راپەڕینی ساڵی 1991ی باشووری كوردستان بەسەر رژێمی بەعسی فاشیدا، رەدفیعلی كورد بوو بەرامبەر بە زوڵم و زۆری حكومەتی ئەوكاتی عیراق بەرامبەر بە گەلەكەمان، هەر لە ئەنفال و كیمیابارانی هەڵەبجە و گرتن و ئەشكەنجەدان و لە سێدارەدانی رۆڵەكانی كورد، بە رزگاركردنی كەركوكیش، راپەڕین تاجی لەسەر ناو سەركەوتنی تەواو راگەیەنرا، ئازادكردنی شارەكەش كوردستانی بوونی كەركوكی بۆ هەموو لایەك سەلماند.
رزگاركردنی شارەكەش خۆی لە خۆیدا، ئەگەر شۆكێكی گەورەو بڕوا پێنەكراو بوو بۆ بەعس، ئەوا بۆ كوردیش سەركەوتنی هەرە گەورە بوو، بەو پێیەی ئەو شارە سیمبولێكی كوردستانییە و چەقی ئەو ناوچانەش بوو كە رژێم دەیویست بەتەواوی تەعریبی بكات.
سەركردایەتی كوردیش كە خۆی لەبەرەی كوردستانیدا دەبینیەوە، هەر لەسەرەتای دانانی پلانی راپەڕین، هەموو هەوڵەكانی خستبۆوە گەڕ بۆ ئەوەی كەركوك لەدوا ویستگەی راپەڕیندا ئازاد و رزگار بكرێت، ئەوە بوو دوای سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگە و جەماوەری راپەڕیو لە سەرجەم شار و شارۆچكەكانی كوردستان، هەموو قورسایی بۆ رزگاركردنی قودسی كوردستان دانرا، لەكاتێكدا رژێمی بەعس هەموو هەوڵەكانی خستبووە گەڕ بۆ رێگرتن لە كەوتنی شارەكە بەدەستی پێشمەرگەو خەڵكەوە.
ئەوە بوو بەعس لەناو كەركوكدا هێزێكی بێ شووماری سوپا و دەزگا ئەمنییەكان كۆكردەوەو لەناو شار و دەوروبەری شارەكەشدا بڵاوەی پێكردن، ئەمە چ جای ئەوەی نزیكەی 25 هەزار گەنجی گەڕەكە كوردییەكانیشی لە مەنع تەجولدا راپێچی زیندان كرد، بارودۆخێكی زۆر ناخۆشی لەناو شارەكەشدا دروست كرد، بۆ ترساندنی خەڵكی شار و بۆ ئەوەی بیر لە راپەڕین نەكەنەوە، بەڵام هیچ لەو هەوڵ و جوڵەیە دادی بەعسی نەداو، هێزی پێشمەرگە و خەڵكی راپەڕیوی سەرجەم شاروشارۆچكەكانی كوردستان، لەدەوروبەری كەركوك جێگیربوون و ئابڵوقەی هێزەكانی بەعسیان لەناو شارەكە دا.
دوای تەواوكردنی ئامادەكارییەكانی هێزی پێشمەرگە، لە 20ی ئادار 1991 و رۆژی نەورۆزدا هێزی پێشمەرگەو خەڵكی راپەڕیوی كوردستان، لەهەموو بەرەكانەوە هاتنە ناو شار و شانە نوستووەكانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانیش چوونە پاڵیان، هەڵیانكوتایە سەر دام و دەزگا داپڵوسێنەرەكانی بەعس، یەك لەدوای یەك مونەزمەو بنكە سەربازی و ئەمنییەكان و هەروەها فەیلەقیش ئازاد كران، ئەوەش بەخوێنی دەیان شەهید و برینداربوونی دەیان پێشمەرگەو خەڵكی راپەڕیو، بەڵام ژمارەیەكی زۆری ئەندامی دەزگا ئەمنییەكان و پیاوانی بەعس لەناو شاردا كوژران.
بە كردنەوەی ئاگری نەورۆزیش لەسەر شوێنە دیارەكانی ناو شار، سەركەوتنی راپەڕینی كوردستان بە ئازادكردنی كەركوك راگەیەنرا.
