ئەدەب و هونەر

عه‌بدوڵڵا تاهیر به‌رزنجی پلۆت بریتییه‌ له‌ جووڵه‌ی ئه‌و رووداوانه‌ی كه‌ به‌دوای یه‌كدا دێن، هه‌ر له‌ سه‌ره‌تای چیرۆكه‌كه‌وه‌ یا رۆمانه‌كه‌وه‌ تا كۆتاییه‌كه‌ی، به‌رزبوونه‌وه‌ی كه‌سایه‌تییه‌ له‌قه‌دپاڵی چیرۆكه‌كه‌وه‌ به‌ره‌و پۆپه‌ی رووداوه‌كان، پاشان هاتنه‌خواره‌وه‌ی به‌ره‌و چاره‌سه‌ر یا ئه‌نجام. چنینێكی تۆكمه‌ی ده‌ستی وه‌ستایه‌كی شاره‌زایه‌، به‌باشی گرێی ده‌دا و به‌ڕێی ده‌كات و هه‌ڵیشی ده‌وه‌شێنێته‌وه‌. له‌ هه‌نگاونان بۆ به‌رزبوونه‌وه‌، رووداوه‌كه‌ ده‌گاته‌ ئه‌وپه‌ڕی ئاڵۆزی، ئیتر گرژی لای خوێنه‌ر ...

رۆژدا ئاڵاك له‌ توركییه‌وه‌: فه‌رهاد چۆمانی «ئه‌گه‌ر گه‌لێك جگه‌ له‌وه‌ی شێوازی مه‌رگی خۆی هه‌ڵبژێرێت هیچی تری بۆ نه‌مابێته‌وه‌، ئه‌گه‌ر تاكه‌ دیارییه‌ك له‌ داپڵۆسێنه‌ره‌كانییه‌وه‌ بۆی مابێته‌وه‌ بێ هیوایی بێت، كه‌واته‌ ئه‌و گه‌له‌ چی هه‌یه‌ له‌ ده‌ستی بدات؟» ژان پۆڵ سارته‌ر یه‌شار كه‌مال چیرۆكی داگیركه‌ر و گه‌لێكی داگیركراو ده‌گێڕێته‌وه‌. «فیلم وه‌ك گه‌وره‌ترین گیاندار وه‌ك داگیركه‌ر هێنا. بۆ نیشاندانی زۆرینه‌ و خاوه‌ن داهێنانیش ...

رۆمانی مێژوویی له‌ ئه‌ده‌بی كوردیدا ژماره‌یه‌كی ئه‌وه‌نده‌ زۆری نییه‌، هه‌روه‌كو چۆن ژماره‌ی رۆماننووس و چیرۆكنووسه‌كانمان به‌ به‌راورد به‌ ژماره‌ی خۆمان كه‌مه‌. ئه‌م شێوه‌ نووسینه‌ش كه‌متر نووسه‌ران خۆیان له‌ قه‌ره‌داوه‌. ئه‌گه‌رچی ئه‌م ساڵانه‌ی دوایی كۆمه‌ڵێك نووسه‌ر ده‌ستیان دایه‌ نووسینی رۆمانی مێژوویی، به‌ڵام له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا هه‌ر كه‌مه‌. یه‌كێك له‌و نووسه‌رانه‌ی كه‌ له‌ رۆمانه‌كانیدا سوودی له‌ مێژووی كورد و به‌سه‌رهاته‌ خوێناوییه‌كان و شۆڕشه‌كانی ...

ئاكار نه‌جم مارگرێت میچێل ئه‌و نووسه‌ره‌ ئه‌مریكییه‌ی كه‌ یه‌ك رۆمانی نووسیوه‌. ئه‌ویش رۆمانی له‌گه‌ڵ بادا رۆیشت. رۆمانێك كه‌ سه‌رله‌به‌ری له‌ رۆحه‌ برینداره‌كه‌یه‌وه‌ هه‌ڵقوڵاوه‌. به‌و پێیه‌ی مارگرێت كچی ناو رووداوه‌كانی ئه‌و رۆمانه‌یه‌ زۆر به‌ باشی به‌سه‌ر نووسینی رۆمانه‌كه‌دا زاڵ بووه‌. چون خۆی یه‌كێكه‌ له‌و كه‌سانه‌ی كه‌ میحنه‌تی زۆری له‌و شه‌ڕه‌ ماڵوێرانكه‌ره‌ی ئه‌مریكا بینیوه‌. ئه‌مه‌ش وای كردووه‌ ئه‌م ژنه‌ بكات به‌ رۆماننووس ...

زهره‌ سمیعی یه‌كێك له‌ ره‌گه‌زه‌ گرنگه‌كانی چیرۆك و رۆمان بریتییه‌ له‌ كاره‌كته‌رسازی. چونكه‌ ئیشه‌كانی هه‌ر كاره‌كته‌رێك ده‌شێت قابیلی لاساییكردنه‌وه‌ و دووباره‌كردنه‌وه‌ بێت و كاریگه‌رییه‌كی زۆر له‌سه‌ر خوێنه‌ر به‌جێبهێڵێت، بێگومان كاریگه‌ریی له‌سه‌ر كۆمه‌ڵگاش ده‌بێت. ئه‌مه‌ش كاتێك دێته‌دی كه‌ نووسه‌ر به‌ شاره‌زایی و لێهاتووییه‌وه‌ بتوانێت كاره‌كته‌ری به‌هێز و جێگای سه‌رنج بخاته‌ڕوو. هه‌ندێ جار پلۆت ده‌كه‌وێته‌ ژێر كاریگه‌ریی كاره‌كته‌ره‌وه‌. هه‌ربۆیه‌ كاره‌كته‌ر یه‌كێكه‌ له‌ ...

كاوه‌ حاجی عه‌زیز روون و ئاشكرایه‌ ئه‌ده‌بی كلاسیكی كوردی، ئه‌و ده‌قانه‌ی كه‌ غه‌زه‌لیات و سۆزی ئاینی و په‌ند و ئامۆژگارین زیاتر له‌ناو خوێنه‌ری كورددا باڵان و له‌نگه‌ریان گرتووه‌. مه‌خابن رووی مێژوویی و توانج و چه‌ند بابه‌تێكی هه‌ستیاری تر كه‌مێك نه‌بێ ئه‌وا كه‌س خۆی له‌قه‌ره‌ی نه‌داوه‌ و به‌ فه‌رامۆشی ماوه‌ته‌وه‌. به‌هه‌رحاڵ ئه‌مه‌ بۆ بابه‌تێكی تر و ده‌رفه‌تێكی تر. یه‌كێك له‌و قه‌سیده‌ ...

كورده‌وان محه‌مه‌د سه‌عید رۆژانی 7و 8و 9ی مانگی تشرینی دووه‌می 2021 له‌ كۆمه‌ڵه‌ی هونه‌ره‌ جوانه‌كان له‌ سلێمانی فێستیڤاڵی شانۆی پانتۆمایم به‌ڕێوه‌چوو، گه‌لێك كاری جوانی له‌خۆ گرتبوو، به‌داخه‌وه‌ بینینی هه‌ندێك له‌ كاره‌ جوانه‌كانم له‌ده‌ستچوو، به‌ڵام له‌و كارانه‌ی بینیمن هه‌ڵوێسته‌ له‌سه‌ر سێ كاری نایاب ده‌كه‌م، به‌ تایبه‌تیش یه‌كێك له‌و كارانه‌ كه‌ شانۆیی (هه‌را) بوو، كه‌ گۆران سه‌رگه‌ڵویی ده‌رهێنه‌ری كاره‌كه‌ بوو، له‌ فێستیڤاڵه‌كه‌شدا ...

ئاكۆ كه‌ریم مه‌عروف ئایا ده‌بێت ئه‌و هۆكارانه‌ چی‌ بن، كه‌ چیتر هه‌ست به‌وه‌ بكه‌یت سه‌ری‌ خۆت هه‌ڵبگریت سه‌رزه‌مینێكیتر بۆ خۆت هه‌ڵبژێریت؟ یان ریشه‌ی‌ ئه‌م هۆكارانه‌ چییه‌ له‌ نێوان دوو كه‌لتور و دووخه‌ونی‌ جیاوازدا جێ‌ به‌خۆت نه‌گریت لانی‌ كه‌م به‌شوێن شوناسی‌ راسته‌قینه‌ی‌ خۆتدا بگه‌ڕێیت كه‌ له‌ ماڵ و حاڵی‌ خۆتدا نیته‌؟ پرسیارێكی‌ له‌وه‌ گرنگتر ئه‌وه‌یه‌ ئایا شاری‌ خه‌ونه‌كان دێته‌ دی؟ هه‌روه‌ك ...

ئاكار قه‌ره‌داغی ئاسان نییه‌ مرۆڤ له‌خۆڕا حوكم بدات به‌سه‌ر شتێكدا و دڵنیابێت له‌ راستی و دروستی حوكمه‌كه‌ی. ئه‌م راستییه‌ له‌ فیلمی تاری زه‌مین په‌ر – ئه‌ستێره‌ به‌سه‌ر زه‌وییه‌وه‌) زۆر به‌زه‌قی ده‌رده‌كه‌وێ. له‌و فیلمه‌دا سه‌ره‌تا ئیشانی هه‌شت ساڵه‌، له‌ نێوان تێكڕای هاوپۆلانیدا و له‌ رێگه‌ی خوێندنه‌وه‌ی نمره‌كانی تاقیكردنه‌وه‌ی خوێندكارانه‌وه‌ له‌لایه‌ن دوو مامۆستاوه‌، ته‌نها ئه‌و دوو، یا سێ له‌ بیست ده‌هێنێت. كه‌ ...

فه‌رهاد چۆمانی كه‌ ناوی ئه‌حمه‌د كایا ده‌هێنرێت، هه‌ر گوێگرێكی راسته‌قینه‌ی مۆسیقا به‌ جۆرێك ده‌باته‌وه‌ نێو یاده‌وه‌رییه‌كانی خۆی، كایا هونه‌رمه‌ند بوو، هونه‌رمه‌ندێك به‌ تایبه‌تمه‌ندی جیاوازه‌وه‌، ئه‌وانه‌ی ناویان ده‌بیست ئه‌گه‌ر تورك بوونایه‌ به‌ گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ نێو گۆرانییه‌ كۆن و نوێ و فۆلكلۆرییه‌ توركییه‌كان كه‌ له‌ چه‌ندین نه‌وه‌ی پێش خۆیانه‌وه‌ تێكه‌ڵ به‌ خوێنیان ببوو یادیان ده‌كرده‌وه‌، به‌و هه‌سته‌ی له‌ پشت گۆرانییه‌كانییه‌وه‌ بوو هاوخه‌می ...