ئەدەب – سێبەر و سایە

ئه‌یاد جه‌میل ئه‌م رۆمانه‌ به‌رهه‌مێكی نووسه‌ری ژاپۆنی موراكامییه‌، ناونیشانی ئه‌م رۆمانه‌ گۆرانییه‌كی (لنات كنیج كول)ه‌، هاوكات ناوی نه‌خۆشییه‌كه‌ (هستریا) كه‌ په‌یوه‌ندی به‌ جووتیارانی سیبریاوه‌ هه‌یه‌. موراكامی له‌ ناونیشانی رۆماندا گرنگی به‌ مۆسیقاو گۆرانی ‌و تابلۆی هونه‌ری ده‌دات ‌و هه‌میشه‌ ناوی رۆمان ‌و پاڵه‌وانه‌كانی په‌یوه‌ندییان له‌گه‌ڵ‌ فیكر و هونه‌ردا هه‌یه‌ وه‌كو ناوی ئه‌م رۆمانه‌ ناوی رۆمانی سپۆتنیكی نازه‌نین، كافكا له‌ كه‌ناری ...

له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌: پ.د.هێرش محه‌مه‌د ئه‌مین له‌ناو قه‌سیده‌كانی دیوانی (باخچه‌كانی عیشق)ی كه‌ژاڵدا ره‌خنه‌گر و وه‌رگر حاڵه‌تی یه‌كگرتنێكی سه‌رنجڕاكێش له‌ نێوان خودی كه‌سی شاعیر و نیشتماندا به‌دی ده‌كرێت، تا ده‌گاته‌ ئاستی چڕبوونه‌وه‌ و چوونه‌ ناویه‌ك له‌ نێوان خودی شاعیر و نیشتمان، له‌ ژێر كاریگه‌ریی كه‌ش و هه‌وای ده‌روونیدا . نیشتمان سیمای تایبه‌تی خۆی هه‌یه‌ له‌م دیوانه‌دا، بوونه‌وه‌رێكی تینووی تامه‌زرۆی ژیانه‌، بریسكه‌ی هه‌ورێكی ...

ئیتگار كیریت نووسه‌ری ئیسرائیلی، كورته‌چیرۆكی وا ده‌نووسێت كه‌ هیچ شتێكمان فێرناكات جگه‌له‌وه‌ی پێمان ده‌ڵێت مرۆڤه‌كان ده‌توانن تا چ راده‌یه‌ك ئاڵۆزبن. ئیتگار كیریت ده‌ بنه‌مای هه‌یه‌ بۆ نووسین كه‌ هێنده‌ ئاسایی نین. ئه‌و بنه‌مایانه‌ش ئه‌مانه‌ن: -1چێژ له‌ نووسین وه‌ربگره‌: نووسه‌ران هه‌میشه‌ سكاڵا له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ ره‌وتی نووسین چه‌نده‌ قورس و ئازاربه‌خشه‌. راستت ده‌وێ ئه‌وان درۆ ده‌كه‌ن. به‌ تایبه‌تی ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ له‌ ...

پەری شێخ ساڵح سلێمانی له‌ سوچێكیا مه‌ستوورێكی خه‌وتووه‌ له‌ناو پێخه‌فی ئاوازه‌ خۆڵ لێنیشتووه‌كانیا له‌ سوچێكی تری كتێبێكه‌ به‌رده‌وام ده‌نووسرێته‌وه‌ له‌ناو خۆشیدا بنه‌ توویه‌كی سووره‌ تاجه‌ گوڵینه‌ی خه‌مێكی دووری له‌سه‌ره‌ له‌ملاوه‌ ئینجانه‌یه‌كه‌ په‌نهانه‌كانی پڕه‌ له‌ گوڵی بئ سێبه‌ر له‌ولاشه‌وه‌ سپێده‌یه‌كه‌ وه‌ك دڵی ئاو خه‌مڵاوه‌ باڵای سنه‌وبه‌رێكه‌ تا گه‌ردنی به‌رزی هه‌ور هه‌ڵكشاوه‌

ماریه‌ پاكنه‌هاد له‌ خۆتا وه‌رمگێڕه‌وه‌ وه‌كو ئاگرێكی ژێر باران، له‌سه‌ر وشه‌كانم بملاوێنه‌وه‌. ئه‌بم به‌ ده‌زگیرانی ئاسمان و یاسای لاپه‌ڕه‌كان و قه‌ڵه‌م ئه‌شكێنم. وه‌ك چۆن پیاو ئه‌بێته‌ دیكتاتۆرێكی تاقانه‌، پیاوانه‌ ده‌م له‌ هه‌موو سوورییه‌كان ئه‌نێم و زاڵمانه‌ چاو له‌ فرمێسكه‌كانت ئه‌به‌ستم. ئه‌ڵێی شێتبه‌ و هه‌نار، نه‌تزانی هه‌نار له‌ مندا شێتتره‌ له‌ سووریی هه‌ڵفرینه‌كان. نه‌مزانی پاییزتر له‌ باران، جه‌هه‌ننه‌می كچه‌كانم گڕداوه‌. له‌ ...

ره‌هبه‌ر سه‌ید برایم (با بچینه‌ كوێستان بۆ گه‌شتی ئه‌م ناوه‌ جوانی جیهانی خوا به‌م شوێنه‌ داوه‌ له‌ چله‌ی هاوینا نه‌و به‌هار ببینه‌ قه‌ندیل مه‌ندیلی هه‌ر فڕێ‌ نه‌داوه‌ تا چاو لێی دیاره‌ چیمه‌ن و گوڵزاره‌ پڕ جۆگه‌و كانی و ڕووباری به‌فراوه‌ ئه‌م ناوچه‌ جوانه‌ شوێنی كۆچه‌ریانه‌ هۆبه‌ به‌ هۆبه‌ ڕه‌شماڵیان هه‌ڵداوه‌ بلوێری شوانی له‌ به‌رزی ته‌لانی كیژ له‌سه‌ر كانی دێنێته‌ سه‌ماوه‌) ...

د.ئاراس محه‌مه‌د سالح شاعیری گەورە نالی یەکێکە لە شاعیرانی سێکوچکەی شیعری بابان، واتە: یەکێکە لەو سێ کۆڵەکەی شێوەزاری سلێمانیان کرد بە زمانی ئەدەبی کوردی، نالی شانازی بە زمانی کوردیەوە دەکات و هێرشی توند دەکاتە سەر ئەوانەی دژایەتی زمانی نەتەوەیی خۆیان کردووە، ئەم شاعیرە گەورەیە لە ڕۆژگاری ڕوخانی میرایەتیە کوردیەکاندا ژیاوە، بەهۆی نالەباری بارودۆخی ئەو ڕۆژگارەی کوردستانەوە ناچاربووە نیشتمانی خۆی بەجێبهێڵێت ...

(35) دوکتۆر حوسێن موحەممەد عەزیز* هێندێ نموونەی دیکەمان هەیە، پێویستی بە ڕوونکردنەوە هەیە، وەک: * ده‌سدرێژی سێکسی له‌گه‌ڵ ئه‌کات: ده‌سیان بۆ ئابڕووی درێژکرد. به‌زۆر سێکسێان له‌گه‌ڵ کرد. لاقه‌یان کرد. * ئه‌نجامیداوه‌. ئەم وشه‌یە له‌ زمانی کوردیدا، زۆر بە هەڵە بەکاردێنرێ‌. له‌بری ئه‌و وشه‌یه، وشه‌ی تایبه‌تیمان هه‌یه‌، به‌گوێره‌ی ڕسته‌‌ و واتاکه‌ی ده‌گۆڕێ. بۆ نموونه‌: کۆنگره‌یه‌کیان ئه‌نجامدا: کۆنگره‌یه‌کیان گرت، یا به‌ست. دوو ...

پێشەوا کاکەیی بەشی شەشەم دیسانەکێ، لە منەوە هەردەم سڵاو… هەست بە ماندوویی ڕۆحتان دەکەم، لە نامەی پێشوودا نەمویست غەمێکی وەها داتبگرێت، کە ڕۆحتان هەپڕوون بکات، بەس هەست دەکەم کە غەمێک دایگرتوون؛لێ نازانم دەبێت لە چی شتێک نیگەران بووبن، لە ڕشتنی خوێن، لە پەڕینی دەست و پێ، یان نۆ ساڵ لە زیندانی ڕۆحدا، ئەوە چییە «حەللاج،» تەنیا کەعبەی نزیک کردەوە و، ...

خاتوو سوهه‌یلا مێهه‌می یه‌كێكه‌ له‌ ژنه‌ شاعیره‌كانی كوردستانی رۆژهه‌ڵات، ئێستا له‌ سنه‌ ده‌ژی. كۆمه‌ڵێ پرسیارمان ئاراسته‌ كرد و ویستمان رازه‌كانی سه‌باره‌ت به‌ شیعر و شاعیرێتی بۆ ئه‌ده‌ب و هونه‌ری كوردستانی نوێ بدركێنێ. به‌ سوپاسه‌وه‌ وه‌ڵامی پرسیاره‌كانی داینه‌وه‌، له‌ رێی وه‌ڵامه‌كانییه‌وه‌ تێده‌گه‌ین باكگراوندێكی رۆشنبیریی باشی هه‌یه‌ سه‌باره‌ت به‌ شیعر و دنیای ئه‌ده‌ب به‌گشتی، خۆشحاڵین كه‌ له‌م په‌نجه‌ره‌یه‌وه‌ سوهه‌یلا مێهه‌می به‌ خوێنه‌ران ...