ئەدەب – سێبەر و سایە

زویا پیرزاد له‌ فارسییه‌وه‌: محه‌مه‌د كه‌ریم من ژنه‌كه‌ی دراوسێی به‌رامبه‌رمان ناناسم، به‌ڵام هه‌موو رۆژێك له‌ په‌نجه‌ره‌ی موبه‌قه‌كه‌مه‌وه‌ له‌ موبه‌ق و حه‌وشه‌ی ماڵه‌كه‌یاندا ده‌یبینم. به‌یانییان جله‌ شۆراوه‌كان ده‌هێنێته‌ حه‌وشه‌ و به‌ ته‌نافه‌ درێژه‌كه‌دا هه‌ڵیانده‌خات كه‌ سه‌ره‌كانی له‌ دوو دارچناری پیر به‌ستراون. پاشان ده‌چێته‌ موبه‌ق و خواردنی نیوه‌ڕۆ دروست ده‌كات. هه‌مان كات منیش له‌ چێشتخانه‌كه‌م چێشتی نیوه‌ڕۆ لێ ده‌نێم. له‌ دووری كۆڵانێكی ...

ڕۆمانی (گۆشه‌گیری) له‌ دووتوێی 466 لاپه‌ڕه‌دایه‌ و له ‌چوار به‌ش پێكهاتووه‌. ئه‌م ڕۆمانه‌ له‌لایه‌ن (پڕۆژه‌ی كولتور) و به‌هاوكاری ده‌زگای بڵاوكردنه‌وه‌ی (كه‌پر) چاپ و بڵاوكراوه‌ته‌وه‌. جوگرافیای ڕۆمانه‌كه‌ كوردستانه‌، ئه‌ڵمانیایه‌‌، سۆڤیتی كۆ‌نه‌ به‌تایبه‌ت ڕوسیا و ئۆكراینا و ڕوسیای سپییه‌… كارا‌كته‌ره‌كان؛ له‌شفرۆشن، قاچاخچین، شۆڕشگێڕ و پێشمه‌رگه‌ دێرینه‌كانن، گه‌واده‌كانن، حه‌شیشخۆر و په‌ڕاگه‌نده‌كانی جاده‌ و كۆڵان و سنووره‌كانن و مافیاكانن. ڕۆمانه‌كه‌ له‌ چیرۆكی دوو مێینه‌ی ...

خەلیل عەبدوڵڵا بنەماڵەی قەفتان یەكێك لەبنەماڵە دیارو ناسراوەكانی شاری سلێمانین،لەم بنەماڵەیەدا چەندین كەسایەتیی سیاسی‌و رۆشنبیری‌و كۆمەڵایەتی‌و زانستی هەڵكەوتوون، كە هەریەكەیان لەبواری خۆیدا خزمەتی بەگەل‌و نیشتمان كردووە. ساڵح قەفتان یەكێكە لە كەسایەتییە دیارو پێشەنگەكانی ئەم بنەماڵەیەیە. مامۆستا ساڵح قەفتان پشتیوانیی بەهێزی جوڵانەوەكەی شێخ مەحموودی حەفیدی كرد‌ووەو بووە بە ئەندامی جەمعیەتی كوردستان كە مستەفا پاشا یاموڵكی سەرۆكی بووە. ئەم پیاوە روناكبیر‌و ناودارە ...

ئەدەب و هونەر ئەم رۆژگارە کوردستان لەدۆخێکی خراپدایە، پەتای کۆرۆنا و قەیرانی دارایی بەجۆرێک خەڵکی ماندوو کردووە، رووداوەکان بەخێرایی تێدەپەڕن. دۆخێکی دژوارە و هیچ بۆنە و مەراسیمێک سازناکرێ. بەداخەوە نووسەر و وەرگێڕی دیار و ناسراوی کورد مامۆستا سەدرەدین عارف لەم دۆخە ناخۆشەدا بەبێدەنگی سەری نایەوە و بەجێیهێشتین. سەدرەدین عارف ناوێکی دیارە لە نێوەندی ئەدەبی کوردی و لە بواری پەروەردەشدا مامۆستایەکی ...

حفیظ الله نادری‌ له‌ فارسییه‌وه‌: تارا شێخ عوسمان من ده‌رباره‌ی ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌ زۆر بیرم كردووه‌ته‌وه‌، ده‌مه‌وێت رۆژی هه‌ینی بمرم. بۆ مردن حه‌زم له‌ رۆژه‌كانی تر نییه‌، خه‌ڵك له‌ رۆژه‌كانی تردا سه‌رقاڵن، ئه‌وان كاتیان نییه‌ بێن فاتیحا بۆ من دابده‌ن، ده‌مه‌وێت خه‌ڵكێكی زۆر بێن بۆ به‌ خاكسپاردنم، ده‌مه‌وێت بۆ دواجار له‌ناو خه‌ڵكدا بم، له‌ نێو ئه‌وانه‌دا كه‌ منیان خۆشده‌وێت. من له‌ ...

مریم علی اكبری له‌ فارسییه‌وه‌: محه‌مه‌د كه‌ریم خانمی مه‌رگ، به‌ جووتێ ده‌سكێشی ره‌شه‌وه‌ خێرا خێرا له‌سه‌ر كیبۆردی لاپ تۆپه‌كه‌ی نامه‌ ده‌نووسێت. خوارەوەی نامه‌كان به‌ سه‌یرترین ئیمزایه‌ك كه‌ هه‌تا ئێستا دیومه‌، ئیمزا ده‌كات. ئیمزاكه‌ی به‌شێوه‌یه‌كی سه‌یر ناخی دڵم خاڵی ده‌كاته‌وه‌. له‌ هه‌رلایه‌كه‌وه‌ كه‌ سه‌یری ده‌كه‌ی ده‌توانی به‌شێوه‌یه‌كی تر بیخوێنیته‌وه‌. كاتێ له‌ دووره‌وه‌ سه‌یری ده‌كه‌ی، ده‌ڵێی نووسیوێتی ژیان. به‌ڵام كه‌ نزیك ده‌بێته‌وه‌ ...

د.لوقمان رەئوف ئەگەرچی لە کۆتاییەکانی ساڵی(٢٠١٩)دا، ڤایرۆسی کۆرۆنا لە شاری ووهانی چینەوە سەریهەڵدا، بەڵام لە کۆتایی مانگی شوباتی(٢٠٢٠)، لە هەرێمی کوردستانیش سەرەتاکانی ئەم ڤایرۆسە دەستیپێکرد، ئیدی لێرەوە وردە وردە دایەنگە و خوێندنگەکان، پاشان زانکۆ و پەیمانگەکان، دواتر سەرجەم فەرمانگەکان داخران و دواتر قەدەغەی هاتوچۆ لەسەرتاسەری هەرێم راگەیەنرا، جگەلەمەش بەهۆی زۆری مەترسی ڤایرۆسەکەوە، ئەم میکانیزمەش بەسەر تەواوی وڵاتانی جیهان جێبەجێکرا، ئەمەش ...

كاوان محه‌مه‌د پوور نووسه‌ر و ره‌خنه‌گری رۆژهه‌ڵاتی كوردستان یه‌كێكه‌ له‌و لێكۆڵه‌رانه‌ی كه‌ ساڵانێكه‌ بابه‌ته‌كانی له‌ رۆژنامه‌ و ماڵپه‌ڕه‌كانی رۆژهه‌ڵات و باشوور له‌باره‌ی ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی و رۆمان و چیرۆكه‌ كوردییه‌كانه‌وه‌ بڵاوده‌كاته‌وه‌ و هه‌میشه‌ بۆ زۆرێك له‌و به‌رهه‌مه‌ تازانه‌ قسه‌ی خۆی هه‌یه‌. لێره‌دا له‌ وه‌ڵامی پرسیاره‌كانی ئه‌ده‌ب و هونه‌ری كوردستانی نوێ دا سه‌باره‌ت به‌ ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی و دنیای چیرۆكی كوردی ئه‌و بابه‌ت ...

یه‌كێك له‌ ده‌رهێنه‌ره‌ ناوداره‌كانی دنیای سینه‌ما پارك چان ووكه‌« Park Chan-wook « كه‌ به‌ فیلمه‌كانی پانتاییه‌كی فراوانی له‌ دنیای سینه‌مادا گرتووه‌ و به‌شداریی چه‌ندین فێستیڤاڵی كردووه‌ و چه‌ندین خه‌ڵاتی به‌ده‌ستهێناوه‌، له‌ پای ئه‌و فیلمانه‌ی به‌رهه‌می هێناوه‌. به‌رهه‌مه‌كانی ئه‌م ده‌رهێنه‌ره‌ كه‌ هه‌ندێكیان خۆی سیناریۆكه‌ی نووسیوه‌، چه‌ند فیلمێكیشی ده‌قئاوێزانی به‌رهه‌می ئه‌ده‌بی نووسه‌ره‌ جیهانییه‌كانه‌. دنیای فیلمه‌كانی پارك چان ووك جیاوازه‌، به‌رهه‌مه‌كانی ئه‌م ده‌رهێنه‌ره‌ ...

خەلیل عەبدوڵڵا كتێبی (گوڵچنی گیو) شاكارێكی بەنرخ‌و بەهاداری مێژوویی‌و كەلتووریی مامۆستا گیوی موكریانی نەمرە. د.كوردستان موكریانی لەدوو توێی دوو بەرگی گەورەی 1123 لاپەڕەدا بەچاپی گەیاندووە. ئەم كتێبە ژیاننامەی 333 شاعیری كلاسیك‌و هاوچەرخی لەخۆگرتووە‌و وێنە‌و نمونەیەكی شیعرەكانیشیان لەگەڵیدا بڵاو بۆتەوە. ئەم پڕۆژەیە ئەتوانرێ‌ بەپڕۆژەی تەمەنی گیوی موكریانی دابنرێت، چونكە لە كۆتایی ساڵانی سییەكانی سەدەی رابردوەوە دەستی پێكردووە‌و تا دوا رۆژەكانی ژیانی ...