ئەدەب و هونەر

ره‌وه‌ز جه‌بار دوای هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی یه‌كێتی سۆڤیه‌ت، دۆخی ئه‌و وڵاتانه‌ی كه‌ سه‌ر به‌ یه‌كێتی سۆڤیه‌ت بوون تووشی گه‌لێك كێشه‌ و نه‌هامه‌تی و هه‌ژاری بوون. ئه‌و له‌ یه‌كترازن و هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌یه‌. شه‌ڕ و برسێتی بۆ هێنان. ئه‌گه‌ر بۆ نه‌ته‌وه‌كانی دیكه‌ی سۆڤیه‌ت جارێك به‌دبه‌ختی و شه‌ڕ و ماڵوێرانی بووبێ بۆ نه‌ته‌وه‌ی كورد دووجار به‌دبه‌ختی بووه‌. چونكه‌ له‌ دوای هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی سۆڤیه‌تیش ئه‌و كوردانه‌ی كه‌ ده‌سه‌ڵاتی ...

لە فەرەنسییەوە: واسینی الاعرج لە عەرەبییەوە: ڤینۆس فایەق لایەنی سەرنجڕاکێشی ئەدەبی نامەگۆڕینەوە لەوەدایە ئەو نامانە لە نێوان دوو کەسایەتی ناوداری بوارەکانی داهێناندا ئاڵوگۆڕکراون کە کاریگەریان لە ژیانی ئەدەبی کۆمەڵگەکەیاندا هەبووە، بۆیە لە خانەی «ئەدەبی نامەگۆڕینەوە» پۆلین دەکرێن و پاشان لێکۆڵینەوە و توێژینەوەیان لەسەر دەکرێ، وەکو بەرهەمێکی ئەدەبی بەقیمەت لێیان دەڕوانرێ، زۆر لە شارەزایانی بوارە جیاجیاکانی ئەدەب بایەخی پێدەدەن. لە رێی ...

تارا فارس له‌سه‌ر تاقی په‌نجه‌ره‌كه‌ دانیشتووم، له‌و بارانه‌ ده‌ڕوانم كه‌ نم نم ده‌بارێت و جار جار ناڵه‌ و گرمه‌ی هه‌وره‌كانیش له‌گه‌ڵ خۆی دێنێت. دڵۆپه‌كانی بارانه‌كه‌ نم نم وه‌ك فرمێسكه‌كانی من دێنه‌ خواره‌وه‌، هاوكات خالقیش له‌ رادیۆكه‌وه‌ به‌ سۆزێك كه‌ دڵ ئه‌توێنێته‌وه‌ (نه‌سیمه‌كه‌ی ساردی پایزی چ بێڕه‌حمی چ دڵبه‌ری) ده‌چڕێت. گوێ رادێرن بۆ ده‌نگی خالقی و سه‌دای هه‌وره‌گرمه‌، زیاتر و زیاتر ...

ئه‌و پیاوه‌ی به‌ گیتاره‌كه‌یه‌وه‌ دنیای سه‌رسام كرد. پاكۆ دی لوسیا گیتارژه‌نی ناوداری جیهان، موزیكژه‌نێك هه‌موو ته‌مه‌نی بۆ گیتار ته‌رخان كرد. هونه‌رمه‌ندێك كه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی ناوه‌نده‌ ئه‌كادیمییه‌كاندا هونه‌ری خوێندووه‌، ئه‌و له‌ ته‌مه‌نی یانزه‌ ساڵیدا له‌ خوێندن دووركه‌وتۆته‌وه‌ و ده‌ستی به‌ خوێندنی موزیك كردووه‌. ئه‌وه‌ی ئه‌وی سه‌رخست و گه‌یاندییه‌ لووتكه‌ی ناوبانگ و داهێنان ئه‌و به‌هره‌ و خولیایه‌ی بووه‌ بۆ موزیك و گیتارژه‌نین. ...

ئه‌مبرتۆ ئیكۆ (1932-2016) له‌و كه‌سانه‌ بوو له‌ پاڵ فه‌لسه‌فه‌دا بایه‌خی به‌ ئه‌ده‌بی داهێنه‌رانه‌ش ده‌دا. وه‌كو له‌ ژیاننامه‌كه‌یدا باسكراوه‌ پسپۆڕی سه‌ده‌كانی ناوه‌ڕاست و رۆماننووس و ره‌خنه‌گر و مامۆستای زانكۆ بوو. خاوه‌نی چه‌ندان كتێبی زانستی و لێكۆڵینه‌وه‌ و حه‌وت رۆمان و سه‌دان وتاره‌. به‌رهه‌مه‌كانی بۆ چه‌ندان زمان ته‌رجه‌مه‌كراون و بڵاوكراونه‌ته‌وه‌. سه‌باره‌ت به‌ هونه‌ر و ئه‌ده‌ب بیروبۆچوونی خۆی هه‌یه‌، له‌وانیش گێڕانه‌وه‌ كه‌ بیروڕای ...

ئەم كتێبە»مردی از درخت سیب – ابراهیم احمد – بلە» لێكۆڵینەوەیەكی چیرۆكنووسی رۆژهەڵاتی كوردستان محەمەد تۆفیق موشیرپەنایییە. ئەم كتێبە هەوڵ و تەقەلای ئەو چیرۆكنووسەی رۆژهەڵاتە لە بارەی نووسەر و سیاسەتمەدار و شۆڕشگێڕ برایم ئەحمەدەوە. كە بەداخەوە تاوەكو ئەمڕۆ كتێبەكە چاپ نەبووە. بەهۆی ئەوەی كە كتێبخانەی فارسی كەمتر كار لەسەر ئەدەبیاتی كوردی دەكەن. نووسەری كورد لە كتێبخانەی فارسیدا بە پێ پێوست ...

رەوەز جەبار له‌ جیهانی سینه‌مادا زۆرجار ده‌رهێنه‌ره‌كانی په‌نا بۆ رۆمانێك ده‌به‌ن تا بیكه‌ن به‌ فیلم. زۆرجار ئه‌م ده‌رهێنه‌رانه‌ رێك وه‌ك رۆمانه‌كه‌ كاری ده‌رهێنان بۆ فیلمه‌كه‌ ده‌كه‌ن. هه‌ندێك ده‌رهێنه‌ریش هه‌ن ده‌ستكاری بابه‌تی رۆمانه‌كه‌ ده‌كه‌ن. نایانه‌وێت به‌هه‌مان شێوه‌ی رۆمانه‌كه‌ فیلمه‌كه‌ به‌رهه‌م بهینن. زۆر كه‌سیش هه‌ن پێیانوایه‌ له‌بری ئه‌وه‌ی سێ رۆژ سه‌رقاڵی خوێندنه‌وه‌ی رۆمانێك بن ده‌چن سه‌یری فیلمی ئه‌و رۆمانه‌ ده‌كه‌ن، كه‌ كاره‌كه‌یان ...

فەرهاد چۆمانی كێرت ڤۆنێگات رۆماننووسێكی ناوداری ئه‌‌مریكاییه‌. له‌ 11- 11ی 1922 له‌دایكبووه‌ و ساڵی 2007 كۆچی دوایی كردووه‌. له‌ ماوه‌ی ساڵانی نووسینی خۆیدا (50 ساڵ) چوارده‌ رۆمان، سی كۆمه‌ڵه‌ چیرۆك و پێنج شانۆنامه‌ و پێنج كتێبی دیكه‌ی بڵاوكردوونه‌ته‌وه‌. كێرت بۆ ئه‌وه‌ی وه‌ك خۆبه‌خشێك به‌شداری له‌ شه‌ڕی دووه‌می جیهانیدا بكات ده‌چێته‌ ریزی سوپاوه‌. دوای راهێنانێكی چڕوپڕ ده‌نێردرێته‌ به‌ره‌كانی شه‌ڕ له‌گه‌ڵ نازییه‌كان، ...

خه‌لیل عه‌لی ئه‌و كاته‌ی میلله‌تی كورد له‌ نائومێدیدا ده‌ژیا و سك خاڵی و میلله‌تیش چه‌وساوه‌ به ‌ده‌ستی زاڵمانەوە، رۆژه‌ ناخۆشه‌كانی ژیانی ده‌ژماردن، ئه‌و رۆژه‌ كوڕێك له‌ رادیۆی تاران ده‌ركه‌وت و هه‌موو ئه‌و تروسكانه‌ی كۆكرده‌وه‌ و ئاڕاسته‌ی كوردستانی كردن، به‌ڵام مخابن به ‌هۆی ئه‌وه‌ی گه‌نجی كورد نه‌خوێنده‌وار و گیرفان خاڵی بوون، نه‌یده‌توانی سنووری جوگرافی نیشته‌جێبوونی خۆی جێبهێڵێت و سنووره‌كانی تر ببڕێت، ...

لە فەرەنسییەوە: واسینی الاعرج لە عەرەبییەوە: ڤینۆس فایەق   ئەم نامانە ئاسایی نین، نامەگۆڕینەوەی نێوان دوو کەسایەتی بەناوبانگی بواری ئەدەب و هونەرن، پاراستنی نامەکان و دواتر بڵاوکردنەوەیان، دەبێتە بەشێک لە سامانێکی ئەدەبی و هونەری، ئەوەش چەند رەهەندێکی هەیە. یەکەم: بەهای ئەدەبی ئەو نامانە بۆ هەوادارانی کامۆ و ماریا کازاریس، دووەم: بە خەسڵەتێکی ئەو کۆمەڵگەیە ئاشنامان دەکەن، لە جیاتی نەفرەت رێز ...