ئەدەب – سێبەر و سایە

یوسف عیزه‌دین چه‌ند ساڵێك له‌مه‌و پێش له‌ شوێنێكدا ئاماژه‌م به‌ «داستان به‌رزان» دابوو، ده‌مزانی ئه‌م بنیاده‌مه‌ توخمێكی تره‌و ده‌چێته‌وه‌ سه‌ر سولاله‌یه‌كی تری دانه‌رانی شیعر.. ئه‌و ده‌مه‌ هه‌رچه‌نده‌ ئاماژه‌م پێنه‌دابوو، به‌ڵام نه‌مده‌زانی، بۆ داستان شاعیری روس، یه‌سه‌نین-م بیرده‌خاته‌وه‌!؟ یه‌سه‌نین.. ئه‌و شاعیره‌ بوو، ئه‌و ده‌مه‌ی تازه‌ مێردمنداڵیم جێهێشتبوو، شه‌وانه‌ نغرۆی خوێندنه‌وه‌ی دێڕه‌ ترسناكه‌ شیعرییه‌كانی ئه‌و شاعیره‌ به‌ سامه‌ ده‌بووم، كه‌ بۆنی رۆژهه‌ڵاتێكی ...

شه‌یدا حه‌سه‌ن رۆژ هه‌ڵه‌بجه‌یی وه‌كو هه‌میشه‌، دوڕ و گه‌وهه‌رێكی ئه‌وهای له‌ ژێر په‌چه‌دا حه‌شارداوه‌ كه‌ ته‌نیا ئه‌وانه‌ دركی پێده‌كه‌ن و ده‌یبینن كه‌ ورد رۆ ده‌چن به‌ قووڵایی پێچه‌كانی دارستانه‌ چڕه‌كانی كۆشكه‌كه‌یدا، له‌وێ زۆر شۆڕشی سپی ده‌بیننه‌وه‌ و به‌یداخی بێ سیمبۆڵ و دیالۆگ و دید و گوتنی هێمن سه‌باره‌ت ئه‌و بابه‌ت و شتانه‌ی كه‌سانی تر نه‌یانگوتووه‌ و رۆژانه‌ش به‌ركه‌وتنیان ده‌بێت له‌گه‌ڵیاندا، ...

خه‌ڵات عومه‌ر ساڵانێكه‌ عومرێكی زۆرم به‌ دوای كتێبه‌وه‌ به‌سه‌ربردووه‌. چیرۆكی من و كتێب رێكه‌وتێكی زه‌مانی مناڵی بوو، خۆم هه‌ڵم نه‌بژاردووه‌. به‌ڵام كه‌ پێی ئاشنابووم هه‌ڵم بژارد و خۆشم ویست، وه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌ بڵێی له‌ سه‌ره‌تاوه‌ عیشقێكی په‌نهان له‌ نێوانمان دا بووه‌. ئێستا ئه‌گه‌ر ته‌ندروستی كتێبم لێ بپرسیت به‌كوردی نا، به‌و چه‌ند زمانه‌ كه‌مه‌ی كه‌ پێیان ده‌خوێنمه‌وه‌، ده‌ڵێم خراپه‌ و باش ...

سندی په‌نجه‌ره‌كان هه‌مووی له‌سه‌ر یه‌ك، به‌رانبه‌ر به‌ یه‌ك بیناو باڵه‌خانه‌ی به‌رز، ماڵی بچووك و خانووی سه‌ر قرمیت. دووكه‌ڵكێشه‌كان دووكه‌ڵی سپی و ره‌ش. كه‌شوهه‌وایه‌كی سارد، ساردتر له‌و په‌نجه‌رانه‌ی به‌رانبه‌ر یه‌ك و له‌سه‌ر یه‌كن، له‌ ترافیك و چرا و گڵۆپی سپی و سوور و زه‌رد و سه‌وزی جاده‌ و نهۆم و ژووره‌ خامۆش…» ئارام و بێده‌نگه‌كان. كه‌شوهه‌وا سارد، ساردتر له‌ پیاده‌ڕۆیانی سه‌رشه‌قام. ...

راوی‌ ئه‌لحاج رۆماننووسی‌ كه‌نه‌دی‌ به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك لوبنانی‌، ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ی‌ جگه‌ له‌ رۆماننووسین وه‌ك فۆتۆگرافه‌ریش ناسراوه‌، هاوكات چه‌ند رۆمانێكی‌ نووسیوه‌، رۆمانه‌كانی‌ گوزارشت له‌ ژیانی‌ مرۆڤی‌ لوبنانی‌ و شه‌ڕ و ماڵوێرانی‌ لوبنانییه‌كان ده‌كه‌ن. ئه‌م نووسه‌ره‌ به‌شێك له‌ ژیانی‌ له‌ نێوان لوبنان و قوبرس و ئه‌مریكادا به‌سه‌ر بردووه‌ و دواجار له‌ كه‌نه‌دا گیرساوه‌ته‌وه‌. حاج ساڵی‌ 1964 له‌ لوبنان له‌ دایكبووه‌. به‌خێزانی‌ عاشقی‌ كتێب و ...

هاوار مستەفا خان ئەوەی بەلای بەندەوە گرنگە، سەرلەنوێ ژیاندنەوەی هۆڵەکانی سینەمایە بە فیلمی کوردیی خۆکردیی، ئەوەی تر کە وەبەرهێنان و هاوردەی بیانییە بەردەوامەو تازەترین فیلم لەهەرچی پایتەختەکانی وڵاتانی پێشکەوتوو هەیەو پیشاندەدرێت، لێرەش لە هەرێمی کوردستان پیشاندەدرێت، بەیەکەوەش؟!. کەواتە؛ بوژاندنەوەی سینەماکانی وڵاتی ئێمە لە ئەستۆی « سینەماکارو بزنسمان و بینەران»دایە، چوارەمیان کە حکومەتی هەرێمی کوردستانە، رۆڵی ئەو لە دانانی یاساو هەڵگرتنی ...

سەربەست کەرکوکی بەشی دووەم پاشان عەلی مەردان، هەر لە هەمان تەکیەدا، لە خزمەت مەلا رەئووفی حافیڤ ؛ بۆ ماوەی حەوت ساڵان فێری جۆرەکانی مەقامی تەجویدی قورئان بووە، ئەمەش وەکو مەدرەسەیەکی سەرەتایی پڕ فێربوون، پایگایەکی داوەتێ کە بتوانێت هۆگری و شەوق و زەوقی مەقامات و دەنگخۆشی لە دڵیدا جێگیر بێت. ئیتر عەلی مەردان وەکو خوێندنی باوی فەقیایەتی ئەو وەختە، لە نێوان ...

پ.د.زاهیر له‌تیف كه‌ریم كاتێك, له‌به‌رهه‌مه‌ ئه‌ده‌بییه‌كاندا, گوێبیستی وشه‌و زاراوه‌ی خه‌یاڵ ده‌بین ئه‌وا یه‌كسه‌ر ده‌یبه‌ستینه‌وه‌ به‌جیهانی ڕۆمانسیزم به‌وپێیه‌ی خه‌یاڵ كارێكته‌ر وخه‌سڵه‌تێكی هه‌ره‌ سه‌ره‌كی وكاریگه‌ری ڕێبازی ڕۆمانسیزمه‌.به‌ڵام ڕاستیه‌ هه‌ڵسه‌نگاندنییه‌كان ئه‌وه‌ ده‌سه‌لمێنن كه‌ڕۆمانسیزمیش سه‌رچاوه‌یه‌كی به‌نرخی واقیعه‌ و سه‌رجه‌م بابه‌ته‌كانی ده‌رئه‌نجامی واقیع له‌دایك ده‌بن به‌نموونه‌ی بێبه‌شبوون ونادادپه‌روه‌ری سۆسیۆڵۆژی وئێش وئازار وهه‌ژاری…هتد.گه‌ر سه‌یرێكی به‌رهه‌مه‌كانی ڕۆسۆ( 1712 -1778) بكه‌ین,كه‌یه‌كێكه‌ له‌پێشه‌نگه‌كانی شۆڕشی فه‌ڕه‌نسی وڕێبازی ڕۆمانسیزم له‌ئه‌ده‌بیاتی فه‌ڕه‌نسیدا,ئه‌وا ...

دوکتۆر حوسێن موحەممەد عەزیز* مەرج نییە، ئەو کەسەی لە دایک و باوکێکی کورد بووبێ و بە زمانی کوردیی قسەبکا، کوردپەروەربێ. چونکە بە هەزاران خۆفرۆش و نیشتمانفرۆشمان هەبووە، کوردیش بوون و بە کوردییەکی رەوانیش دواون.هەروەها، ئەو کەسەی لە دایک و باوکێکی کورد بووبێ و کوردیی نەزانێ، ئەوە ناگەیەنێ، کورد نییە. گرنگ ئەوەیە، لە هەردوو جۆرەکەدا، دڵسۆزی نەتەوە و نیشتمانی خۆی بێ! ...

سه‌دیق سه‌عید رواندزی هه‌موو زمانێكی شیعری، هه‌ڵگری بونیادێكی واتاییه‌، به‌و مانایه‌ی زمان له‌ ده‌قی شیعریدا، ئه‌گه‌ر له‌ ئاستی ده‌ربڕین و فۆرمیشدا مانایه‌كی دیاریكراوی هه‌بێت، ئه‌وا هه‌مان ئه‌و زمانه‌ ده‌شێ له‌ چه‌ندین ده‌لاله‌تی دیكه‌ی زمانه‌وانی بیخوێنینه‌وه‌. بێگومان هه‌موو ده‌قێك هه‌ڵگری مانایه‌كه‌، بۆیه‌شه‌ له‌ رێی زمانه‌وه‌ ئه‌و مانایه‌ ده‌گه‌یه‌نرێت. زمان له‌ ده‌قی ئه‌ده‌بیدا، هه‌مان ئه‌و زمانه‌ میللییه‌ نییه‌، كه‌ ده‌شێ به‌ ئاسانی ...