زانست

له‌گه‌ڵ هاتنی وه‌رزی پایزدا به‌هۆی دابه‌زانی پله‌كانی گه‌رماوه‌ به‌گشتی مرۆڤ دووچاری هه‌ندێك له‌ نه‌خۆشی وه‌ك كۆكه‌، هه‌ڵامه‌ت و سه‌رمابوون ده‌بێته‌وه‌، ده‌تواندرێت به‌ سودوه‌رگرتن له‌م كۆمه‌ڵه‌ خۆراكه‌ به‌رگری له‌ش له‌ وه‌رزی پایرز دژ به‌ نه‌خۆشیاكان زیادبكرێت: ١-كه‌له‌رم: ڕێژه‌یه‌كی به‌رز له‌ ڤیتامین «C» و ڕیشاڵ و ماده‌ی گرنگ له‌ كه‌له‌رمدا هه‌یه‌ كه‌ پارێزگاری له‌ مرۆڤ ده‌كه‌ن له‌ توشبوون به‌ نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌ به‌تایبه‌تیش ...

زانایانی په‌یمانگای نیشتمانیی بۆ توێژینه‌وه‌ی جینیۆمی مرۆیی له‌ویلایه‌تی میریلاند ئه‌و گۆڕانكارییه‌ بوهێڵ(جینات)ییه‌یان ده‌ستنیشان كرد كه‌ به‌رپرسه‌ له‌ ڕه‌نگی پێست له‌ نێو ئه‌فریقی و ئه‌وروپی و ئاسیایه‌كان و ئه‌وه‌یان دوپاتكرده‌وه‌ كه‌ بنه‌چه‌ی ڕه‌نگی پێست تۆخ بووه‌.  به‌پێی ئه‌و توێژینه‌وه‌ نوێیه‌ هه‌شت گۆڕانكارییان له‌ چوار ناوچه‌ی جینیۆمی مرۆڤ دۆزیوه‌ته‌وه‌ كه‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌ بریتییه‌ له‌كۆمه‌ڵێكی ته‌واوی زانیاریی بۆ ماوه‌یی له‌مرۆڤدا (Homo sapins) كه‌ ...

دوای چلودوو ساڵ ساڵ جارێكی دیكه‌ كونه‌ هه‌ره‌ گه‌وره‌ ئالۆزه‌كه‌ی ویلایه‌تی میریلاند له‌ناوه‌راستی كیشوه‌ری جه‌مسه‌ری باشوور ده‌ركه‌وته‌وه‌.  ئه‌وه‌ی له‌م ده‌ركه‌وتنه‌دا زانایانی سه‌رسام كردووه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ داخۆ چۆن ئه‌و كونه‌ گه‌یشتووه‌ته‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌؟  ئه‌وه‌ی پێویسته‌ بوترێت ئه‌وه‌یه‌، ئه‌مه‌ یه‌كه‌مین جار نییه‌ ئه‌و كونه‌ ده‌ركه‌وێت كه‌ جۆرێكه‌ له‌ پۆلینیا یان داخورانێكی سه‌هۆڵین‌و ئه‌ویش بریتییه‌ له‌پانتاییه‌كی ئاویی كراوه‌ كه‌ به‌ سه‌هۆڵی ده‌ریایی ده‌وره‌ ...

یه‌كێك له‌نه‌خۆشخانه‌كانی به‌ریتانیا پشت به‌ ئاژه‌ڵی ماڵیی ده‌به‌ستێت بۆ چاره‌سه‌ركردنی نه‌خۆشیی ده‌روونیی.   له‌نه‌خۆشخانه‌یه‌كی شاری مانشسته‌ری به‌ریتانیا ڕێگه‌یه‌كی تایبه‌ت به‌كار ده‌هێنرێت بۆ چاره‌سه‌ركردنی نه‌خۆشییه‌ ده‌روونییه‌كانی وه‌ك شیزۆفرینیا و خه‌مۆكیی، ئه‌ویش به‌ به‌كارهێنانی ئاژه‌ڵانی ماڵیی. ئه‌و نه‌خۆشخانه‌یه‌ له‌ لایه‌ن خانمه‌ په‌رستیارێكه‌وه‌ به‌ ناوی (شارۆن هۆل) به‌ڕێوده‌برێت‌و بۆخۆیشی به‌ ئه‌زمونێكی هاوشێوه‌دا ڕۆیشتووه‌، ئه‌و بۆ زاڵ بوون به‌سه‌ر ئه‌و خه‌مۆكییه‌ی دوای له‌ ده‌ستدانی ...

گۆڕانكاری له‌شیوازه‌كانی ژیان سنوور بۆ ئه‌لزایمه‌ر  داده‌نێت.

ئاژانسی ناسا گرته‌ ڤیدیۆییه‌كی بڵاو كرده‌وه‌ كه‌ كورته‌یه‌ك له‌ چالاكییه‌كانی سه‌ر ڕووی خۆر نیشان ده‌دات  ئه‌و گرته‌ ڤیدیۆییه‌ به‌ته‌كنیكی (timelapse) بڵاو كراوه‌ته‌وه‌ ڕه‌نگدانه‌وه‌ی ژیانی په‌ڵه‌ خۆره‌كان پیشان ده‌دات و تێیدا ناوچه‌ی (AR2665) ی چالاك ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ له‌ پشتێنه‌ی 75 هه‌زار میلدایه‌‌و ناوچه‌یه‌كه‌ له‌كایه‌ی موگناتیسی چڕ و ئاڵۆز، هه‌ر ئه‌و ناوچه‌یه‌شه‌ كه‌ كڵپه‌ و ته‌قینه‌وه‌ی خۆری  تێدا دروست ده‌بێت.  ئه‌و چیرۆكه‌ش ...

له‌ساڵی 1832 ه‌وه‌ دوو په‌یكه‌ری ده‌گمه‌نی (ئه‌بولهول) كه‌ له‌ گرانیتی په‌یمه‌یین، له‌تیبه‌ی میسره‌وه‌ گواسترانه‌وه‌ بۆ  پیترسبۆرگ، هه‌ردوو په‌یكه‌ره‌كه‌ش له‌كۆرنیشی زانكۆی ئه‌و شاره‌ دانراوه‌‌و به‌تێپه‌ڕبوونی كات بوونه‌ته‌ یه‌كێك له‌ هێماكانی پایته‌ختی باكوری ڕوسیا. هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و دوو په‌یكه‌ره‌ زۆر سه‌یرن به‌ڵام وه‌ك دڕنده‌ سه‌یر ناكرێن، به‌و پێیه‌ی كه‌ هه‌ردوو په‌یكه‌ره‌كه‌ له‌شیان شێر و سه‌ریان مرۆڤه‌ و ڕوخسارێكی جوانیان هه‌یه‌ و چاوه‌كانی هه‌ردوو ...

 سه‌ڵاح شاكه‌لی یشه‌یی بوون یان پابه‌ندبون به‌ زانستی پیشه‌‌و پره‌نسیپه‌كانی كاركردن ده‌سته‌واژه‌یه‌كن زۆر جار له‌میانی هه‌ڵسه‌نگاندنی كاری رۆژنامه‌وانیدا به‌رچاو ده‌كه‌ون به‌ڵام پیشه‌یی بوون هه‌موو كه‌سێكی پیشه‌كار ده‌گرێته‌وه‌ پیشه‌كه‌ی هه‌رچیه‌ك بێت چونكه‌ پیشه‌یی بوون‌و زانستی پیشه‌ به‌ته‌نیا ئه‌نجامی كار نین به‌ڵكو پیشه‌یی بوون فراوانتره‌‌و دڵسۆزی بۆ كار‌و ئاره‌زووی پێشكه‌وتنی پیشه‌‌و چۆنیه‌تی مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ خه‌ڵكیشدا ده‌گرێته‌وه‌‌و به‌ ته‌نیا زانستی پیشه‌‌و به‌بێ هونه‌ری ...

زانایان ئاشكرایده‌كه‌ن، له‌مانگی ئه‌یلولی ئه‌مساڵدا درێژترین خۆرگیرانی ته‌واو ده‌بینن كه‌ له‌ مێژوودا كه‌م وێنه‌ بووه‌. پسپۆڕانی چاودێرگه‌ی نه‌ته‌وه‌یی ئه‌مریكا بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌خۆر پێشبینی ده‌كه‌ن كه‌ له‌ له‌كۆتاییه‌كانی مانگی ئه‌یلولی داهاتوودا درێژترین خۆرگیرانی ته‌واو له‌ مێژوودا له‌ ئه‌مریكا ببینرێت. ئه‌و پسپۆڕانه‌ ئاماژه‌یان به‌وه‌ داوه‌ كه‌ ژمێره‌ گه‌ردوونییه‌كان ئه‌وه‌ ده‌خه‌نه‌ڕوو ، ڕۆژی 21 ی ئه‌یلولی داهاتوو، مانگ به‌ ته‌واوی ڕووی خۆر بۆ ...