ئەدەب – سێبەر و سایە

ره‌هبه‌ر سه‌ید برایم* حه‌زره‌تی‌ حاجی‌ قادری‌ كۆیی دیاره‌ ڕابه‌ر وبزوێنه‌ری‌ بیری‌ نه‌ته‌وایه‌تیی كورده‌ شیعره‌كانی‌ ده‌لیل وبورهانه‌، بۆ سه‌لماندنی‌ كۆییایه‌تی‌ وكوردایه‌تی‌ وهه‌ر بوارێكی‌ كه‌ لێی‌ ده‌كۆڵیه‌وه‌ ڕوونه‌ وه‌ك خۆی‌ ده‌فه‌رمووێ‌ (له‌ كوردان غه‌یری‌ حاجی‌ وشێخی‌ خانی‌، ئه‌ساسی‌ نه‌زمی‌ كوردی‌ دانه‌ناوه‌) شیعره‌ ئاگرینه‌كانی‌ حه‌زره‌تی‌ حاجی‌ له‌ كووره‌ی‌ پڕ گڕی‌ ده‌روونیه‌وه‌ هه‌ڵگیرساون بۆیه‌ هاوار وسوتان وپه‌رۆشی‌ بۆ كورد وكوردستان گه‌ش ودره‌وشاوه‌یه‌، وه‌ نه‌بێ‌ ...

ژینۆ عه‌بدوڵڵا له‌ سیمینارێكی تایبه‌تدا شاعیرو هونه‌رمه‌ندو رۆژنامه‌نوس شه‌وقی عه‌بدولئه‌میر كه‌ بۆ مامۆستایان و خوێندكارانی زانكۆی سلێمانی پێشكه‌شی‌ كرد، رۆژی ٢٢/٤/٢٠١٩ له‌ هۆڵی كۆنگرێس له‌ سه‌رۆكایه‌تی زانكۆی سلێمانی شه‌وقی عه‌بدولئه‌میر پاش خۆناساندنی خۆی و پێشكه‌ش كردنی ژیاننامه‌ی(ئۆتۆ بایو گرافی) چووه‌ ناو بابه‌تی شیعر نووسین و پاشان ژیانی له‌ فه‌ره‌نساو كاركردنی له‌ یونسكۆ،دیاره‌ شاره‌زاییه‌كی باشی له‌ بواری مه‌ختوتات و ده‌ستنووسی و ...

ئا : ئازاد مه‌عروف 21 تاكڕه‌و (هێڵ) به‌ بۆچونی ( هۆمیرۆس ) دروستكارو ڕاستگۆ جیاوازی له‌گه‌ڵ درۆزندا هه‌یه‌ , نه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌ هه‌ردوكیان یه‌ك واتا بگه‌یه‌نن. زیره‌كی و فێركاریش له‌ ئه‌ده‌ب و هونه‌ر له‌ هۆشیاری و داناییه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ ده‌گرێت ئه‌گه‌ر زیاتر نه‌بێت یه‌كسانه‌ به‌ڕامیاریداری هۆشیاری تێگه‌یشتو و. بوونی زانستی ژمێریاری له‌ هونه‌رمه‌ندو ڕامیاریدار ده‌وو پێكهاته‌ی جیاوازی ناوه‌كی و ده‌ره‌كین. هه‌رچی ...

پێشەوا کاکەیی بەشی دەیەم بە دڵێکی پڕ ماندووی ڕۆژگارەوە، کە لە دوێنێوە ئەمن هاتوومەتە ئەوێ شیرازەی، دەبەر خۆمەوە هەر دەڵێم، ئەرێ فەتانە پێت وابێت یەکەم وشەی ئی دەمن چی بێ، کە شادی لەمەڕ ئێوەی نەوێ، بۆیە پێش هەموو شتێک، وەک جاران هەردەم سڵاوە…ڕاستە کەنەفتم بە دەست ڕۆژگارەوە، دوو پرس هەمیشە دێنە نێو باسەوە، دونیا تامی ژیان و نۆشینی مەرگە، لێ ...

عزیز حكیمی گابریل گارسیا ماركیز: گابریل گارسیا ماركیز، نووسه‌ری ناوداری كۆڵۆمبیایی، داهێنه‌ری ریالیزمی جادوویی نییه‌ له‌ چیرۆك و رۆماندا، به‌ڵام ته‌قریبه‌ن هه‌موو به‌رهه‌مه‌كانی خۆی به‌م ژانره‌ نووسیوه‌. گه‌لێ نووسه‌ر له‌ ئه‌مریكای لاتین و باقی وڵاته‌كانی تر به‌م ژانره‌ به‌رهه‌مه‌كانی خۆیان نووسیوه‌ و پێی ده‌نووسن. به‌ڵام ئه‌وه‌ی ماركیز له‌ نووسه‌رانی تر جیاده‌كاته‌وه‌، په‌یوه‌ستبوون و قووڵایی ریالیزمی جادووییه‌ له‌ به‌رهه‌مه‌كانیدا. به‌ شێوه‌یه‌ك ...

خانی حه‌مه‌ڕه‌ش رۆمانی (پیاوه‌كان به‌ خه‌ونیش نه‌گه‌ڕانه‌وه‌)ی مه‌حمود نه‌جمه‌دین له‌گه‌ڵ بڵاوبوونه‌وه‌یدا قسه‌ و باسێكی زۆری هێنایه‌ سه‌ر لاپه‌ڕه‌ی رۆژنامه‌ ئه‌ده‌بیه‌كان و تۆڕه‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان، له‌ نێوان ره‌خنه‌گران و خوێنه‌راندا چه‌ندین باس و بۆچوونی جیاواز و فره‌ ره‌هه‌ندی دروستكرد. له‌ راستیدا دروستبوونی ئه‌و هه‌موو قسه‌وباسه‌ له‌ كرۆكدا یه‌ك واتای هه‌یه‌ ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌، كه‌ ئه‌و رۆمانه‌ سه‌ركه‌وتوو بووه‌ و ئامانجی خۆی پێكاوه‌. ئه‌و ...

عه‌بدولموته‌لیب عه‌بدوڵڵا شیعری لیریكی ته‌عبیر له‌ بیركردنه‌وه‌ی كه‌سی و سۆزه‌كانی ده‌كات، له‌ زمانی ستانداردی خه‌ڵكییه‌وه‌ نزیكه‌. ده‌توانم بڵێم شیعری (ژیلا حوسێنی 1964-1996) ده‌كه‌وێته‌ نێوان سۆزگه‌رایی و ئاوازگه‌راییه‌وه‌ و هه‌موو ئه‌وانه‌ش كاریگه‌ری ده‌روونی شاعیر به‌ڕێوه‌یان ده‌بات! به‌ دیوه‌كه‌ی دیكه‌ جیاكاری شیعری ژیلا حوسێنی له‌ پله‌ به‌رزه‌كانی (دراماییبوون) و به‌رجه‌سته‌كردنی (ده‌نگی كه‌سی)دا ده‌بینرێت! ئه‌گه‌رچی ئه‌وه‌ی دووه‌میان خه‌سڵه‌تێكه‌ له‌ خه‌سڵه‌ته‌كانی شیعری لیریكی، به‌ڵام ...

جه‌مال نوری غه‌ریب پایز ئه‌و وه‌رزه‌یه‌ له‌ هه‌رسێ وه‌رزه‌كه‌ی تر به‌دبه‌ختتره‌، قه‌ده‌ری ئه‌م وه‌رزه‌، قه‌ده‌رێكی ناوازه‌یه‌، به‌هۆی ده‌ستپێكییه‌وه‌ سروشت ره‌نگی ده‌گۆڕێ و دره‌خت به‌ره‌و ڕووتبوونه‌وه‌ ده‌چێ، دواتر خودی پایز خۆی به‌ ته‌نیا ده‌مێنێته‌وه‌. پایز، له‌ دیگای شاعیراندا جوانترین وه‌رزه‌ بۆ وێناكردنی ئه‌تمۆسفیرێكی رۆمانسیانه‌ی خه‌یاڵ و پانتایی فه‌نتازیا بۆ روئیای شاعیران له‌ به‌كارهێنانی له‌ زمان و ده‌قدا، زۆر له‌ شاعیران، تێڕوانینێكی ...

سواره‌ نه‌جمه‌دین پێنج رۆژ بوو كه‌س هه‌واڵی نه‌جمه‌دین مه‌لای نه‌ده‌زانی. گۆران له‌ به‌غدادوه‌ هاتبووه‌وه‌ سه‌رێك له‌ خزمان و دۆستان بدات و بۆ نه‌شتره‌ێكی تر بچێته‌ مۆسكۆ، ئه‌وه‌ی پیاوكوژی پاره‌ وه‌رگر(1) له‌ به‌غداد بۆ نه‌خۆشییه‌كه‌یان كردبوو، هیچ جێی نه‌گرتبوو، هاته‌ چاپخانه‌كه‌ و نه‌جمه‌دینی نه‌بینی. حه‌مه‌بۆر هه‌ر جرت و فرتی بوو، ده‌یوت جه‌واڵێك قسه‌م(2) لایه‌تی و ناشێت ته‌واوی نه‌كردبێت و ته‌شریفی بردبێته‌ ...

كاوه‌ حاجی عزیز زۆر ئه‌سته‌مه‌ بته‌وێت له‌سه‌ر مه‌رگی شاعیر و هاوڕێیه‌كت بدوێیت، وه‌ك ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ بیخه‌یته‌ڕوو، ده‌ ساڵیش بۆ خۆی كه‌م نییه‌، له‌ (26/4/2009)ه‌وه‌ مه‌رگ شاعیرێكی پڕ هه‌ست و خاوه‌ن ئه‌زموون و یه‌كجار پڕ سۆزی لێ ونكردووین، نووسین و یادگاری له‌سه‌ر به‌رهه‌مه‌كانی نه‌ كارێكی ئاسان و بێ گرێ وگۆڵه‌ نه‌ پیاسه‌یه‌كی كورتی ئێوارانی باخچه‌ی گشتی و شه‌قامی سالمه‌. ده‌كرێت له‌ ...