ئەدەب – سێبەر و سایە

كوردستان حه‌سه‌ن چه‌ندین ساڵ له‌مه‌وبه‌ر له‌ وه‌رزی‌ به‌هارێكدا جێت هێشتین و چیتر نه‌گه‌ڕایته‌وه‌ ، مه‌گه‌ر له‌ خه‌ونێكدا و بۆ هاتنی‌ مژده‌یه‌ك له‌ ژیانمدا هاتبێتیته‌ خه‌ونم یاخود له‌ خه‌ونێكدا دووباره‌ لاپه‌ڕه‌ مێژوییه‌كانت بۆ هێنابێتمه‌وه‌ تا هه‌ڵه‌چنی‌ بكه‌م ، به‌درێژایی‌ ئه‌م هه‌موو ساڵه‌ی‌ كه‌ كۆچی‌ دواییت كردوه‌ هه‌موو ڕۆژ كه‌ به‌لای‌ مه‌زاره‌كه‌تدا گوزه‌رم كردبێ‌ به‌ ده‌ست و به‌ ده‌م و به‌دڵ‌ سڵاوم ...

له‌ عه‌ره‌بیه‌وه‌: نه‌رمین عوسمان محه‌مه‌د خاتوو ئیمیلی برۆنتێ رۆماننووسی ئینگلیز (1818 – 1848) له‌ مه‌ودای ژیانه‌ كورتخایه‌نه‌كه‌یدا به‌ ده‌ست و په‌نجه‌كانی ته‌نها یه‌ك رۆمان و چه‌ند شیعرێكی نووسی، به‌ڵام ته‌نها ئه‌مانه‌ به‌س بوون بۆ ئه‌وه‌ی ببنه‌ مایه‌ی به‌خشینی پله‌ و پایه‌یه‌ك پێی، كه‌ كه‌م نه‌بێت له‌ پێگه‌ی ئه‌ده‌بی كلاسیكی ئینگلیزدا كه‌ ژنانی سه‌رده‌می ڤیكتۆریا به‌رهه‌میان هێنا شان به‌ شانی هه‌ردوو ...

شه‌هێن محه‌مه‌د عیشق هه‌ستێكی چۆنه‌، چییه‌ لای تۆ، ڤین؟ خۆت تیا ده‌دۆزیته‌وه‌، یان ونده‌بی تیایدا؟ یان عیشق ته‌نها مه‌راقێكه‌، مه‌راقی ناسینی رۆحی ئه‌و، مه‌راقی لێكدانی هه‌سته‌كان له‌گه‌ڵ ئه‌و كه‌سه‌؟ ئه‌ی ئه‌گه‌ر هه‌سته‌كان وه‌ك یه‌كبوون، كاره‌كته‌ره‌كان وه‌ك یه‌كبوون، عیشقه‌كه‌ زیاد ده‌كات؟ ڤین: شاتوو پێده‌چێ عاشقبووبی؟ شاتوو خه‌یاڵی چووبووه‌ بیرێكی قووڵه‌وه‌ و وه‌ڵامی ڤینی نه‌دایه‌وه‌، خه‌یاڵی وه‌ها رۆیشتبوو، هه‌ر هه‌ستی به‌ بوونی ...

له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌: كورده‌وان محه‌مه‌د سه‌عید ئه‌م دیداره‌ ته‌له‌فزیۆنییه‌ له‌ حه‌فتاكانی‌ سه‌ده‌ی‌ رابردوودا له‌ ئه‌مریكای‌ لاتین په‌خشكرا‌و دیداره‌كه‌ش دوای‌ ئه‌وه‌ بوو كه‌ پابلۆ نیرۆدا له‌ ساڵی‌ 1971دا خه‌ڵاتی‌ نۆبڵی‌ وه‌رگرت ‌و گابرێل گارسیا ماركیزیش چاوی‌ له‌سه‌ر بوو، چاوه‌ڕوان ده‌كرا هه‌مان خه‌ڵات وه‌ربگرێت. ماركیز دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ له‌ ساڵی‌ 1982دا خه‌ڵاتی‌ نۆبڵی‌ وه‌رگرت، له‌به‌رده‌م رۆژنامه‌نووساندا دانی‌ به‌وه‌دا نا كه‌ هه‌ندێك له‌ نووسه‌رانی‌ ئه‌مریكای‌ ...

خه‌ڵات عومه‌ر حه‌ریف شه‌شخانی ئومێدی لێگرتووم هه‌ر مۆره‌ هه‌ڵداوێم وبێ هوده‌ به‌ته‌مای دووشه‌شم نایه‌ڵم ره‌ قیب په‌ی به‌رێت به‌ڕه‌نگی زه‌ردم تاده‌مرم مه‌منونی فرمێسكی گه‌شم گۆشه‌ی ته‌نهایی من هه‌رئه‌ژنۆكه‌مه‌ بۆیه‌ وامه‌حكه‌م گرتومه‌ته‌ باوه‌شم. یه‌كێك له‌ مۆسیقاژه‌نه‌ به‌ناوبانگه‌كانی ئێران كه‌ له‌ ستۆدیوكانی رادیۆی ئێران كاری كردووه‌ سه‌باره‌ت حه‌سه‌ن زیره‌ك ئه‌ڵێت: تیپه‌كه‌ به‌درێژایی رۆژانی هه‌فته‌ سه‌رقاڵی راهێنان بوون له‌سه‌ر گۆرانییه‌كان، هه‌ر نه‌ده‌گه‌یشتنه‌ ئه‌وه‌ی ...

مه‌نسوور جیهانی سینه‌ماكاری ناوداری كورد به‌همه‌نی قوبادی به‌ به‌ده‌ستێهنانی شه‌ش خه‌ڵاتی گرنگی سینه‌مایی له‌ خوله‌ جۆراوجۆره‌كانی فێستیڤاڵی نێوده‌وڵه‌تی فیلمی كان-ی فه‌ره‌نسا دیارترین ده‌رهێنه‌ری مێژووی سینه‌مای ئێران و كوردستانه‌. به‌همه‌ن و شه‌ش خه‌ڵات فیلمی سینه‌مایی «ساتێك بۆ مه‌ستی ئه‌سپه‌كان» یه‌كه‌مین به‌رهه‌می بڵندی سینه‌ماكاری به‌ ئه‌زموونی كورد به‌همه‌نی قوبادی له‌ په‌نجا و سێیه‌مین خولی فێستیڤاڵی نێوده‌وڵه‌تی فیلمی «كان» له‌ ساڵی 2000 له‌ ...

زانا مەحمود هەژار ماوەیەکی زۆر پەیمانگەی هونەرە جوانەکان لە سلێمانی نەبوو، چالاکی قوتابخانەکان دوای دامەزراندنی لە ساڵی (1962) دا، ڕۆڵی پەیمانگەی هونەرە جوانەکانی دەبینی. چالاکی قوتابخانەکان سەر بە بەڕێوەبەرێتی پەروەردەی سلێمانی بووە و بەشەکانی مۆسیقا و شێوەکاری و شانۆی هەبووە. یەکەم بەڕێوەبەری چالاکی قوتابخانەکان هونەرمەند مامۆستا ئازاد شەوقی بووە.مامۆستا ولیەم یوحەننا سەرۆکی بەشی مۆسیقا بووە، مامۆستا قادر کوردی سەرۆکی بەشی ...

دیاری فوئاد ئەمین وێنەی ئەو پاسە یادەوەریی (41) ساڵ لەمەوپێش دەهێنێتەوە یادم کە ئەچووین بۆ هەولێر، بۆ بەشداری میهرەجانی ساڵانە، پێشتر لە بەغدا یەکەمیمان بەدەستهێنابوو، ئەگەر مەرگ بواری ئەو جوانەمەرگانەی بدایە بەدڵنیاییەوە لە هەولێریش یەکەمیمان بەدەست دەهێنا. بەداخەوە ڕۆژی 17/4/1978 ئەو کارەساتە نەخوازراوە ڕوویدا، هەر لەوێدا سێ هاوڕێی خۆشەویستمان (کارزان و فەرمان و ئازاد) گیانیان لەدەستدا، ڕێبواریش بە برینداری گەیەنرایە ...

خەلیل عەبدوڵلا هونەرمەند دلێر ئیبراهیم ناوێكی دیار و ئەستێرەیەكی پرشنگداری هونەری مۆسیقای كوردستانە ‌و وەك سەربازێكی ون خزمەتێكی زۆری پێشكەش بە گەل‌ و نیشتمانەكەی كردووە. كاروانی كارە هونەرییەكانی كە لە سەرەتای ساڵانی حەفتاكانی سەدەی ڕابردووەوە دەستی پێكردووە، تائێستاش بەردەوامە. ساڵی 1951 لە گەڕەکی کانێسکانی سلێمانی لەدایکبووە. ساڵی 1970 خانەی مامۆستایانی سلێمانی تەواو کردووە. ساڵی 1973 بووە بە ئەندامی تیپی مۆسیقای ...

سۆران جەلال کاتێک کە مناڵ بووم، زۆر حەزم لە مۆسیقا بوو.. دەمویست فێری ئامێرێکی مۆسیقابم،.. شانسێکیشم هەبوو کە باوکی ڕەحمەتیم بەڕێوبەری چالاکی قوتابخانەکان بوو، ئەو زیاتر لە خۆم دەیویست ببمە مۆسیقاژەن. زۆربەی زۆری هونەرمەندە بەتواناکانی ئەوکاتەش لە چالاکی قوتابخانەکان بوون، زۆر یارمەتییان دام، ماڵیان ئاوابێت. لە ماوەیەکی زۆر کەمدا، مامۆستا خۆشەویستەکانم، تواناکانیان دەرهێنام و زۆر باش چوومە پێشەوە .. پاشان ...