ئەدەب – سێبەر و سایە

محه‌مه‌د كه‌ریم 1-2 ئاتیلا دواهه‌مین عاشق، یه‌كه‌م رۆمانی نووسه‌ر و پێشمه‌رگه‌ی دێرێن سه‌ردار عه‌بدوڵڵایه‌، له‌ دووتوێی (486) لاپه‌ڕه‌ی (24X14.5)دا له‌ ده‌زگای بڵاوكه‌ره‌وه‌ی (نوفل) ئه‌مساڵ (2019) به‌ زمانی عه‌ره‌بی چاپكراوه‌. دوای خوێندنه‌وه‌ی حه‌زم كرد له‌ چه‌ند روویه‌كه‌وه‌ قسه‌ له‌سه‌ر ئه‌م رۆمانه‌ بكه‌م، كه‌ یه‌كه‌م ئه‌زموونی بڵاوكراوه‌ی نووسه‌ره‌ وه‌كو رۆمان. *بۆچی به‌ زمانی عه‌ره‌بی؟ ده‌شێ كه‌سانێك هه‌بن به‌ر له‌ هه‌موو شتێك بپرسن ...

عه‌زیز مه‌حمود پوور بۆ یه‌كه‌مجار هێمن له‌ تشرینی یه‌كه‌می ساڵی 1944 له‌ گۆڤاری ژماره‌ 2ی «نیشتمان»، كه‌ بیری كۆمه‌ڵه‌ی «ژ.ك»ی تێدا بڵاوده‌كرایه‌وه‌، وه‌ك نووسه‌ر سه‌رهه‌ڵده‌دا. ئه‌و نووسراو و شیعرانه‌ی كه‌ له‌ ماوه‌ی نۆ ژماره‌ی «نیشتمان»دا بڵاوده‌بنه‌وه‌ له‌چاو نووسراو و شیعره‌كانی دواتری كه‌ پێگه‌ی هێمن وه‌ك ده‌نگێكی زوڵاڵی شیعری و ته‌نانه‌ت نه‌سری كوردیش جێگیر ده‌كه‌ن، لاواز و ته‌نانه‌ت ناكامڵن. به‌ڵام هه‌ر ...

حسێن عارف ئەم چیرۆکەی مامۆستا حسێن عارف بە مەنەلۆجی راستەخۆ و ناڕاستەوخۆ نووسراوە، وەکو ئەزموونێکی سەرکەوتووی چیرۆکنووسین پێمان باش بوو دووبارە بڵاوی بکەینەوە. ئەدەب و هونەر {ئه‌مڕۆ رووی خۆشه‌. زه‌رده‌خه‌نه‌ی له‌ لێو هه‌ڵده‌وه‌رێ. فرسه‌ته‌. له‌ كیس خۆتی مه‌ده.‌ ره‌نگه‌ تا هه‌فته‌یه‌كی تر ئه‌م فرسه‌ته‌ت بۆ هه‌ڵنه‌كه‌وێته‌وه‌. له‌ ده‌ستی مه‌ده‌} خۆی گورج كرده‌وه‌. قۆپچه‌ی چاكه‌ته‌كه‌ی داخست. به‌ ئحم ئحمێك قوڕگی بۆ ...

كتێبخانه‌ی گشتی كۆیه‌ له‌ چالاكییه‌ ئه‌ده‌بیی و هونه‌ریی و رۆشنبیریی و كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كانی به‌رده‌وامه‌ و هه‌میشه‌ هه‌وڵیداوه‌ جووڵه‌ بخاته‌ نێو شاره‌ پڕ جووڵه‌كه‌ی كۆیه‌، له‌ نوێترین چالاكییدا هه‌ستا به‌رێكخستنی كۆرێك بۆ ناساندنی كتێبێكی نوێی نووسه‌ر و رۆژنامه‌وان و رۆشنبیر و سیاسه‌تمه‌دار (ره‌هبه‌ر سه‌ید برام)، به‌ناوی (دیلانێ و موزیك) واته‌ گۆرانی موزیك، چونكه‌ به‌شێوه‌زاری كۆیه‌ به‌ گۆرانی ده‌گوترێت (دیلانێ)، به‌ڵام ناساندنه‌كه‌ شێوازێكی ...

پێشه‌كی: كورد و گێڕانه‌وه‌ هه‌رچه‌ند سه‌رله‌به‌ری كایه‌كانی ژیانی مرۆڤایه‌تی گرێدراوه‌ به‌ گێڕانه‌وه‌ و داستانه‌وه‌. نه‌ته‌وه‌ی كوردیش به‌پێی ئه‌و بارودۆخه‌ ناجێگیره‌ سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تییه‌ی كه‌ تێیدایه‌ و ئه‌و كاره‌سات و تراژیدیایانه‌ی كه‌ دوژمنان و به‌شێكیشی خۆیان پێكیان هێناو، پڕه‌ له‌ گێڕانه‌وه‌ و سه‌ربرده‌ی تاڵ و سامناك كه‌ نموونه‌كانی له‌ مێژووی هاوچه‌رخی مرۆیدا كه‌من. مێژووی ئه‌ده‌بی گێڕانه‌وه‌ له‌لای كورد ناگاته‌ حه‌وت ده‌یه‌ ...

عزیز حكیمی با وایدابنێین چیرۆكی لاوێك ده‌نووسین كه‌ رووبه‌ڕووی مه‌ترسیی ئالووده‌بوون به‌ ماده‌ی بێهۆشكه‌ر بۆته‌وه‌. ئه‌م چیرۆكه‌ چه‌ند كاره‌كته‌رێكی دیكه‌شی ده‌بێت. بۆ نموونه‌ هاوڕێیه‌كی خراپ كه‌ هانیده‌دات ماده‌ی بێهۆشكه‌ر به‌كاربهێنێت و چه‌ند هاوڕێیه‌ك كه‌ ده‌توانن سیمبولی كوڕه‌كه‌ بن. پێش نووسینی چیرۆكه‌كه‌ ده‌بێت ئه‌وه‌ دیاری بكه‌ین كه‌ گێڕه‌ره‌وه‌ی ئه‌م چیرۆكه‌ كێیه‌؟ خودی لاوه‌كه‌یه‌؟ دایك و باوكی لاوه‌كه‌یه‌؟ فرۆشیاری ماده‌ی هۆشبه‌ره‌ له‌سه‌ر ...

ئه‌گه‌ر رۆحی تۆم به‌ركه‌وێت به‌م هه‌موو خه‌ونه‌وه‌ ده‌مكه‌یت به‌ باڵدار. هه‌موو دنیا ته‌یده‌كه‌م و له‌ كۆتاییشدا هه‌رده‌گه‌ڕێمه‌وه‌ بۆلات. بۆ خۆت ده‌زانی نامه‌وێت ژیانم له‌ مه‌رگی مه‌ستووره‌ و نالی ومه‌ولانا و هیچ غه‌ریبێكی تر بكات. باوه‌ڕبكه‌ ئه‌گه‌ر ده‌ستی تۆم به‌ركه‌وێت رۆحده‌كه‌یت به‌ به‌رما، ئه‌مكه‌یت به‌شیرینترین مارش بۆ هه‌موو عاشقانی دنیا! هه‌روه‌ها چه‌ندین ساڵ ژنانی ته‌نیا و راكردوو دێن و وێنه‌م له‌گه‌ڵ ...

د. ئاراس محەمەد به‌شی یه‌که‌م حاجی قادری کۆیی (1817-1897ز) یەکێکە لە شاعیرانی سەدەی نۆزدەی کورد، ئەم شاعیرە پێشەنگی بیری نوێ و هەستی کوردایەتی و نیشتمانپەروەرییە لە مێژووی کوردستاندا، حاجی هەموو کات لە خەمی کورد و کوردستان و زمانی کوردیدا بووە، ئەم شاعیرە هۆشیارە هەموو کات لە ناخەوە بۆ دۆخی میللەتەکەی ئازاری چەشتوە، هەموو ئەمانەیش لەناو شیعرەکانیدا بەزۆری ڕەنگی داوەتەوە، حاجی ...

نوید فرخی له‌ فارسییه‌وه‌: محه‌مه‌د كه‌ریم بێگومان ئاواتی هه‌ر چیرۆكنووسێك یان رۆماننووسێك ئه‌وه‌یه‌ چیرۆك یان رۆمانی وا بنووسێت، كه‌ خوێنه‌ر به‌بێ وه‌ستان بیخوێنێته‌وه‌ و لاپه‌ڕه‌كانی هه‌ڵبداته‌وه‌. ئه‌گه‌ر چیرۆكه‌كه‌ یان رۆمانه‌كه‌ سه‌رنجڕاكێش بێت و به‌ باشی گێڕدرابێته‌وه‌، خوێنه‌ر زۆر حه‌ز به‌ خوێندنه‌وه‌ی ده‌كات و به‌ شه‌وق و زه‌وقه‌وه‌ ده‌یخوێنێته‌وه‌. بێگومان ته‌شویقكردنی خوێنه‌ر شتێكی پێویسته‌، به‌ڵام چۆنێتی به‌ڕێوه‌بردنی ته‌شویقكردنی له‌ ژێر كۆنترۆڵی ...

توێژینگه‌ی كوردستانناسیی زانستگای كوردستان، هه‌ر له‌ سه‌ره‌تای درووستبوونییه‌وه‌ هه‌تا به‌ ئێستا، كۆمه‌ڵێك كار و به‌رهه‌می پڕبایه‌خی پێشكه‌ش به‌ كۆمه‌ڵگای كورده‌واری و كتێبخانه‌ی كوردی كردووه‌. فۆلكلۆری كوردیش به‌شێكی دیار و به‌رچاوی له‌م توێژینگه‌یه‌دا هه‌بووه‌ و كۆمه‌ڵێك كتێب و چالاكی به‌ مه‌به‌ستی پاراستنی فۆلكلۆر و داب و نه‌ریتی كۆنی كوردی هه‌بووه‌ و پشكێكی باش و به‌رچاوی له‌وێدا به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌. پڕۆژه‌ی كۆكردنه‌وه‌ی فۆلكلۆری ...