ئەدەب – سێبەر و سایە

سه‌باح ڕه‌نجده‌ر هه‌ر ڕووداوێك، كه‌ ماوه‌یه‌كی به‌سه‌ردا ده‌چێت. ده‌بێته‌ یادگاری، یادگاریش مرۆڤ به‌ ڕوونی ده‌بینێت. له‌ ماڵه‌كه‌ماندا په‌نجه‌ره‌یه‌كی گه‌وره‌ی داری به‌ هێڵه‌ك داپۆشراو هه‌بوو، به‌ ته‌نیشتییه‌وه‌ ده‌لاقه‌یه‌كی لاكێشه‌یی نیمچه‌ گه‌وره‌ی تێدا بوو، به‌ په‌رده‌یه‌كی سپی داپۆشرابوو، په‌رده‌كه‌ش به‌ ده‌زووی ڕه‌نگاو ڕه‌نگ وێنه‌ی مانگ و چیا و مامز و كه‌وی لێ نه‌خشابوو. ئه‌م ده‌لاقه‌یه‌ تایبه‌ت بوو به‌ كاكم خالید. ته‌واو قووڵایی ...

له‌ فارسییه‌وه‌: شۆڕش شه‌ڵماشی حیكایه‌ت كۆنترین چوارچێوه‌ی هونه‌رییه‌ كه‌ مێژویه‌كی زۆر كۆنی هه‌یه‌. مرۆڤه‌ ئه‌شكه‌وت نشینه‌كان به‌ ڕۆژ ڕاوی ئاژه‌ڵ یان كردووه‌و شه‌وانه‌ له‌ ئه‌شكه‌وته‌كاندا له‌ ده‌وری ئاگر دانیشتوون و ڕوداو هه‌ڵكه‌وتی ڕۆژانه‌ و چۆنیه‌تی ڕاوكردنی ئاژه‌ڵی كێوییان بۆ یه‌كتر گێڕاوته‌وه‌. تام و چێژی گێڕانه‌وه‌ وای له‌ گوێدێر كردووه‌ به‌ تامه‌زرۆییه‌وه‌ چاوڕێی كۆتایی حیكایه‌ته‌كه‌ بكا. وێناكردنی خه‌یاڵ و به‌ ئه‌فسانه‌كردنی ...

بێهزاد قادری/ مه‌ریوان زۆر ماندوو بوو! ماندوو له‌ ژیانی خۆی، كه‌ به‌رده‌وام و به‌رده‌وام دووپات ده‌بووه‌وه‌، ماندوو له‌ چه‌رخانی شه‌و و ڕۆژ، خه‌وتن و هه‌ستان، له‌ ماڵ ده‌رچوون و هاتنه‌وه‌ بۆ ماڵ. له‌سه‌ر جێگه‌ خه‌وه‌كه‌ی ڕاكشابوو و ماقی تاقی ژووره‌كه‌ی ببوو، دووره‌په‌رێزی ده‌كرد، ته‌نانه‌ت له‌ گڵۆپه‌ هه‌ڵواسراوه‌كه‌ی ژووره‌كه‌یشی كه‌ ڕه‌نگی ناهومێدیی لێ‌ نیشتبوو. پێی گوتبوو كه‌ ئیتر نایه‌وێت كه‌س سه‌ردانیان ...

و. له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌: ئه‌رشه‌د عاصی ئه‌م چاوپێكه‌وتنه‌، رۆماننووسیی ناوداری سودانی (ئه‌لته‌ییب ساڵح) له‌گه‌ڵ شاعیری گه‌وره‌ی عه‌ره‌ب (نزار قه‌بانی) ئه‌نجامی داوه‌، له‌ رادیۆی (بی بی سی) له‌ له‌نده‌ن ـ ئه‌پریلی ١٩٧٣ ز. ئه‌و كات (ئه‌لته‌ییب ساڵح) له‌ده‌سته‌ی نووسینی ئه‌ده‌بی بووه‌ له‌و رادیۆیه‌، هه‌روه‌ها به‌رپرسی به‌شی زمانی عه‌ره‌بی بووه‌. چاوپێكه‌وتنه‌كه‌ چه‌ند به‌شێكی له‌ گۆڤاری (هنا لندن) كه‌ سه‌ر به‌ (بی بی سی) ...

ئا: ئازاد مه‌عروف مۆسیقای مادریجالات و كه‌نزۆنیتس: واته‌ مۆسیقا به‌ده‌نگی مرۆڤ كه‌شێوازێكی هونه‌ری مۆسیقای ئیتالی بوو له‌شێوه‌ی سروود ,جۆری ده‌نگ شێوازێكی مۆسیقای نوێ {علمانی}ده‌گرێته‌ خۆ له‌ ساڵی 1560ز هه‌ندێ جۆری لێده‌ركه‌وت ,وه‌كوو مۆسیقای مادریجالت به‌ڵام كه‌مێك كێشی كه‌متره‌ له‌ چاو كه‌نزۆنیتس,له‌دوای سه‌ده‌ی هه‌ژده‌ له‌ ناو ووڵاتانی تری ئه‌وروپا بڵاو بووه‌وه‌,ئه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌نێت كه‌ سۆلیستێك {ئاواز به‌ده‌نگی مرۆڤ}یان دووان یان سیان ئاواز ...

گفتوگۆ له‌گه‌ڵ ئه‌لیف شه‌فه‌قدا ئه‌وه‌ نیشان ده‌دات بۆچی ئه‌وه‌نده‌ ستایشیان كردووه‌. شه‌فه‌ق ئه‌وه‌نده‌ پڕ جۆش و خرۆش و ره‌وانبێژه‌ كه‌ ئه‌م حاڵه‌ته‌ی كار له‌وانی تریش ده‌كات، هه‌ر به‌ڕاستی ده‌یه‌وێ به‌ نووسینه‌كانی دنیا بگۆڕێت. وێڕای ئه‌وه‌ش، ئه‌لیف هاووڵاتییه‌كه‌ جیهان نیشتمانێتی. به‌ ژیانی له‌ شاره‌ قه‌ره‌باڵغه‌كانی وڵاته‌ جۆراو جۆره‌كاندا، گه‌یشتۆته‌ ئه‌و باوه‌ڕه‌ی بۆ گه‌یشتن به‌ به‌خته‌وه‌ریی ده‌وڵه‌تان و میلله‌تان و خه‌ڵك ده‌بێ ...

به‌ختیار حه‌مه‌سوور ١ ئه‌گه‌ر وه‌ك سه‌ره‌تایه‌ك بۆ ژانری په‌خشانه‌شیعر بگه‌ڕێینه‌وه‌، ده‌توانین بڵێین ئه‌م ژانره‌ له‌و پنته‌وه‌ سه‌رچاوه‌ی گرت، كه‌ تێیدا چه‌مكی «شار» و «شارنشینی» به‌ مانا مۆدێرن و عه‌قڵانییه‌كه‌ی شكڵ و شێوه‌ی گرت، به‌ واتایه‌كی تر له‌گه‌ڵ ته‌وژم و به‌رفراوانبوونی شار و هاتنی ئامێری چاپ و ماشێنه‌كان، دروستكردنی باڵه‌خانه‌ و به‌رپێنه‌گرتنی چیتری گۆڕانكارییه‌كانی ڕۆژانه‌ و به‌رده‌وامی پڕۆسه‌ی په‌ره‌سه‌ندن و مۆدێرنیزاسیۆن، ...

دانا ڕه‌ئووف شانۆی گرێكی له‌گه‌ڵ پرۆسه‌ی دیموكراسی یۆنان، به‌ر له‌ دوو هه‌زار و پێنج سه‌د ساڵ گه‌شه‌ ده‌كات و ده‌شبێته‌ ئامڕازێكی گرنگی ئه‌و پرۆسه‌یه‌. شانۆ بواره‌ كرده‌ییه‌كه‌ی سیستێمه‌ دیموكراسییه‌كه‌ی یۆنان بوو، له‌ ڕێگای شانۆوه‌ ئه‌و گفتوگۆیانه‌ ده‌كران و به‌رجه‌سته‌ ده‌كران، كه‌ له‌ داموده‌زگاكانی وڵات و له‌نێو هاوڵاتیان دا ده‌گوزه‌را. زۆر جار شانۆ له‌لایه‌ن ته‌نیا ئه‌كته‌رێكه‌وه‌ ده‌بووه‌ ئه‌و ئامڕازه‌ی، به‌ هۆیه‌وه‌، ...

عومه‌ر كه‌سان كه‌ تۆ ئازارم ده‌ده‌یت ده‌ست خۆش بۆ تۆ گه‌ر ئاسووده‌یت گه‌ردن ئازا.. گه‌ر نا… ئازیزم بۆ *** كه‌ جێت هێشتم له‌ په‌نای خوا به‌شێكی دڵی خۆت دانا ئه‌ی به‌شه‌كه‌ی دڵه‌ی شێتم له‌گه‌ڵ خۆت برد له‌ كوێت دانا *** سووتان هه‌ربۆ یه‌كجار جوانه‌ بۆ شه‌م زیاتری ده‌هێنا ئای كه‌ شێتی و سووتانه‌كه‌ی وه‌لی جوانه‌ *** هه‌موو شه‌وێ خه‌مه‌كانم یه‌خه‌م ...

سەردار فەتاح رۆژی 11-12-2017 له‌ سه‌نته‌ری شاری دۆرتمۆندو به‌ ئاماده‌بوونی چه‌ندین كه‌سایه‌تی گرنگی شاره‌كه‌و به‌ ئاماده‌بوونی پارێزگار بریگیت یۆده‌ر، خه‌ڵاتی نیللی زاكسی درایه‌ نووسه‌ری كورد به‌ختیار عه‌لی. خه‌ڵاتی نیللی زاكس یه‌كێكه‌ له‌ خه‌ڵاته‌ هه‌ره‌ كۆن و گرنگه‌كانی ئه‌ڵمانیا كه‌ له‌ ساڵی 1961 ـه‌وه‌ ده‌به‌خشرێت، ئه‌م خه‌ڵاته‌ وه‌ك به‌شی هه‌ره‌ زۆری خه‌ڵاته‌ ئه‌ده‌بییه‌ ئه‌وروپییه‌كان له‌لایه‌ن شاره‌كانه‌وه‌ پشتگیری ده‌كرێت، واته‌ یه‌كێك له‌ ...