ئەدەب – سێبەر و سایە

ئا : ئازاد مه‌عروف 19 ئایدیاڵ له‌ {سووبژه‌ و ئۆبژه‌} دا زاناو دانا دوو كه‌سایه‌تی جیاوازن ،هه‌رچی زانا هه‌یه‌ ڕێبازی داهێنان و زانست له‌ هۆشیاریدا ده‌گرێته‌ خۆ ،داناش وتوو ووریای پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانییه‌تی ،دانا له‌ پاره‌ كۆكردنه‌وه‌دا ده‌ستێكی باڵای هه‌یه‌ ،به‌ڵام مه‌رجنییه‌ فریشته‌ئاساو جوان بێت چونكه‌ سامانی زۆر ته‌نها له‌ڕێی سته‌مه‌وه‌ نه‌بێت به‌ده‌ستنایه‌ت ،ئه‌رستۆ واته‌نی له‌ كاتێكدا خانویه‌كت هه‌یه‌ كه‌تیایدا ده‌ژیت ...

ڤیدا قادری خه‌ڵكی شاری سنه‌یه‌، له‌ گه‌رمه‌ی جه‌نگی هه‌شت ساڵه‌ی عیراق- ئێراندا له‌ناو راكه‌ڕاك و شار و دێكردن و په‌نا بۆ ژێرزه‌مین بردن له‌ ترسی فڕۆكه‌ جه‌نگییه‌كان له‌ دایك بووه‌. هه‌ر له‌ سنه‌ش گه‌شه‌ی كردووه‌ و قۆناغه‌كانی خوێندنی بڕیوه‌ و له‌ زانكۆ قوتابی به‌شی ژمێریاری بووه‌ كه‌ خۆشه‌ویستی و شووكردنێكی ناوه‌خت له‌ خوێندنی دابڕیوه‌ و نه‌یتوانیوه‌ زانكۆ ته‌واو بكات، دوای ...

به‌كر حه‌سه‌ن من هه‌میشه‌ نیگه‌رانم رۆمانێكی (156) لاپه‌ڕه‌یی محه‌مه‌د كه‌ریمه‌ و ساڵی2010 له‌ باشووری كوردستان چاپكراوه‌. پاڵه‌وانی سه‌ره‌كی رۆمانه‌كه‌ ناوی كۆرشه‌، له‌ ساڵی 1991 له‌ پێناوی ئازادی و نیشتماندا له‌ ته‌مه‌نی بیست و چوار ساڵیدا شه‌هید ده‌بێت و دوای خۆی دایكێكی جه‌رگ سوتاو كه‌ ناوی خونچه‌یه‌ و كوڕێك به‌ ناوی هه‌ریاد و ژنه‌كه‌ی كه‌ ناوی سنووره‌ به‌ جێده‌هێڵێت. هه‌ریاد له‌ ...

له‌ ئینگلیزییه‌وه‌: فاروق هۆمه‌ر جارێكیان پیره‌مێردێكی زۆر به‌ دڵ و به‌زه‌یی و پیرێژنێك له‌ گوندێك پێكه‌وه‌ ده‌ژیان، له‌ پاڵیانه‌وه‌ پیره‌مێردێكی تڕۆ و بێچاو و ڕوو و دراوسێیان بوو. ماڵی پیره‌مێرده‌ به‌ دڵ و به‌زه‌ییه‌كه‌، سه‌گێكی سپی بچكۆله‌یان هه‌بوو ناوی شێرۆ بوو، كه‌ زۆریان خۆشده‌ویست و هه‌میشه‌ باشترین خواردنیان له‌ پێش داده‌نا. به‌ڵام پیره‌مێرده‌ی بێچاو و ڕوو، زۆری ڕق له‌ سه‌گ ...

سه‌دیق سه‌عید رواندزی مرۆڤ هه‌میشه‌ له‌ ژیانیدا، عه‌وداڵی به‌خته‌وه‌ری بووه‌ و ئه‌گه‌ر بۆ ساتێكیش ژیابێت، ئه‌وا هه‌وڵیداوه‌ ئاسووده‌ و به‌خته‌وه‌ر بژی. ته‌نانه‌ت مرۆڤه‌كان زۆر رێگه‌و ئه‌زموونی ژیان تاقیده‌كه‌نه‌وه‌ له‌ پێناوی به‌خته‌وه‌رییدا. گه‌رچی له‌ زۆربه‌ی كاته‌كاندا نائومێد ده‌بن و هه‌ست ده‌كه‌ن به‌دوای سه‌راب كه‌وتوون. مرۆڤه‌كان ئه‌گه‌ر هه‌ست بكه‌ن له‌ دوورترین سووچی ئه‌و دنیایه‌دا به‌خته‌وه‌رده‌بن، ئه‌وا له‌ خه‌ونی گه‌یشتن به‌و شوێنه‌دان. له‌ ...

محەمەد کەریم هیوادارم خوێنه‌رانی خۆشه‌ویست واتێنه‌گه‌ن دوای بڵاوبوونه‌وه‌ی رۆمانی شه‌رم ده‌كوژرێم و به‌و شێوه‌یه‌ له‌ ئێستاوه‌ مه‌رگی خۆم راده‌گه‌یه‌نم، نه‌خێر مه‌به‌ستم له‌وه‌ نییه‌ چونكه‌ به‌پێی ئاگاداریی من سه‌لمان روشدی جگه‌له‌ رۆمانی (ئایه‌ته‌ شه‌یتانییه‌كان) هیچ به‌رهه‌مێكی تری نییه‌ دژی دین بێت. بۆیه‌ پێم وابوو حه‌یفه‌ خوێنه‌رانی كورد له‌ به‌هره‌ی ئه‌م نووسه‌ره‌ داهێنه‌ره‌ بێبه‌ش بن، له‌م سۆنگه‌یه‌وه‌ دوو ساڵی ره‌به‌قم بۆ وه‌رگێڕان ...

ته‌ها عه‌بدوڵڵا، هه‌ولێر له‌رۆژی جیهانی زمانی دایك كه‌ ده‌كاته‌ 21ی شوبات,مامۆستایان و شاره‌زایانی بواری په‌روه‌ره‌ داوا له‌ حكومه‌تی هه‌رێم و وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ ده‌كرێت بڕیار له‌سه‌ر زمانێكی یه‌كگرتوو له‌ناوه‌نده‌كانی خوێندن بدات، ئه‌وه‌ش ده‌خه‌نه‌روو له‌ هه‌موو وڵاتێكدا زمانی نووسین و زمانی ئاخاوتن دوو شتی جیاوازه‌، داواش ده‌كه‌ن له‌و رووه‌وه‌ سیاسه‌تی حكومه‌تی هه‌رێم روون بێت و به‌پێویستی ده‌زانن له‌ رێگای دامه‌زراوه‌كانی په‌روه‌رده‌ و ...

ئەحمەد حسێن ئەحمەد له‌م ماوه‌یه‌دا كتێبێكی قه‌باره‌ گه‌وره‌ی 465 لاپه‌ڕه‌یی و 70 لاپه‌ڕه‌ی دی تایبه‌ت به‌ كۆمه‌ڵێ وێنه‌ی هه‌ڵبژارده‌ كه‌ تێكڕای ده‌گاته‌ 535 لاپه‌ڕه‌ له‌ چاپخانه‌ی تاران به‌ شێوه‌یه‌كی قه‌شه‌نگ به‌ چاپ گه‌یه‌نراوه‌ و خراوه‌ته‌ سه‌ر ئه‌و مه‌ڵۆیانه‌ی كه‌ خه‌رمانی كتێبخانه‌ی كوردییان پێكهێناوه‌. ئه‌م كتێبه‌ سه‌ربورده‌ی ڕێبوارێكی پشوودرێژ و دڵ گه‌وره‌یه‌، كه‌ ناوی فوئاد بابانه‌ و كتێبه‌كه‌یش ناونیشانی (بیره‌وه‌ری ڕۆژگاره‌ ...

دلێر مه‌لا ئه‌حمه‌د هاوڕێیانی هاوخه‌م و هاو پیشه‌م له‌سه‌رجه‌م كه‌ناڵه‌كانی ڕاگه‌یاندنی(بینراو و بیستراو و خوێنراو)، ماوه‌ی چه‌ند ساڵێكه‌ ئه‌مه‌وێت له‌ تێبینییه‌كی گرنگی خۆم، كه‌بێزار و هه‌راسانی كردوم، سه‌رنجتان ڕابكێشم، ئه‌ویش خۆپاراستن و خۆڕزگاركردنتانه‌ له‌ به‌كارهێنانی وشه‌ی(دیكه‌) له‌قسه‌و باس و گفتوگۆو هه‌واڵ و ڕاپۆرته‌ ڕۆژنامه‌وانییه‌كانتاندا. هاوڕێیانی به‌ڕێز و ئازیز، ئه‌گه‌ر بڕیاربێت ڕێزمان وده‌ستورێكی زمانه‌وانی زانستی ستاندارد و یه‌كگرتوی كوردی بۆ ئێستای ...

(39) دوکتۆر حوسێن موحەممەد عەزیز* له‌ ڕاستیدا، شارستانییه کۆ‌نه‌کانی کۆمه‌ڵی مرۆ، له‌ ڕووی هه‌ڵکه‌وتی جوگرافیا، مه‌ودای بڵاوبوونه‌وه‌، شێوه‌ی ده‌سه‌ڵات و فه‌رمانڕه‌وایی، ئاست و جۆری ژیان، چه‌شنی ئه‌و زمانانه‌ی دانیشتووانه‌که‌ی قسه‌یان پێ کردووه‌ و ئه‌و ئایینانه‌ی باوه‌ڕیان پێی هه‌بووه‌، زۆر جیاوازبوون. له‌به‌رئه‌وه ماوه‌یه‌کی دوورودرێژ،‌ زاناکان به‌ دوای زانیاریی و ڕاستیدا گه‌ڕاون،‌ به‌ڵام وه‌ڵامێکی بنه‌بڕیان ده‌س نه‌که‌وتووه‌، تا کۆنترین شارستانیی گه‌وره‌ی مرۆ ...