ئەدەب – سێبەر و سایە

د.ئاراس محه‌مه‌د سالح ساڵی (2018) سەد ساڵ تێپەڕ دەبێت بەسەر یەکەمین حکومەتی کوردستاندا، ساڵی 1918 بۆ کورد ساڵیکی پڕ لە گۆڕانی گەورەو پێشهاتی نوێ بووە، لەدوای ڕوخانی میرایەتیە کوردیەکانەوەو لە نیوەی دووەمی سەدەی نۆزدەوە عوسمانیەکان ڕاستەوخۆ کوردستان بەڕێوەبردوە، لەدوای ئەو ڕوداوانەوەو هەتا ساڵی (1918) کورد خاوەنی هیچ دەسەڵاتێکی سیاسی و کارگێڕی خۆی نەبووە، بەڵام لەدوای هاتنەناوەوەی داگیریکاری بەریتانی بۆ عێراق ...

ژینۆ عه‌بدوڵڵا* زمان لە سادەترین ڕاڤەیدا یەكێكە لە كەرەستە كلیلییەكانی بنیاتنانی گروپە مرۆییەكان و دروستكەری كۆپەیوەندی گشت پەیوەندییەكان. لەم ڕوانگەیەوە هەموو كۆمەڵگەیەك هەوڵ دەدات پەروەردەی ڕۆڵەكانی بە لە بەرچاوگرتنی زمانی كۆمەڵگەكەی ئاڕاستە بكات. هەر بۆیە هەوڵ دەدەن منداڵەكانیان فێری ئەو وشە و رستە زمانییانە بكەن كە لە لایەن گروپەكەیانەوە بەكاردێن. ئەمە بێجگە لەوەی هەوڵ دەدەن هەڵە زمانیی و زمانەوانییەكانیان بۆ ...

ئا : ئازاد مه‌عروف 16 توێژینه‌وه‌كان سه‌باره‌ت به‌ درونزانی هونه‌رمه‌ند قوڵاییه‌كی زۆر له‌ خۆده‌گرێت هه‌رئه‌وه‌نده‌ نییه‌ كه‌ هونه‌رمه‌ند مه‌عنه‌ویانه‌ یه‌كسانه‌ به‌ ساماندارێك به‌ڵكو دروستبوونی ئه‌م مه‌عنه‌ویه‌ته‌ بابه‌تی زۆرتری به‌خۆیه‌وه‌ هه‌ڵگرتووه‌ كه‌ هه‌مووی به‌گشتی له‌ خواستی سروشتی مرۆڤه‌وه‌ په‌یدا ده‌بن به‌ڵام چڕوپڕتر له‌ هونه‌رمه‌ند به‌ده‌ر ده‌كه‌وێت وه‌ك نیازو ئاره‌زوو ,سۆزداری و قازانجی تاكه‌كه‌س, باوه‌ڕو ئه‌ندێشه‌كانی هزر. ئه‌م هه‌موو شته‌ ده‌گمه‌نانه‌ له‌ ...

ئەحمەد حسێن ئەحمەد* هه‌ر جارێ مرۆڤ به‌سواری ئوتۆمبێل بێت یان رۆیشتنی پیاده‌ به‌لای زنجیره‌ چیایه‌كدا تێده‌په‌ڕێت له‌ناوجه‌رگه‌ی ئه‌و چیایه‌دا به‌ شوێنێكی سه‌خت ‌و به‌رزه‌وه‌ یان نه‌ختێ نزمتر ‌و ئاسایی بێت بۆشاییه‌كی گه‌وره‌‌و به‌رفراوان ‌و به‌رچاوان یان له‌ قه‌باره‌دا بچووكتر له‌و دیمه‌نه‌ ده‌بینێت كه‌ پێیده‌ڵێن ئه‌شكه‌وت، یه‌كسه‌ر هه‌ڵوێسته‌یه‌ك ده‌كات ‌و هه‌ست به‌ هاتنی تروسكه‌یه‌ك شادی یان سه‌رسامییه‌ك ده‌كات بۆ ناو دڵ ...

پێشەوا کاکەیی بەشی حەوتەم ڕۆشناییتان باش…بەوێ شەوە درەنگەی، لێرەکانێ، پاڵم وە پیرە دار بەڕوویەکەوە داوە، کە بە قەد دوو سێ تەمەنی ئێمەیە، لە تەنهاییەوە بۆ تەنیایی، حیکایەتی خۆی دەگێڕێتەوە؛ هەر لە جەحێڵیەتییەوە بۆ چرچ و لۆچی ڕووخساری، باس لە توێکڵی قڵیشاوی قەد و، گەڵای سەوز و ڕەونەقی دەکات و، دەڵێت: پاڵ وە پیریێتیم بدەوە و، تەماشای جەحێڵیێتیم بکە. لە بەرەکەم ...

دوکتۆر حوسێن موحەممەد عەزیز* (36) ئاشکرایە، زمانی کوردیی وەک هەموو زمانێکی دیکەی نەتەوەکانی جیهان، لە زمانی ئاخافتن و نووسین پێکهاتووە. زمانی ئاخافتنیش بەپێی شوێن و نێوچە دەگۆڕێ. ئەمەش پێوەندییەکی توندوتۆڵی، بە دیالێکتەکانی زمانی کوردییەوە هەیە. واتە هێندێ جار، لە گوندێکەوە بۆ گوندێ، لە نێوچەیەکەوە بۆ نێوچەیەک، یا لە شارێکەوە بۆ شارێکی دیکە دەگۆڕێ. کەواتە جیاوازییەکی گەورە، لە نێوان هەردوو زمانی ...

نه‌سیمی مه‌رعه‌شی له‌ دایكبووی (1983)ه‌، قۆناغی مناڵی و لاویی له‌ ئه‌هواز به‌سه‌ر بردووه‌، پاشان چووه‌ته‌ تاران. هه‌تا ئێستا كۆمه‌ڵێ چیرۆكی په‌ڕاگه‌نده‌ و دوو رۆمانی نووسیوه‌، هێشتا چیرۆكه‌كانی وه‌كو كۆمه‌ڵه‌چیرۆك چاپ نه‌كردووه‌. رۆمانی یه‌كه‌می (پاییز آخر فصل سال است‌- پاییز دوا وەرزی ساڵە) ساڵی (2014) چاپ بووه‌ و هه‌تا ئێستا (27)جار چاپكراوه‌ته‌وه‌ و خه‌ڵاتی (جه‌لال ئال ئه‌حمه‌دی لەسەر وه‌رگرتووه‌.) رۆمانی دووه‌میشی ...

له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌: نه‌رمین عوسمان محه‌مه‌د له‌ شه‌وێك له‌ شه‌وه‌كانی زستاندا ده‌نگی گولله‌یه‌ك له‌ ده‌مانچه‌یه‌كی كۆنه‌وه‌ به‌رزبۆوه‌ تا ببێته‌ مایه‌ی كۆتاییهاتنی ژیانی به‌ناوبانگترین نووسه‌ری سه‌ده‌ی بیسته‌م (ئه‌رنێست هه‌مه‌نگوای) كه‌ پێش ئه‌وه‌ به‌ چه‌ند سه‌عاتێك نه‌یتوانی ته‌نانه‌ت یه‌ك ده‌سته‌واژه‌ش بنووسێت له‌و وتاره‌ی كه‌ بۆ گۆڤاری (لایف)ی ئه‌مریكی ئاماده‌ی ده‌كرد ‌و لاپه‌ڕه‌كانی به‌رده‌می هه‌روا به‌ به‌تاڵی مانه‌وه‌ (چی دی وشه‌م بۆ نه‌هات)) هه‌مه‌نگوای ...

فاروق هۆمه‌ر خۆشترین گۆرانی شانۆی سالار، كتێبێكی نوێی مامۆستا ئه‌حمه‌د سالاره‌ كه‌ سێ ده‌قی شانۆیی له‌ خۆ گرتووه‌ به‌ناوی ( ئه‌وانه‌ی توونی بابا چوون، خۆشترین گۆرانی، گره‌وی به‌ختی كوڕه‌داركه‌نه‌) ئه‌و كتێبه‌ ساڵی 2006 له‌ زنجیره‌ كتێبی ئینستیتیوتی كه‌له‌پوری كورد چاپكراوه‌. 1-2 ئه‌حمه‌د سالار به‌ده‌ر له‌ هونه‌ره‌كه‌ی، نووسه‌رێكی گه‌وره‌ و پڕ ئه‌زموونی ساڵانی هه‌شتاكانه‌ و له‌و ڕۆژگاره‌دا به‌ زنجیره‌یێك ده‌قی شانۆیی ...

شڤان نه‌وزاد ئه‌وه‌ی له‌ ناوه‌ڕۆكی ئه‌م ڕۆمانه‌دا ده‌رگیری ده‌بین برینی نه‌ته‌وه‌یه‌كی چه‌وساوه‌ی بێ پشتوپه‌نایه‌ به‌ ناوی نه‌وه‌ی كورد و ئه‌وه‌ی ده‌ستوپه‌نجه‌ی له‌ ته‌ك نه‌رمده‌كه‌ین ئازاری ئه‌و مرۆڤانه‌یه‌ كه‌ بوونه‌ته‌ قوربانی چه‌كه‌ كۆكوژه‌كانی دونیای مۆدێرن له‌ سه‌ده‌ی بیسته‌مدا، رۆمانێك ده‌توانێ فرمێسكی ئه‌و كه‌سانه‌ بهۆنێته‌وه‌ كه‌ له‌ چاوه‌ڕوانی دۆستان و ئازیزانیاندا ژیانیان بووه‌ به‌ خۆڵه‌مێشی له‌بیركراو، به‌ڵام مه‌حمود نه‌جمه‌دین دێت دووباره‌ ژانی ...