ئەنجومەنی نوێنەران لەسەر پێشنیازی فراکسیۆنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و پشتیوانیی فراکسیۆنە کوردستانییەکان، وەک محەمەد حەلبوسی سەرۆکی ئەنجومەنەکە رایگەیاند بەکۆی دەنگی ئەندامانی ئامادەبووی کۆبوونەوەکەی رۆژی 16ی ئەم مانگە و لە 33ەمین ساڵیادی کیمیابارانکردنی هەڵەبجەدا دەنگی لەسەر تەواوکردنی رێوشوێنەکانی بە پارێزگابوونی هەڵەبجە لەلایەن حکومەتی فیدراڵییەوە دا و حکومەتی پابەندکرد بە راگەیاندنی ئەو پارێزگایە بە رەسمی و تەواوکردنی پێداویستییە یاسایی و کارگێڕییەکانی وەک هەر پارێزگایەکی دیکەی عیراق و قەرەبووکردنەوەی کەسوکاری قوربانیان و دابینکردنی چارەسەری پێویست بۆ بەرکەوتوان و دەستەبەرکردنی پێداویستییەکانی نەخۆشخانەی تایبەت بە چارەسەری بەرکەوتوان .

دیارە یەکێتی چ لە ئاستی هاوسەرۆکان و چ لە بەیاننامە و راگەیەندراوەکانی مەکتەبی سیاسی و سەرکردایەتی، هەروەها لەسەر ئاستی فراکسیۆنەکانی لە ئەنجومەنی نوێنەران و پەرلەمانی کوردستان و ئەنجومەنە خۆجێییەکانیش هەمیشە دەستپێشخەربووە لە پەنابردن بۆ یاسا و دەستوور لە یەکلاییکردنەوەی گرفت و ئاڵۆزییەکان لەڕێی دیالۆگەوە بۆیە ئەو هەنگاوە هەم بۆ یەکێتی و هەم بۆ فراکسیۆنە کوردستانییەکان لە بەغدا و هەم بۆ فراکسیۆنە عەرەبییەکان بە شیعە و سوننە و پێکهاتەکانی دیکەوە جێگای دەستخۆشییە، چونکە هەمووان بەبێ جیاوازیی لە دۆسێیەکی مرۆیی و نیشتمانی لەو جۆرەدا بەوپەڕی هەست بە بەرپرسیارێتییەوە و دوور لە ململانێی حزبی و نەتەوەیی و ئاینی کۆدەنگ بوون و فراکسیۆنە غەیرە کوردستانییەکانیش کە دوور لە نەزعەی شۆڤێنیستی و بێباکی بەرامبەر بەو شارە کارەساتبارە، هەڵەبجە و مەینەتیی هەڵەبجەییەکانیان کردە خەمی خۆیان.

لەم هەنگاوەی نوێنەراندا چەند ئاماژەیەکی ئیجابیی تێدایە ئەگەر ئەوانی دیکە بیانەوێت وانە و پەندی پێویستی لێ هەڵبهێنجن ئەوانیش بریتین لە:

*سەبارەت بە نوێنەرانی یەکێتی ئەوە گومان لەوەدا نییە کە هەمیشە پێشەنگ بووە لەئاستی هاوسەرۆکانەوە بۆ مەکتەبی سیاسی و سەرکردایەتی لە دەستپێشخەریی لەو بابەتانەی کە پەیوەستن بە مافە رەواکانی خەڵکی کوردستان و هەموو عیراقەوە کە ئەوە ئەو بنەماو رێبازەیە کە سەرۆک مام جەلال نەخشەڕێژی بۆ کردووە و رێبوارانی رێبازەکەشی لەسەری بەردەوام دەبن، چونکە کە ئێمە لە خەمی مەینەتیی نەتەوە و پێکهاتەکانی دیکەدا نەبین، ئەوا ئەوانیش لەو شوێنانەی کە پێویستمان بە دەنگ و سەنگی ئەوانە بە تەنها بەجێمان دەهێڵن.

*بۆ نوێنەرانی کورد لە هەر کایەیەکی دامەزراوە فیدرالییەکاندا کاربکەن، ئەگەر خەمی خەڵکی کوردستان بە خەمی خۆیان بزانن و دوور لە موزایەدەی حزبی و ناوچەگەریی، ئەوا دەتوانن بەرامبەرەکانیان قەناعەت پێ بکەن، بۆیە نوێنەرانی هەموو پێکهاتەکان (پێشنیازەکەی یەکێتی کە بووە داوای فراکسیۆنە کوردستانییەکان) یان پەسەند کرد، ئیتر تۆپەکە چووە گۆڕەپانی حکومەتی عیراقەوە و لەوێش ئیتر ئەرکی وەزیرە کوردەکانی ناو کابینەکەی کازمییە کە لۆبی بۆ بکەن و ئەوەی نوێنەران پەسەندیان کردووە و حکومەتیان بۆ راسپاردووە، ئەوان مشوری بخۆن و کاری لێبڕاوانەی بۆ بکەن.

*پەندە بۆ نوێنەر و وەزیرەکانی کورد کە دەتوانن بە پشتبەستن بە دەستوور و یاسا و بڕیار و رێنماییە بەرکارەکان، دەستکەوتی زیاتر بەدەست بهێنن و سۆزی ئەوانی دیکە بۆ مەینەتییەکانی گەلی کوردستان رابکێشن، نەک بە دروشمی توند و زبر و تەماشاکردنی ئەوانی تر وەک نەیار و دوژمن، چونکە ئەوان دەستەی دانوستانکاری شۆڕش نین تا رەفتار و گوفتاریان لەگەڵ بەغدادا وەک نەیار و دوژمن بێت، بەڵکو ئەوان بەشێکن لە مەنزومەی سیاسی و ئیداریی و سەربازیی و ئەمنیی عیراق، با ناکۆکی و ململانێکان لە چوارچێوەی دەستووردا بێت تا هێزی یاسایی و قانونییان زیاتر بێت.

*پەندێکە بۆ نوێنەرانی لایەنە عەرەبییەکان و پێکهاتەکانی دیکە کە تا چەند وەک هاووڵاتیی رەسەن و پلە هاوتا بەخۆیان مامەڵە لەگەڵ داخوازیی و مەینەتییەکانی خەڵکی کوردستاندا بکەن، هێندە زیاتر کورد دڵنیا دەکەنەوە لە مانەوە و هاوبەشیی لە خۆشی و ناخۆشییەکانی عیراقدا و بە پێچەوانەوە حساب نەکردن بۆ مەینەتییەکانی خەڵکی کوردستان، رۆژبەڕۆژ کورد دڕدۆنگتر دەکات لە حسابکردن بۆ مەینەتییەکانی ئەوان لەکاتێکدا قوربانیی هەموو پێکهاتەکانی عیراق سەرچاوەکەی هەمان ئەو رژێمەیە کە هەڵەبجە و ئەنفال و گۆڕە بەکۆمەڵەکانی بۆ سەرجەم گەلی عیراق سازاندووە، هەروەک دەشێت ئەوە ببێتە دەستپێکێکی نوێ بۆ لێکتێگەیشتنی زیاتر لە سەر هەموو گرفتە هەڵواسراوەکانی نێوان هەولێر و بە‌غدا لەپیش هەمووشیانەوە بابەتی بودجە و مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم با بەوجۆرە کۆدەنگیی و لەخەمی یەکدابوونە تێپەڕێنرێت، تا ببێتە کلیلێک بۆ کردنەوەی دەرگا کڵۆمدراوەکان بەڕووی یەکتریدا بەتایبەتی کە ئێستا وەفدی هەرێمی کوردستان بەسەرۆکایەتی قوباد تاڵەبانی لە بەغدایە بۆ دوا پێداچوونەوە و پەسەندکردنی رێکەوتنی نێوان هەرێم و بەغدا تاچیتر کەس نەبێتە رێگر و ئاستەنگ لەبەردەم رێکەوتن لەسەر ئەو پرسەو هەنگاو بنرێت بۆ چارەسەری کێشە هەڵواسراوەکان بەهەمان گیانی کەیسەکەی هەڵەبجە.

*پەندێکی تر بۆ حزب و لایەنە سیاسییە کوردستانییەکان و حکومەتی هەرێمی کوردستانە، ئەویش ئەوەیە با حزبەکان ئەو هاودەنگییەی لە بەغدا لەسەر کەیسە چارەنووسسازەکان هەیانە بیگوازنەوە بۆناو کوردستانیش لانیکەم بۆ مەسەلە چارەنووسسازەکان کە دیارە ئەرکی سەرەکیی ئەوە دەکەوێتە ئەستۆی پارتی و یەکێتی وەک دوو حزبی زۆرینە لە پەرلەمان. هەروەها ئەو داخوازییانەی کە لەبەغدا دەکرێت بۆ کەیسی هەڵەبجە و ناوچە کارەساتبارەکانی دەستی رژێمی پێشوو، لەلایەن حکومەت و پەرلەمانی کوردستانەوە ئەگەر زیاترشیان پێ نەکرێت بۆیان با هێندەی ئەوەیان بۆ بکەن لەڕووی رەچاوکردنی رێژەی کاولکاریی ناوچەکان و قوربانیان و وارسە سەربەرزەکانیان، ئەویش لەڕێی چەسپاندنی لامەرکەزیی دارایی و کارگێڕییەوە تا ئەو ناوچانەی وەکو گەرمیان و بادینان و بالیسان و باڵەکایەتی و دۆڵی جافایەتی کە یان قوربانیی ئەنفالن یان کیمیاباران یاخود هەردووکیان، لەلایەن ئیدارە خۆجێییەکانەوە دەستی ئاوەدانیی و بەهاناوەچوونی زیاتریان پێ بگات.

 987 جار بینراوە