ئەدەب و هونەر

شاعیره‌كانی‌ سه‌ره‌تای‌ هه‌شتاكان هه‌ندێكیان هاوڕێی نزیكم بوون هه‌ندێكیشیان وه‌ك شیعر هاوڕێم بوون دیداری‌: ڤینۆس تۆفیق شاعیر و رۆژنامه‌نووس دڵشاد عومه‌ر ، به‌ دڵشادی عومه‌ر كاكی ناسراوه‌، له‌زۆربه‌ی گۆڤار و رۆژنامه‌ كوردی و عه‌ره‌بییه‌كاندا و له‌كۆڕ و سیمیناره‌كاندا چالاكیی ئه‌ده‌بی و كاری رۆژنامه‌نووسی هه‌بووه‌، 1980/1985 كادیر و پێشمه‌رگه‌ی (یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان) بووه‌، ئه‌ندامی یه‌كێتی نوسه‌ران و نوسه‌رانی شاخ بووه‌، له‌ میانی‌ ...

ئەو نووسەرەی‌ یەکەم کەس بووە کتێبی‌ لەسەر مێژووی‌ سلێمانی‌ نووسیوە، بەڵام لەهیچ شوێنێکی‌ ئەم شارەدا ناوی‌ نییە د.ئاراس محه‌مه‌د سالح مزگەوت و خوێندنگە ئاینیەکانی‌ کوردستان مێژوییەکی‌ پرشنگداریان هەیە لە خزمەت بە زانست و ئەدەب و فەرهەنگ، بەدرێژایی مێژوو لە كوردستاندا سەدان مزگەوت و خوێندنگە بنیاتنراوەو هەزاران زانای گەورەو ئەدیب و شاعیری‌ بەهرەمەند دەركەوتوون، هەروەها دەیان و سەدان بنەماڵەی زانستی دەركەوتون ...

بە یادی کۆچکردووی 24 ی حوزیران.. زایەڵەی کپ نەبوونی دەشتەکەی گەرمیان سەربەست کەرکوکی به‌شی‌ شەشەم و کۆتایی شیعری گۆرانیيەکانی عەلی مەردان لە دیراسەکردنی مێژووی تیکستی گۆرانیە کوردییەکان – هەڵبەتە مەبەستم فۆڵکلۆرییەکان نییە – رەچاو دەکرێت شیعرەکانیان هەرچەندە شیعری هەڵبژاردەو دانسقەو شاکارن، بەڵام کەمیان شیعری (تارانەسەران)؛ واتا شیعری تایبەت بە/ بۆ گۆرانی نین. ئەم حاڵەتە تا ئەم چەند ساڵەی دواییش تێگەیشتنێکی ...

كۆمەڵە چیرۆكێكی چیرۆكنووس و شاعیری ئامریكایی (ریچارد ڕایت 1908 – 1960) كە وە رگێڕ و چیرۆكنووس (ئەحمەد سەیید عەلی بەرزنجی) لە عه‌رەبییەوە وەریگێڕاوە و دەزگای سەردەم بۆچاپ وبڵاوكردنەوە لەم ڕۆژانەدا ، لەبەرگ و دیزاینێكی جوان و شیاو بەقەبارەی 231 لاپەڕە خستوویەتییە كتێبخانەكانەوە . ریچارد ڕایت یەك لەو چیرۆكنووسە ڕەشپێستە بەتوانایانەی ئامریكایە كەبەرهەمەكانی تەرخان كردوە بۆ پیشاندانی ئەو ژیانە نالەبارە پڕمەینەتی ...

دەوەن مەعروف بەشی یەکەم (بەیانیت باش کاکە ئازاد لە ئاسۆی « کەرکوک»دا ڕەنگێکم ئەناسی قرمزی. ئەم ڕەنگە بەپێوە لەگەڵ « ڕەش» ئەجەنگی و هەتاکو و ئاوابوون بۆ تەنها جارێکیش ڕەنگێکی خامۆش و ڕەنگێکی بەزینی نە ناسی!) شێرکۆ بێکەس بۆ یادی سی و یه‌ك ساڵەی شەهید کاک (ئازاد هەورامی) و دیارییه‌ به‌ شۆڕشگێڕو پێشمه‌رگه‌ی ڕۆژگاره‌ سه‌خته‌كان (هاوڕێ شنۆ) هاوژینه‌ تاقانه‌كه‌ی كاك ...

ئه‌م دیداره‌مان له‌گه‌ڵ خاتوونێكی‌ چیرۆكنووسدا سازكردووه‌، كه‌ یه‌كێكه‌ له‌ چیرۆكنووسه‌كانی‌ نێوه‌ندی‌ ئه‌ده‌بی كوردی، ئه‌و خاتوونه‌ چنوور سه‌عیدی-یه‌، له‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ كوردستان، پارێزگای سنه‌ له‌ دایكبووه‌، له‌ دوازده‌ ساڵییه‌وه‌ چیرۆك ده‌نووسێ، سه‌ره‌تا به‌ فارسی و دواییش به‌ كوردی ده‌ستی‌ به‌ نووسینی‌ چیرۆكه‌كانی‌ كردووه‌. تا ئێستا سێ كۆمه‌ڵه‌ چیرۆكی بڵاوبۆته‌وه‌، كۆمه‌ڵه‌ی‌ یه‌كه‌میان له‌ یانه‌ی قه‌ڵه‌م، له‌ سلێمانی چا بووه‌ به‌ ناوی هه‌ناسه‌ی پێخه‌فه‌ ...

عه‌دنان ساڵه‌یی چوار و كۆتایی به‌شی دووه‌م ته‌وه‌ری دووه‌م ئه‌لف/نامۆیی لای شاعیر نامۆیی: یه‌كێكه‌ له‌و كێشه‌ ده‌روونی و كۆمه‌ڵایه‌تیانه‌ی‌ كه‌ له‌ مێژه‌وه‌ بوونی هه‌بووه‌ بێگومان كۆمه‌ڵێك هۆكاری ئاینی و كۆمه‌ڵایه‌تی و ئابووری رامیاری له‌ پشته‌وه‌یه‌، ئه‌م زاراوه‌یه‌ له‌ بنه‌ره‌تدا (لاتینیه‌ له‌ زمانی عه‌ره‌بیدا به‌ واتای (اغتراب)دێت له‌ زمانی لاتینیشدا به‌ مانای داماڵین دێت یان لابردن دێت.(19) وه‌لێ نامۆبوون هه‌ندێجار له‌خۆ ...

بین لۆری له‌ فارسییه‌وه‌: محه‌مه‌د كه‌ریم رۆژێك هاوڕێكه‌م هات و له‌ ده‌رگای ماڵه‌كه‌می دا. لێی پرسیم: شتێك چووه‌ به‌ پشتما؟ وتم: نازانم. بخولێره‌وه‌. خولایه‌وه‌. وتم: چه‌قۆیه‌ك چووه‌ به‌ پشتدا. وتی: چه‌قۆیه‌ك؟ كه‌مێك سه‌یر ده‌هاته‌ به‌رچاو. پرسی: چه‌قۆ چۆن چووه‌ به‌ پشتمدا. وتم: نازانم، به‌ڵام ده‌بێ ئازارێكی زۆری هه‌بێت. وتی: به‌ڵێ، تۆزێك. هه‌ردووكمان ماوه‌یه‌ك له‌ هۆڵه‌كه‌ وه‌ستاین. لێم پرسی: ده‌ته‌وێ چه‌قۆكه‌ ...

فاروق هۆمه‌ر یه‌كێك له‌و دیاردانه‌ی كه‌ ئه‌مڕۆ له‌و ناوه‌نده‌ هه‌ژاره‌ی كورد دا، بۆته‌ باو و رۆژانه‌ دووباره‌ ده‌بێته‌وه‌ زوو گه‌یشتنه‌ به‌ ناوبانگ و زوو گه‌یشتنه‌ به‌بوون به‌ ناو. له‌پڕێك دونیای ئێمه‌ پڕبوون له‌ هه‌زاران گۆرانیبێژ و رۆماننووس و چیرۆكنووس و شاعیر و وه‌رگێڕ و فیمینیست …. هتد. له‌ ئاوڕدانه‌وه‌یێكدا دونیایێك سه‌رله‌به‌ری گۆڕا. ئه‌وه‌ی جێی رامان و لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ نه‌ك ته‌نیا ته‌مه‌ن، ...

دڵشاد عه‌بدوڵڵا هەندێک کەسم ناسیوە هەرگیز لە خەیاڵمدا نەبوون. کەسێک بە شەرواڵ و کراسێکەوە هات لەو ڕۆژنامەیە دامەزرا کە من بەڕێوەبەری نووسینی بووم لەگەڵ وتاری ئاگرین شەڕواڵی فڕێ دا مانشێتی جلەوکرد بە گوێرەی گۆشەکانی سەرکێشییەکانی لە هەڵبژاردنی ناونیشان بۆ وتارەکانی گۆبەندی زۆری نایەوە من بوومە پشتوپەنای، نەمهێشت بشکێ چەند ساڵی پێچوو بووە سەرنووسەر! چەند شانازییە کە نەمهێشت بشکێ. کەسێک لەوپەڕی ...