو لە روخانی حکومەتەکەی یانکۆڤیتش کە بە هەڵبژاردن پێکهاتبوو.
بەڵگە زۆرن لەسەر دەست تێوەردانی ئەمریکا لە ئۆکرانیا. جۆن ماکێنی سیناتۆری کۆمارییەکان و ئەندامی لیژنەی بەرگری، لەکاتی خۆپیشاندانەکانی مەیدانی ئازادی لە کییڤ، بۆ دەربڕینی پشتگیریی بۆ چالاکوانەکان، سەردانی مەیدانەکەی کرد و لەگەڵ سەرکردایەتیی ئۆپۆزسیۆن کە هاوئاوازی رۆژاوا بوون لە دژی روسیا، نانی ئێوارەی خوارد کە لە نێویاندا سەرۆک و ئەندامی حزبی سفۆدای راستڕەوی توندڕەو هەبوو.
دواتریش لەگەڵ ئیلیچ سەرۆکی حزبی سفۆدا چووە سەر شانۆکەی مەیدان بۆ دەربڕینی پشتگیری.
پشتگیریی راستەوخۆی خۆپیشاندەران
لەم هەڵوێستەش ئاشکراتر، ڤیکتۆریا نۆلاندی یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا بۆ کاروباری ئەوروپا و ئۆراسیا، سێ جار لە کاتی خۆپیشاندان و ئاڵۆزییەکاندا سەردانی کییڤی کرد و لەیەکێک لەو سەردانانەدا بۆ مەیدان، کێکی بەسەر بەشداربووانی خۆپیشانەکاندا دابەشکرد.
لەوەش ئاڵۆزتر و دیارتر، ئاشکراکردنی ئەو پەیوەندییە تەلەفۆنییەی نێوان نۆلاند و باڵێۆزی ئەمریکا لە ئۆکرانیا، جیۆڤانی بیات بوو لە لایەن هەواڵگریی روسیاوە کە تیایدا هەردوو لا قسە لەسەر ئەو ناوانە دەکەن کە دەکرێت ببنە جێگرەوەی حوکمی یانکۆڤیتش و لە نێویاندا ناوی ئارسین یانتشۆک دەهێنن کە دواتر دەبێتە سەرۆک وەزیرانی ئۆکرانیا. ئەو ئاڵۆزی و ململانێ توندەی دروست بوو، ئەمریکا و ئەوروپا رۆڵی بەرچاویان تیایدا هەبوو لە 2014، بووە هۆی هەڵگیرسانی جەنگێک کە بە گرتنی دورگەی کرێمیا دەستیپێکرد و درێژەی کێشا تا گەیشتە ئەو جەنگەی ئێستا هەیە و روسیا ناوی ناوە پرۆسەی تایبەت و رۆژئاوا پێی دەڵێن جەنگی روسیا و ئۆکرانیا و راستییەکەشی جەنگی روسیا و ناتۆیە بە سەرۆکایەتی ئەمریکا.
ئۆکرانیایان کردە شانۆی یەکلاکەرەوە
بەداخەوە ئەمریکا و ئەوروپا ئۆکرانیایان وەک بەرەیەکی پێشەوەی جەنگی خۆیان لە بەرامبەر روسیا بەکارهێنا، زلنیسکیش بە هەموو توانای خۆیەوە ویستی ئەوانی جێبەجیکرد، لەکاتێکدا لە سەرەتاکانی جەنگەکە ئومێدی راگرتنی هەبوو، یەکەم کۆبوونەوەی هاوبەشیش کرا، بەڵام ئەمریکا بە سەرۆکایەتی جۆ بایدن کە بە قسەی ترەمپ 350 ملیار دۆلاری وەک هاوکاریی دارایی و چەک و تەقەمەنی و پێداویستی تر پێشکەش بە ئۆکرانیا کردووە، نەیهێشت هەر لەسەرەتاوە ئاگری ئەو جەنگە بکوژێتەوە و بەردەوام ئاگرەکەی خۆش دەکرد.
تا سەرەنجام دۆناڵد ترەمپ، جارێکی تر گەڕایەوە کۆشکی سپی بە بەڵێنی راگرتنی شەری ئۆکرانیاوە و هەر زوو پەیوەندیی بە فلادیمیر پوتنی سەرۆکی روسیاوە کرد و لەسەر دیدار رێککەوتن، هەم بۆ کۆتاییهێنان بە جەنگ، هەم بۆ رێکخستنەوەی سەرلەنوێی پەیوەندییە دیپلۆماسی و سیاسی و ئابووریی و سەربازییەکانی هەردوولا.
پاش ئەوە فلۆدیمیر زیلینسکیی سەرۆکی ئۆکرانیا، بەمەبەستی دیدار و گفتوگۆ لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ، سەردانی کۆشکی سپی کرد، بەهۆی جیاوازیی بۆچوون و لێک حاڵی نەبوونەوە، گرژیی لە نێوان ترەمپ و زلنسکی دروستبوو، بە قسەی کەسانی ئاگادار لە کۆشکی سپی، ترەمپ، زلینیسکی دەرکردووە.
ئەم هەڵوێست گۆڕینەی ئەمریکا لەبەرامبەر ئۆکرانیا، دونیای حەپەساند! بەڵام راستییەکە ئەوەیە، ئەمریکا بەرژەوەندیی خۆی لەسەروو هەموو کەس و لایەن و گروپ و وڵاتێکەوە دەبینێ، وەک قسەکەی حوسنی موبارەک، زیلینسکی خۆی بە ئەمریکا داپۆشیبوو، بەڵام نەیزانی رووت و قووتە و هیچی پێوە نییە!.
خۆپیشاندانی ناڕەزایی لە دژی فیکتۆر یانۆکۆڤیتش سەرۆکی ئوکرانیا ساڵی 2014
